Powstaniu Ministerstwa Klimatu i Środowiska od początku przyświeca idea bycia blisko obywatela i podnoszenie jakości jego życia, przy jednoczesnej ochronie klimatu i środowiska. Priorytetem jest człowiek – to w jakim otoczeniu i w jakich warunkach żyje – oraz Polska – w kontekście stworzenia innowacyjnych sektorów gospodarczych i nowych miejsc pracy.
Obecnie zamyka się okres wyznaczający ramy transformacji polskiego sektora energetycznego i zagwarantowania na jego potrzeby rekordowych zasobów finansowych. Od samego początku funkcjonowania Ministerstwa Klimatu i Środowiska priorytetowym obszarem działania było zmobilizowanie środków finansowych, wspierających modernizację polskiej energetyki. W wyniku tych prac, poprzez skalę zabezpieczonych źródeł finansowania, przez najbliższe dziesięć lat resort klimatu i środowiska będzie miał centralne miejsce w zakresie modernizacji Polski i poprawy jakości życia Polaków. Dzięki zasobom własnym Narodowego i Wojewódzkich Funduszy Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, wynegocjowanym środkom europejskim oraz norweskim, środkom z Funduszu Modernizacyjnego oraz nowotworzonego Funduszu Transformacji Energetyki Polska będzie mogła rozdysponować ponad 300 miliardów złotych. Dzięki intensywnym pracom programowym środki te są już zaplanowane, a w kluczowych obszarach zaczynają już płynąć do polskiej gospodarki i do polskich rodzin.
Ramy prawne transformacji polskiego sektora energetycznego zostały zdefiniowane
Istotnym sukcesem resortu klimatu i środowiska było przyjęcie, w lutym 2021 r., przez Radę Ministrów „Polityki energetycznej Polski do 2040 r.” (PEP2040). Po 12 latach od ustanowienia poprzedniej polityki, przyjęto kluczowy dokument strategiczny wyznaczający kierunki rozwoju tego sektora oraz stanowiący busolę dla działań na najbliższe 20 lat dla szeroko pojętej modernizacji gospodarczej kraju z uwzględnieniem wymiaru społecznego.
PEP2040 stanowi jasną wizję strategii Polski w zakresie transformacji energetycznej, tworząc oś dla programowania środków unijnych związanych z sektorem energii. Strategia zakłada wzrost udziału zeroemisyjnych źródeł energetycznych we wszystkich sektorach i technologiach. Przed nami transformacja, które spowoduje, że w ciągu najbliższych 10 lat co trzecia MWh wyprodukowanej energii elektrycznej będzie pochodzić z jednostek odnawialnych.
Z kolei w październiku 2020 r. Rada Ministrów przyjęła uchwałę w sprawie aktualizacji programu wieloletniego pod nazwą „Program polskiej energetyki jądrowej”. Celem programu jest budowa w Polsce od 6 do 9 GW zainstalowanej mocy jądrowej w oparciu o sprawdzone, wielkoskalowe, wodne ciśnieniowe reaktory jądrowe generacji III i III+. To kamień milowy na drodze naszego kraju do posiadania stabilnego, zeroemisyjnego źródła energii. Dzięki energetyce jądrowej będziemy mogli zapewnić Polsce bezpieczeństwo energetyczne. Równolegle zagwarantowane zostały środki na uruchomienie prac nad wysokotemperaturowym reaktorem badawczym chłodzonym gazem.
Nastąpiły także bardzo ważne zmiany w polskim prawie energetycznym, z których najbardziej skorzystają odbiorcy energii elektrycznej, zwłaszcza konsumenci indywidualni. Nowe przepisy stworzą odbiorcom energii możliwość korzystania z funkcji inteligentnych liczników zdalnego odczytu. Zmiany przewidują, że do końca 2028 roku takie liczniki zostaną zainstalowane u co najmniej 80% odbiorców końcowych. Łatwiejszy będzie wybór najlepszej oferty dzięki dynamicznej porównywarce ofert prowadzonej przez Urząd Regulacji Energetyki, wprowadzone zostaną uproszczone faktury oraz możliwa będzie zmiana dostawcy energii elektrycznej w 24 godziny.
