Nastroje polskich firm nieznacznie się pogorszyły, ale widać ogromne różnice między poszczególnymi branżami. Duże firmy widzą swoje perspektywy lepiej niż kilka miesięcy temu, a branża turystyczna i gastronomiczna są w dołku - wynika z badań Centrum Monitoringu Sytuacji Gospodarczej.
"Generalne wnioski nie napawają optymizmem. Prawie dwie trzecie respondentów negatywnie ocenia kondycję gospodarki. To sugeruje słaby czwarty kwartał w gospodarce” - napisano w komentarzu do badania.
Obawy przedsiębiorców związane z drugim uderzeniem koronawirusa pozostają na bardzo wysokim poziomie. Skutków pandemii obawia się prawie 80 proc. firm. Firmy boją się ponownych obostrzeń i ewentualnego ponownego zamknięcia gospodarki. Rosną obawy co do wzrostu podatków (69 proc., w lipcu – 62 proc.).
"Przy takich czynnikach niepewności trudno o kontynuację trendu odbudowy nastrojów firm do poziomów przedkryzysowych” - czytamy w komentarzu.
Z badania wynika, że w październiku nastroje firm lekko się pogorszyły, choć zmiana była niewielka. Respondenci oceniają kondycję swoich firm na 4,4 w skali od 0 do 10, przy czym 5 to ocena neutralna. W kwietniu, kiedy wpływ COVID-19 był największy, oceny wynosiły 3,6 punktu.
"Nadal więc oceny są po stronie pesymistycznej. Łącznie negatywną ocenę (od 0 do 4) wystawiło ok. 40 proc. pytanych w najnowszym badaniu wobec ok. 46 proc. w lipcu, 38 proc. w czerwcu i 55 proc. w kwietniu. Z tego ok. 10 proc. firm ocenia kondycję swojej firmy bardzo źle (0). W maju było to 9 proc., a w kwietniu aż 16 proc. Ale są również pozytywne oceny, łącznie to ok. 23,7 proc., podobnie jak w lipcu. Jedynie 1 proc. dało teraz najwyższą ocenę (10 - bardzo dobrze)” - napisano.
Wskazano, że po kilku miesiącach otwarcia gospodarki mocno się polepszyły oceny firm dużych - 6,2 wobec 5,1 w lipcu. Natomiast można zauważyć, że mniejsze firmy gorzej oceniają swoją kondycję w porównaniu do firm większych. Najgorzej czują się samozatrudnieni, gdyż ich subiektywna ocena spadła do 3,3 wobec 5,1 w lipcu.
Spośród respondentów najlepiej kondycję oceniają firmy handlowe (6,0) i firmy produkcyjne (5,5), a najsłabiej firmy z branży turystycznej i gastronomicznej (2,4).
W komentarzu dodano, że poprawa sytuacji w branży turystycznej i gastronomicznej będzie trwała najdłużej, gdyż w tym przypadku otwarcie biznesów nastąpiło najpóźniej i nadal funkcjonuje wiele istotnych obostrzeń.
"Jednak samo otwarcie nie wystarczy. Musi też wrócić popyt i zaufanie klientów" - napisano.
Firmy lepiej oceniają własną sytuację niż stan całej gospodarki. W przypadku tej ostatniej średnia ocen to bowiem 3,3 (w lipcu 3,9). Oceny powróciły więc do poziomu z maja. Nadal także przeważają oceny negatywne, liczebność pesymistów też rośnie. Obecnie 64,7 proc. ocen jest negatywnych (wobec 58,3 proc. poprzednio). Jedynie 5,8 proc. pytanych pozytywnie ocenia kondycję całej gospodarki (wobec ok. 11 proc. poprzednio).
W czwartym kwartale najwięcej zwolnień planują firmy z branży turystycznej i gastronomicznej, natomiast największy planowany wzrost zatrudnienia planują firmy handlowe i dystrybucyjne.
Z badania wynika, że ankietowani raczej negatywnie oceniają skuteczność Tarcz Antykryzysowych z perspektywy czasu. Średnia ocena to 4,1 w skali od 0 do 10 (w lipcu 4,4). Łącznie negatywne oceny: 46,9 proc. (wariant 0-4). Z tego 10,1 proc. firm ocenia Tarcze Antykryzysowe bardzo źle (0). Ale są również pozytywne oceny, łącznie to 22,2 proc. Jedynie 1,9 proc. dało najwyższą ocenę.
Około 80 proc. firm obawia się drugiej fali pandemii. Poprzednio było to 90 proc. Zwiększył się jednak odsetek firm, które boją się wzrostu podatków. To 69 proc. wobec 62 proc.
Większość respondentów jest za tym, żeby znieść zakaz handlu w niedzielę (65 proc.).
Badania przeprowadzono między 8 a 23 października, czyli przed falą ogólnopolskich protestów po orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego w sprawie aborcji.
Badanie zostało przeprowadzone w dniach 9-23 października tego roku metodą CAWI. N=207. Kwestionariusz rozesłano do firm członkowskich i współpracujących z organizacjami zrzeszonymi i współpracującymi z Radą Przedsiębiorczości.
