W latach 2018-2020 zanotowaliśmy największą aktywność innowacyjną polskich przedsiębiorstw w historii pomiaru. Jak wskazują najnowsze dane GUS, aż 36,7 proc. przedsiębiorstw przemysłowych oraz 33 proc. usługowych wykazało aktywność innowacyjną. Jako przedsiębiorstwo aktywne innowacyjnie GUS rozumie przedsiębiorstwo, które w badanym okresie wprowadziło przynajmniej jedną innowację produktową lub procesów biznesowych lub realizowało w tym okresie przynajmniej jeden projekt innowacyjny.
W porównaniu z latami 2017-2019 udział firm aktywnych innowacyjnie wzrósł o 15 pkt. proc. w przypadku przedsiębiorstw przemysłowych oraz o 19,3 pkt. proc. w przypadku usługowych. To najlepszy wynik, od kiedy dostępne są dane na temat aktywności innowacyjnej przedsiębiorstw.
Przedsiębiorstwa usługowe wydają coraz więcej na działalność innowacyjną, natomiast przemysłowe - wydają mniej. Nakłady na innowacje poniesione w 2020 r. w przedsiębiorstwach usługowych wyniosły 18,4 mld zł. W 2018 r. było to 13,1 mld zł. Wydatki na innowacje w przedsiębiorstwach przemysłowych na przestrzeni dwóch lat (2018-2020) spadły o 3 mld zł i wynoszą obecnie 20,4 mld zł.
Mimo tego spadku odsetek firm przemysłowych, które w latach 2018-2020 wdrożyły chociaż jedną innowację wzrósł o 12,5 pkt. proc. w porównaniu z latami 2017-2019. Jeszcze większy
skok zanotowały firmy usługowe - wzrost o 18,9 pkt. proc. W przypadku obu typów przedsiębiorstw częściej wdrażano innowacje procesów biznesowych niż innowacje produktowe.
Wciąż największy udział w ogólnej liczbie przedsiębiorstw wprowadzających innowacje miały duże jednostki, czyli takie o liczbie pracujących 250 osób i więcej. Zarówno w usługach, jak i w przemyśle, to właśnie duże firmy najczęściej wdrażały innowacje procesów biznesowych (odpowiednio 58,1 proc. oraz 61,1 proc.).
Najbardziej innowacyjnymi firmami przemysłowymi okazały się te, zajmujące się wytwarzaniem i przetwarzaniem koksu i produktów rafinacji ropy naftowej (aż 62,5 proc. firm z tej kategorii wdrożyło innowacje). Na drugim miejscu znajduje się produkcja wyrobów farmaceutycznych oraz leków. Najmniej innowacyjne w Polsce są firmy zajmujące się produkcją odzieży (tylko 21,6 proc. przedsiębiorstw odzieżowych wdrożyło innowacje).
W przypadku firm usługowych najbardziej innowacyjny jest sektor ubezpieczeń, reasekuracji oraz funduszy emerytalnych (85,1 proc.), a najmniej - transport lądowy oraz transport rurociągowy (20,2 proc.). Porównywalnie słabo, na drugiej pozycji od końca, znajduje się transport wodny (23,3 proc.).
Za dynamiczny wzrost aktywności innowacyjnej przedsiębiorstw może odpowiadać
pandemia COVID-19. Pandemiczne ograniczenia w przemieszczaniu się wymusiły na firmach przyspieszenie procesu transformacji cyfrowej. Dla wielu sektorów koniecznością okazała się implementacja chmury, wejście w e-commerce czy oferowanie telepracy - technologii umożliwiających firmom przetrwanie lockdownu.
Natomiast obecnie brakuje pewności co do kontynuacji trendu wdrażania nowych technologii.
Podobnie jak w przypadku pandemicznego wzrostu znaczenia e-commerce - nie wiadomo
czy aktywność innowacyjna pozostanie w tym samym trendzie po całkowitym zniesieniu ograniczeń COVID-owych. Pełną ocenę sytuacji poznamy dopiero w kolejnym roku.