Fundament pod nowe sektory gospodarcze i nowe, wysokopłatne miejsca pracy
Realizacja PEP2040 umożliwia takie przeprowadzenie transformacji energetycznej, która już obecnie stanowi wyraźny motor rozwoju polskiej gospodarki, wzmacniania roli krajowego przemysłu i tworzenia wysokopłatnych miejsc pracy. Ostatnie dwa lata to czas znaczących zmian na rynku energii w Polsce i wzrastającego udziału w wolumenie wyprodukowanej energii odnawialnych źródeł energii. Całkowita moc zainstalowana w OZE w 2019 r. wynosiła 9,5 GW. W ciągu dwóch lat, do sierpnia 2021, ilość ta wzrosła do 14,9 GW.
Fotowoltaika prosumencka przeżywa prawdziwy boom za sprawą kolejnych edycji programu „Mój Prąd”. Niedawno wykorzystaliśmy budżet trzeciej edycji tego programu, obecnie zapowiedziana została kolejna odsłona tego programu na ponad 1 mld zł, której uruchomienie planujemy już na początku 2022 r. Będzie ona również wspierała rozwój autokonsumpcji w gospodarstwie domowym poprzez instalację magazynów energii i ciepła, systemów zarządzania energią, ładowarek elektrycznych. Uzupełniając sektor PV nowo zaprojektowany program wsparcia i dedykowane porozumienie wesprze również rozwój bardzo dynamicznie rozwijającego się sektora pomp ciepła.
W wyniku realizacji PEP2040 w najbliższych 2 dekadach zostanie zbudowany niemal nowy system elektroenergetyczny, którego silną podstawą będą źródła nisko i zero-emisyjne. W tym celu MKiŚ przygotowało ustawę o promowaniu wytwarzaniu energii elektrycznej w morskich farmach wiatrowych, która została podpisana w styczniu 2021 roku przez Prezydenta RP, po tym jak jednogłośnie przyjął ją Senat. Porusza ona m.in. zagadnienia systemu wsparcia, lokalny łańcuch dostaw, przyłączanie do sieci oraz postępowań administracyjnych i tworząc podwaliny pod realizację 5,9 GW nowych projektów do 2030 roku.
W celu rozwijania rynku morskiej energetyki wiatrowej offshore, która będzie pełnić kluczową rolę w procesie transformacji, Polska we wrześniu 2020 r. zainicjowała „Deklarację Bałtycką na rzecz Morskiej Energetyki Wiatrowej”, która została podpisana przez Komisję Europejską i ministrów 8 krajów: Polski, Danii, Estonii, Finlandii, Litwy, Łotwy, Niemiec i Szwecji. Deklaracja ta zainaugurowała ścisłą współpracę krajów regionu Morza Bałtyckiego. Co ważne, Polska ma szansę zyskać miano lidera w rozwoju morskich farm na Bałtyku z najwyższym docelowym potencjałem mocy zainstalowanej szacowanym na 28 GW w 2050 r.
Co więcej, 15 września 2021 r. przedstawiciele administracji rządowej oraz kluczowi przedstawiciele sektora morskiej energetyki wiatrowej podpisali drugie na świecie i pierwsze w Unii Europejskiej (po obecnym liderze morskiej energetyki wiatrowej Wielkiej Brytanii) porozumienie sektorowe dotyczące budowy nowego sektora gospodarki, jakim jest morska energetyka wiatrowa – „Porozumienie sektorowe na rzecz rozwoju morskiej energetyki wiatrowej w Polsce”.
