W Polsce realizowane będą trzy kolejne prestiżowe europejskie granty badawcze. Europejska Rada ds. Badań Naukowych (ERC) ogłosiła w czwartek nazwiska 436 laureatów nowej edycji programu Starting Grant. Dwa projekty zrealizują badacze z UW, a jeden - badaczka z AGH.
Budżet tego konkursu wyniósł 677 mln euro. Pieniądze mają pomóc początkującym naukowcom budować własne zespoły i prowadzić pionierskie badania. Granty są częścią unijnego programu Horyzont 2020. Laureaci otrzymują do 1,5 mln euro na swój trwający 5 lat projekt badawczy.
Najwięcej grantów - 88 - realizowanych będzie w Niemczech. 62 w Wielkiej Brytanii (mimo że jest już poza Unią Europejską, ciągle bierze udział w programie), 42 w Holandii i 38 we Francji.
W Polsce realizowane będą trzy granty.
Jeden z nich wywalczyła dr hab. inż. Urszula Stachewicz, prof. Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. Badaczka opracowuje systemy izolacji termicznej. Inspiracją dla jej badań są materiały takie jak pióra pingwinów, skóra krokodyla czy sierść niedźwiedzi polarnych. To bowiem nie tylko świetne izolatory termiczne, ale i materiały, które są biodegradowalne. Jak tłumaczy, odpowiednia izolacja termiczna zapobiegać może stratom energii i gwarantować ma oszczędności - zarówno na poziomie całych budynków, jak i niewielkich urządzeń elektronicznych czy nawet kabli. "Badania w tym grancie skupią się na wykorzystaniu elektroprzędzonych membran polimerowych zbudowanych zazwyczaj z włókien o średnicy poniżej 1 mikrona. Porowatość takich membran osiąga często wielkości powyżej 90 proc. Właśnie tego typu membrany mogą zostać wykorzystane do izolacji, a także pełnić funkcje rozproszenia ciepła systemów elektrycznych w wielu urządzeniach" - wyjaśniła PAP prof. Stachewicz.
Granty trafią też do dwójki informatyków z Wydziału Matematyki, Informatyki Mechaniki Uniwersytetu Warszawskiego.
Starting Grant zrealizuje dr Michał Pilipczuk, jeden z najlepszych w świecie specjalistów złożoności parametryzowanej, niezwykle ważnego działu algorytmiki. Stopień naukowy doktora uzyskał w 2013 roku na Uniwersytecie w Bergen. Jego projekt "Decomposition methods for discrete problems" będzie dotyczył metod dekompozycyjnych w algorytmice. "Będziemy badali, jak strukturalne własności grafów (obiektów modelujących różnego rodzaju sieci, np. społecznościowe, komunikacyjne) można używać do opracowywania szybkich algorytmów dla trudnych problemów obliczeniowych" - poinformował PAP laureat. Wyjaśnił, że projekt ma charakter czysto teoretyczny i łączy w sobie techniki algorytmiki, strukturalnej teorii grafów oraz logiki.
Grant z ERC dostał też informatyk dr Wojciech Czerwiński na projekt „Challenging Problems in Infinite State Systems" - chodzi o systemy nieskończenie stanowe, a więc takie, które mogą mieć nieskończenie wiele stanów pamięci. Naukowiec tłumaczy, że to projekt z zakresu informatyki teoretycznej i modeli obliczeń. "Program ma pewien stan pamięci, robi krok i dochodzi do innego stanu pamięci. Jedno z pytań, którym się interesujemy, to problem osiągalności: czy jeśli wystartuję z danego stanu pamięci i mam określone ruchy, to czy mogę dojść do innego stanu pamięci, który jest np. błędny" - mówi w rozmowie z PAP dr Czerwiński. Drugi problem, którym naukowiec będzie się w ramach badań zajmował, to problem separowalności. A trzecie zagadnienie dotyczy automatów jednoznacznych. Pytany o potencjalne zastosowania tych badań, naukowiec tłumaczy: "To się może przydać w automatycznej weryfikacji programów, a więc znajdowaniu błędów w programach" - mówi. Dodaje jednak, że to badania podstawowe. Ich zadaniem nie jest więc opracowywanie konkretnych programów, ale raczej to, aby rozwijać wiedzę o modelach obliczeń.
Z danych ERC wynika, że poza badaczami z UW i AGH, granty zdobyła jeszcze dodatkowa czwórka Polaków, którzy jednak zdecydowali się na realizację swoich badań w instytucjach z innych krajów Europy.
Starting Grant pozwala stworzyć pierwszy niezależny zespół, zrealizować duży projekt badawczy i osiągnąć samodzielność naukową. Do konkursu aplikować mogą naukowcy, który stopień doktora uzyskali w ciągu ostatnich 2-7 lat.
