Zmniejszenie luki VAT to efekt naszych działań, a nie wzrostu gospodarczego - mówili przedstawiciele resortu finansów i sprawiedliwości na środowym posiedzeniu sejmowej komisji finansów poświęconym luce VAT w latach 2015-2021.
O informację Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej oraz Ministra Sprawiedliwości na temat występowania zaniedbań i zaniechań organów i instytucji publicznych w zakresie zapewnienia dochodów Skarbu Państwa z tytułu podatku od towarów i usług i podatku akcyzowego w okresie od listopada 2015 r. do lutego 2021 r. wnioskowali posłowie opozycji.
Jak wyjaśniała na posiedzeniu Komisji Finansów Publicznych Izabela Leszczyna wniosek o informację zgłoszono "w związku z niepokojącymi informacjami" dotyczącymi walki z luką vatowską i uszczelnienia systemu podatkowego. Przekonywała, że ściągalność VAT rozumiana jako odzyskiwanie należnego państwu podatku VAT jest na bardzo niskim poziomie. Zarzuciła rządowi "kłamstwo vatowskie", które w jej ocenie polega m.in. na utożsamianiu luki vatowskiej z działalnością mafii vatowskich oraz twierdzeniu, że wzrost dochodu z VAT wynika ze likwidowania luki VAT. Według Leszczyny "mafia vatowska ma się bardzo dobrze", a zwiększenie wpływów VAT to efekt m.in. wzrostu gospodarczego, a nie działań rządu.
- Chcemy usłyszeć wyjaśnienia - powiedziała.
Zarzuty posłów wnioskodawców zdecydowanie odrzuciła podczas posiedzenia komisji wiceminister finansów i szefowa Krajowej Administracji Skarbowej Magdalena Rzeczkowska.
Przedstawicielka MF przekonywała, że resort aktywnie zwalcza nadużycia w tej dziedzinie, a filozofia resortu finansów w ostatnich paru latach polega na tym, by ukierunkować działania przede wszystkim na prewencję podatkową, czyli zapobieganie uszczupleniu wpływów podatkowych.
Według Rzeczkowskiej, kluczowymi dla tej filozofii projektami są Jednolity Plik Kontrolny VAT, system STIR, split-payment, rejestr beneficjentów rzeczywistych, mikrorachunki czy samo utworzenie Krajowej Administracji Skarbowej. Wiceminister zaznaczyła, że m.in. dzięki tym projektom w latach 2015-2020 wpływy z VAT wzrosły o prawie 61,5 mld zł, czyli o prawie 50 proc. Wskazywała, że także w kryzysowym 2020 r. nastąpił wzrost VAT o 2 proc. przy wysokich zrealizowanych zwrotach i polityce wspierania płynności przedsiębiorców i przyznawaniu ulg w spłacie zobowiązań podatkowych.
- Nie ma podstaw, aby mówić o zaniedbaniach i zaniechaniach - mówiła. Powołała się na wyniki kontroli NIK potwierdzające spadek luki VAT. Podkreślała też skuteczność działania KAS, zwracając m.in. uwagę na rosnący odsetek osób skazanych przez sądy wobec liczby oskarżonych w wyniku prowadzonych przez KAS postępowań przygotowawczych. Wskazała, że oznacza to eliminowanie grup przestępczych z życia gospodarczego.
Według Rzeczkowskiej działania MF opierają się na trzech filarach. Jako pierwszy wymieniła rozwiązania legislacyjne, m.in. JPK VAT, który pozwala eliminować nieprawidłowości na poziomie centralnym i automatycznie analizować rozliczanie VAT. Jak dodała, pliki te przesyła co miesiąc ok. 1 mln 700 tys. podatników, a MF analizuje ponad 100 mln faktur. Zaznaczyła, że obowiązek przesyłania plików ma charakter prewencyjny, a także dane z nich pomagają w egzekucji należności. Wspomniała także o roli pakietów paliwowego i przewozowego, które przyczyniły się do wzrostu legalnej sprzedaży paliw silnikowych. Oceniła, że działania dotyczące VAT przyczyniły się także do wzrostu dochodów z akcyzy i zmniejszania się szarej strefy. Poinformowała również, że w trakcie są prace nad tzw. pakietem akcyzowym.
Jako drugi element działań resortu Rzeczkowska wymieniła rozwój systemów informatycznych w uszczelnianiu systemu VAT, oceniając, że w ciągu ostatnich czterech lat dokonał się skok technologiczny w tej dziedzinie. Ostatnim elementem działań MF jest - jak mówiła - działania organizacyjne, w tym utworzenie KAS. Podkreśliła, że dzięki tym działaniom według szacunków MF luka VAT zmalała z 24,1 proc. w 2014 r. do 12,1 proc. w 2018 r.
Z kolei wiceminister sprawiedliwości Michał Woś przekonywał, że wzrost wpływów z VAT jest wyższy niż przeciętny wzrost gospodarczy, wskazując, że miały to na wpływ m.in. zaostrzenie kar w kodeksie karno-skarbowym oraz wprowadzenie nowych kar m.in. za fałszowanie faktur oraz "zbrodni VAT-owskiej" w kodeksie karnym.
- Kiedy kara odstrasza - jest skuteczna i to właśnie obserwujemy
- ocenił.
Woś zwracał także uwagę na reorganizację w prokuraturze oraz powołanie m.in. nowych wydziałów ds. przestępczości gospodarczej i wydziałów ds. przestępczości finansowo-skarbowej. Podkreślał także rolę współpracy międzynarodowej i powołania specjalnych zespołów śledczych. Jego zdaniem istotne znaczenie miało także wprowadzenie konfiskaty rozszerzonej. Wskazał, że prowadzonych jest również coraz więcej spraw na podstawie nowych przepisów.