Zapoczątkowane przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska w lipcu ubiegłego roku stanowi decydujący krok w rozwoju tego całkowicie nowego sektora przemysłowego w Polsce, który pomoże odbudować gospodarkę dotkniętą pandemią koronawirusa oraz umożliwi skorzystanie z szansy, jaką daje instalacja 8 do 11 GW mocy do 2040 roku.
Zadaniem Ministerstwa Klimatu i Środowiska jest wsparcie nowych sektorów gospodarki i rozwój potencjału już istniejących. Upowszechnienie wodoru to kluczowa inicjatywa, wpisująca się w założenia „Polskiej Strategii Wodorowej do roku 2030 z perspektywą do 2040 r.”, która przeszła przez całą ścieżkę wewnątrzrządową łącznie z Komisją Wspólną Rządu i Samorządu, a w najbliższym czasie zostanie przyjęta przez Radę Ministrów.
Uwzględnienie technologii wodorowych w polityce rozwojowej państwa, ich doskonalenie, budowa kompetencji oraz tworzenie polskich produktów eksportowych jest strategicznym wyzwaniem i wymaga podejścia opartego na całym łańcuchu dostaw. Dlatego, po roku pracy, angażującym ponad 650 ekspertów, 14 października 2021 r. podpisane zostało „Porozumienie sektorowe na rzecz budowy gospodarki wodorowej”, określające listę długofalowych działań na rzecz rozwoju branży wodorowej, do realizacji których zobowiązały się zarówno podmioty publiczne, jak i prywatne pośród ponad 130 sygnatariuszy.
Uproszczenie i zdynamizowanie programu „Czyste Powietrze”
Pilna poprawa jakości powietrza w Polsce jest absolutnym priorytetem Ministerstwa Klimatu i Środowiska. Jeśli chodzi o stan powietrza w Polsce, wyraźnie dostrzegalne są już zmiany na lepsze. To m.in. efekt ogromnej mobilizacji środków publicznych. Od kilku lat realizujemy program „Czyste Powietrze”, którego głównym celem jest poprawa jakości powietrza poprzez zmniejszenie emisji pyłów i gazów cieplarnianych, dzięki dofinansowaniu wymiany nieefektywnych i wysokoemisyjnych źródeł ciepła oraz zwiększenie efektywności energetycznej jednorodzinnych budynków mieszkalnych.
Dotychczas w ramach programu złożono już ponad 335 tys. wniosków na łączną kwotę blisko 5,7 mld zł. Jest to rezultat potężnych reform, które przeprowadziliśmy na przełomie ostatniego roku wspólnie z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Aby zwiększyć skuteczność programu wprowadziliśmy szereg usprawnień programu, m.in. uprościliśmy zasady przyznawania dotacji, skróciliśmy czas rozpatrywania wniosków, stworzyliśmy możliwość składania wniosku online, a także podwyższyliśmy dotacje dla najuboższych.
Te zmiany zwiększyły popularność programu „Czyste Powietrze” i spowodowały większą liczbę składanych wniosków o dofinansowanie wymiany tzw. „kopciuchów” – porównując dane z grudnia 2019 r. do tego samego okresu w 2020 r. widzimy ponad dwukrotny wzrost liczby złożonych wniosków o dofinansowanie. W październiku uzyskaliśmy rekordową liczbę 5060 wniosków na kwotę ponad 77 milionów złotych złożonych w ciągu zaledwie jednego tygodnia.
Dzięki podjętym działaniom stan powietrza w Polsce powoli się poprawia. Jest to zauważalne nie tylko poprzez obniżenie poziomów stężeń problemowych substancji w powietrzu, ale także poprzez zmniejszenie liczby stref, w których stwierdzane są przekroczenia norm jakości powietrza. Najlepszym przykładem tego jest porównanie wyników ostatniej oceny jakości powietrza za 2019 r. do wyników oceny wykonanej za 2018 r., gdzie liczba stref z przekroczeniami spośród wszystkich 46 stref w kraju zmniejszyła się:
- dla pyłu PM10 z 39 do 22;
- dla pyłu PM2,5 z 14 do 8;
- dla benzo(a)pirenu z 44 do 36.
