Pomimo trudnej sytuacji na rynku rośnie aktywność inwestycyjna samorządów, które poprzez realizowane projekty rozwijają najbliższe otoczenie w sposób zrównoważony. Takie wnioski wynikają z raportu „Zrównoważony rozwój na tle wyzwań inwestycyjnych i sytuacji finansowej polskich samorządów” przygotowanego przez BGK.
Departament Badań i Analiz BGK przeprowadził wśród samorządów ankietę na temat tego, jak na inwestycje samorządów wpływa aspekt zrównoważonego rozwoju.
Z badania wynika, że jednostki samorządu terytorialnego (JST) największą wagę przywiązują do społeczno-ekonomicznych aspektów zrównoważonego rozwoju. Najczęściej jako najistotniejsze wskazują obszary ich bezpośredniej odpowiedzialności, takie jak rozwój infrastruktury i usług edukacyjnych. Znajduje to odzwierciedlenie w ich priorytetach inwestycyjnych.
W strukturze inwestycji samorządów dominują projekty drogowe. W 2021 r. wyniosły one 15,9 mld zł, co stanowiło 1/3 udziału we wszystkich inwestycjach (33,2 proc.). Wartość inwestycji drogowych była wyższa niż suma wydatków na infrastrukturę wodno-kanalizacyjną (5,8 mld zł), turystykę, sport i kulturę (5,7 mld zł) oraz na transport zbiorowy (3,9 mld zł).
Jest to mocno powiązane z tym, że inwestycje w tym obszarze są najczęściej uznawane za niedostateczne – wskazało tak 77 proc. samorządów. Mniejsze potrzeby inwestycyjne można zaobserwować w takich obszarach jak gospodarka odpadami (45 proc.), ciepłownictwo (40 proc.) i transport zbiorowy (39 proc.).
Ogólnie udział wydatków majątkowych w całkowitych wydatkach JST w pierwszej połowie 2022 r. wyniósł 11 proc. i był wyraźnie wyższy niż rok wcześniej. Dynamika wydatków inwestycyjnych rok do roku wyniosła 26,3 proc., a większość samorządów spodziewa się jej przyspieszenia w drugiej połowie roku. Duży wpływ na to będą mieć projekty realizowane w Programie Inwestycji Strategicznych, którego operatorem jest BGK.
- Zrównoważony rozwój jest dla BGK kluczowym elementem realizowanej przez nas misji. Z drugiej strony samorządy są ważną grupą naszych klientów i jednocześnie odpowiadają za organizację aspektów naszego życia społeczno-gospodarczego. Jak wynika z naszego badania, aż 93 proc. JST spodziewa się wzrostu nakładów inwestycyjnych w 2022 r. Jest to m.in. efekt Programu Inwestycji Strategicznych. Wartość rozstrzygniętych postępowań na realizację inwestycji ze wsparciem tego programu wyniosła we wrześniu tego roku 17,5 mld zł - mówi Mateusz Walewski, główny ekonomista oraz dyrektor Departamentu Badań i Analiz BGK.