Obniżeniu uległy także inne wskaźniki, które świadczą o poprawie jakości powietrza w Polsce. Zmalała liczba dni z przekroczeniami poziomu dopuszczalnego dla pyłu PM10, np. w Katowicach w 2019 było to 75 dni a w 2020 – 43 dni, w Krakowie z 70 dni w 2019 do 60 dni w 2020 r.
Aby zachęcić gminy do aktywniejszego udziału w pozyskiwaniu wnioskodawców i ich obsłudze, zdecydowaliśmy o oddaniu do dyspozycji samorządów gminnych kwotę ponad 100 mln zł. Wprowadzony przez nas pakiet zachęt dla samorządów przynosi zamierzone efekty – już ponad 2063 gmin, czyli ponad 80% gmin w Polsce, zdecydowało się na zawarcie porozumienia z Wojewódzkimi Funduszami Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, odpowiedzialnymi za zarządzanie środkami w programie. Uruchomione zostały także 3 pilotaże (w woj. zachodniopomorskim, w Pszczynie i na Dolnym Śląsku) dla budynków wielolokalowych. Na podstawie wyciągniętych z nich wniosków przygotowujemy nową odsłonę programu, zapewniając najwyższe wsparcie inwestycyjne dla najuboższych, gdzie dofinansowanie wyniesie nawet do 90% kosztów.
Kolejnym ważnym ułatwieniem w sięganiu po wsparcie na wymianę tzw. kopciuchów i termomodernizację domów jednorodzinnych jest dołączenie banków do programu „Czyste Powietrze”. Dzięki tzw. „ścieżce bankowej” Polacy mogą w jednym „okienku” złożyć dokumenty o dotację do przedsięwzięcia zgodnego z programem oraz uzyskać kredyt na jego realizację.
Ponadto, wraz z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Polskim Alarmem Smogowym uruchomiliśmy „Akademię Czystego Powietrza”, czyli cykl webinariów dla instalatorów, doradców energetycznych i firm z branży budowlanej.
Dodatkowo realizowane są programy „Energia Plus” i „Ciepłownictwo Powiatowe”. W programach tych pomagamy przedsiębiorcom, w tym przedsiębiorstwom cieplnym, w realizacji inwestycji służących zmniejszeniu ich negatywnego oddziaływania na środowisko. Środki finansowe dostępne dla II naboru programu Energia Plus to ponad 1,3 mld zł, a programu Ciepłownictwo Powiatowe – 500 mln zł.
Zeroemisyjny transport oparty o spójne ramy prawne i wsparty stabilnym finansowaniem
Promocja modernizacji i wspieranie przez Polskę rozwoju przemysłu elektromobilności zaowocowało historycznym wzrostem w tej dziedzinie. Z odnotowanego w 2017 roku 10% udziału Polski w wewnątrzunijnym eksporcie autobusów elektrycznych nastąpił wzrost do poziomu 46%. Oznacza to, że prawie co drugi zeroemisyjny autobus wyeksportowany w Unii Europejskiej został wyprodukowany w Polsce. Przyczynia się to do dynamicznego rozwoju całego łańcucha dostawczego dla tego przemysłu – począwszy od ogniw i baterii, poprzez silniki i skończywszy na najwyższej jakości ładowarkach instalowanych w Europie i świecie. Co więcej, w 2020 roku wartość polskiego eksportu ogniw litowo-jonowych wyniósł 4 mld euro, czyli 1,7 proc. wszystkich towarów sprzedawanych za granicę. Wzrost w stosunku do 2019 roku wyniósł 2 mld euro, co jest największym rocznym wzrostem w przypadku pojedynczej pozycji.
W celu rozwoju infrastruktury ładowania pojazdów elektrycznych MKiŚ wprowadziło nową e-taryfę, przeznaczoną dla operatorów stacji ładowania pojazdów. Resort klimatu i środowiska dąży także do jak najszybszej wymiany floty autobusów na pojazdy zeroemisyjne m.in. poprzez prowadzone programy wsparcia ich zakupu. W styczniu 2021 r. przeprowadzony został nabór wniosków o dofinansowanie do programu NFOŚiGW pn. „Zielony transport publiczny”, którego budżet wynosił 1,1 mld zł, a środki mają zostać przeznaczone na zakup zeroemisyjnego taboru oraz infrastruktury ładowania/tankowania. Dodatkowo udostępniono 200 mln zł na pożyczki. Nabór cieszył się ogromnym zainteresowaniem i został zamknięty po 14 dniach od uruchomienia w związku z wyczerpaniem środków, dlatego NFOŚiGW ogłosił drugą fazą tego programu ze szczególnym uwzględnieniem mniejszych ośrodków powiatowych oraz miast zagrożonych wykluczeniem transportowym. W sumie ponad 2 miliardy złotych zostały oddane do dyspozycji samorządów na wymianę floty.
Szansą na poprawę jakości powietrza zwłaszcza w centrach miast jest rozwój elektromobilności nakierowany na pojazdy dostawcze i transport indywidualny. Dlatego 12 lipca 2021 r. ruszył program „Mój elektryk”. Budżet programu, którego wdrażanie zaplanowano na lata 2021-2026, wynosi obecnie 700 mln zł, w tym aż 400 mln zł jest przeznaczone na dopłaty do leasingu. W kontekście gospodarki pandemicznej, wspierającej rozwoju transportu „ostatniej mili”, rozwiązania dla przedsiębiorstw pełnią tutaj szczególnie istotną rolę, umożliwiając znaczące ograniczenie emisji. Dlatego zagwarantowane zostały podstawy dla zwiększenia tej kwoty do 2 mld zł, w tym 400 mln zł dla osób fizycznych oraz 1,6 mln dla przedsiębiorstw na przestrzeni nadchodzących lat.
Z uwagi na dynamiczna zmianę otoczenia i rozwój elektromobilności MKiŚ przygotowało również dużą nowelizację ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych. W ramach nowelizacji wdrożone zostaną takie zmiany jak: obniżenie amortyzacji na samochody spalinowe, ułatwienia dla instalacji punktów ładowania w budynkach wielorodzinnych, stref czystego transportu i przyspieszenie procedur przyłączania stacji ładowania oraz stworzone zostaną ramy prawne do wykorzystania wodoru w transporcie.
Nie sposób nie wspomnieć też o podpisaniu przez ministra klimatu i środowiska, przedstawicieli ElectroMobility Poland, Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej, Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego, miasta Jaworzna oraz Lasów Państwowych, 15 grudnia 2020 r., memorandum dot. współpracy przy przygotowaniu terenu do budowy fabryki polskiego samochodu elektrycznego. Lokalizacja fabryki Izery na Śląsku wpłynie na transformację regionu oraz wpisze się w jego innowacyjną specjalizację. Symboliczne „wbicie łopaty” pod inwestycję jest planowane w roku 2021. Dzięki nowej fabryce pracę znajdzie tu ok. 15 tys. wysokokwalifikowanych pracowników: 3 tys. w zakładzie w Jaworznie oraz 12 tys. u dostawców i kooperantów. Produkcja aut rozpocznie się w 2024 roku.
Łagodzenie skutków suszy zmobilizowało tysiące polskich rodzin do działania
Pomóc w łagodzeniu skutków suszy w Polsce i ograniczeniu zagrożenia powodziowego przez budowę przy domach instalacji zatrzymujących deszczówkę ma program „Moja Woda”. Ogłoszona w pierwszej połowie 2020 r. pierwsza edycja programu cieszyła się ogromnym zainteresowaniem. Wartość złożonych wniosków – na ok. 25 tys. przydomowych mikroinstalacji – przekroczyła dostępny budżet 100 mln zł. Dlatego resort klimatu i środowiska zdecydował się w lecie 2021 roku kontynuować program. Łącznie ponad 220 mln złotych i prawie 50 tys. instalacji przydomowej retencji umożliwi zatrzymanie dwóch milionów metrów sześciennych wody rocznie, odciążenie sieci wodociągowych i kanalizacyjnych oraz zmniejszy ryzyko podtopień powodowanych ulewnymi deszczami. To zysk dla środowiska i dla domowych budżetów.
Budowanie pozycji Polski w obszarze sprawiedliwej transformacji
W 2018 r., podczas prowadzonego przez Prezydenta COP24 ministra Michała Kurtykę szczytu klimatycznego w Katowicach, Polska wprowadziła do międzynarodowych agend ONZ i UE zasadę sprawiedliwej transformacji, w myśl której polityka klimatyczna nie może być oderwana od gospodarki. Podpisana pierwszego dnia szczytu przez ponad 50 przywódców „Śląska Deklaracja Sprawiedliwej i Solidarnej Transformacji” stawia człowieka w centrum, dając impuls do przewartościowania globalnej i europejskiej polityki. Ministerstwo Klimatu i Środowiska od początku podkreślało, że uwzględnienie społecznego aspektu przejścia na gospodarkę niskoemisyjną jest kluczowe dla uzyskania akceptacji społeczeństw dla zachodzących zmian. Dziś, kiedy wielkie gospodarki krajów zachodnich zmierzają w kierunku neutralności klimatycznej, przygotowujemy się do COP26 i jednocześnie borykamy się w Unii Europejskiej z niszczycielskimi skutkami pandemii, kryzysem energetycznym i szantażem gazowym, pojęcie sprawiedliwej transformacji nabiera szczególnego znaczenia. Kierowanie się zasadą solidarności, tak aby nie pozostawić nikogo w tyle, musi stać się jedną z zasadniczych osi kształtowania polityki publicznej.
Oprócz deklaracji sprawiedliwej transformacji, COP24 przyjął również pierwszą w historii szczytów klimatycznych deklarację poświęconą elektromobilności „Driving ChangeTogether”, która zgromadziła kraje odpowiedzialne za ponad połowę ludności świata. Zapoczątkowała ona organizowane od tego czasu w Polsce doroczne szczyty Global E-MobilityForum, z których pierwszy (jeszcze w wersji stacjonarnej) zgromadził w Warszawie w 2019 roku 500 uczestników, a następny (już w wersji internetowej) 3000 uczestników z ponad 100 krajów świata. Kolejna edycja Forum przewidziana jest na listopad 2021 roku.
Sprawiedliwa transformacja jest też jednym z filarów „Polityki energetycznej Polski do 2040 r.”. Ma ona zapewnić możliwości rozwoju regionom i społecznościom najbardziej dotkniętym negatywnymi skutkami przekształceń, jednocześnie zapewniając nowe miejsca pracy i budując nowe gałęzie przemysłu, współuczestniczące w przekształceniach sektora energii.
O globalnej polityce energetycznej i stanowiących dla niej kluczowych zasadach, w tym sprawiedliwej transformacji, dyskutowano także podczas szczytu Międzynarodowej Agencji Energetycznej (MAE) w Paryżu, któremu w grudniu 2019 r. przewodniczył minister klimatu i środowiska Michał Kurtyka, Było to pierwsze od 10 lat spotkanie MAE zakończone skutecznym przyjęciem deklaracji końcowej łączącej wszystkich 30 członków tej organizacji i zarazem państwa największych konsumentów energii.
Najważniejsze kwestie z zakresu polityki energetycznej, innowacji technologicznych, ich wdrażania i inwestycji były natomiast tematem trzeciego spotkania ministrów Partnerstwa na rzecz Transatlantyckiej Współpracy Energetyczno-Klimatycznej (P-TECC), którego Polska była gospodarzem we wrześniu 2021 r. Podczas szczytu potwierdzono, że należy zabezpieczyć tradycyjne źródła energii, takie jak gaz, ale również rozwijać nowe możliwości, jak atom, OZE i wodór, które będą łatwo dostępne i przystępne cenowo. Zidentyfikowano też kolejne wyzwania dla naszego regionu, takie jak rozwój infrastruktury ładowania elektrycznych autobusów i samochodów. Również tutaj, pod wspólnym przewodnictwem Ministra Klimatu i Środowiska Michała Kurtyki oraz Sekretarza ds. Energii Stanów Zjednoczonych Ameryki Jennifer Granholm przez aklamację przyjęto wspólne konkluzje.
Pakiet zmian dla parków narodowych
W 100. rocznicę utworzenia rezerwatów, które stały się zalążkiem pierwszych w Polsce parków narodowych, Ministerstwo Klimatu i Środowiska ogłosiło największy od 30 lat pakiet zmian dla parków narodowych. Założeniem projektu ustawy o parkach narodowych jest m.in. podkreślenie rangi parków narodowych w ochronie dziedzictwa przyrodniczego kraju, ale także ochrona dziedzictwa kulturowego. Projekt ustawy o parkach narodowych będzie zawierał rozwiązania w zakresie tworzenia parków narodowych, kładąc duży nacisk na uzyskanie przychylności społeczności lokalnych i samorządów do tej idei. W wyniku zmiany strategii dot. zarządzania parkami narodowymi w Polsce, planuje się m.in. utworzenie nowego podmiotu o roboczej nazwie „Polskie Parki Narodowe”, który będzie obejmował Dyrekcję Polskich Parków Narodowych oraz parki narodowe. W przyszłorocznym budżecie dotacja dla parków narodowych zostanie zwiększona o 45%.
Współpraca na rzecz edukacji ekologicznej
W Ministerstwie Klimatu i Środowiska wspieramy działania dążące do zwiększania świadomości ekologicznej, w tym z zakresu ochrony klimatu wśród młodego pokolenia Polaków. Inicjatywy resortu wspierają edukację formalną, realizowaną w ramach kształcenia ogólnego. W tym zakresie ściśle współpracujemy z Ministerstwem Edukacji i Nauki – 17 sierpnia 2021 r. podpisano „List intencyjny na rzecz edukacji ekologicznej i klimatycznej młodego pokolenia”.
Chcemy też, aby głos młodzieży – która jest przyszłością – był słyszalny. Dlatego w 2020 r. w celu włączenia młodzieży do dialogu na temat kreowania polityki klimatycznej, Minister Klimatu i Środowiska powołał Młodzieżową Radę Klimatyczną. W otwartym naborze według jasnych kryteriów merytorycznych wyłoniliśmy Członków Rady, którzy chcą współtworzyć politykę klimatyczną w Polsce i aktywnie działać na rzecz ochrony klimatu. Jednym z celów powołania Młodzieżowej Rady Klimatycznej było podjęcie i prowadzenie stałego, konstruktywnego dialogu, zapewnienie młodzieży możliwości uczestnictwa w kształtowaniu i realizacji polityk publicznych z obszarów klimatu i energii oraz podnoszenie świadomości młodzieży na temat wpływu własnych działań na stan środowiska.
Oprócz Młodzieżowej Rady Klimatycznej przy Ministrze Klimatu i Środowiska działa także Młodzieżowa Rada Ekologiczna. Jej celem również jest poprawa stanu środowiska naturalnego i zwiększanie świadomości ekologicznej społeczeństwa – zwłaszcza młodzieży. Do jej kompetencji należy: wyrażanie opinii w zakresie spraw objętych działami administracji rządowej dotyczącej środowiska, a w szczególności przedstawianie opinii na temat planowanych zmian polityki, strategii i zmian legislacyjnych w zakresie właściwości Ministra Klimatu i Środowiska, w tym propozycji rozwiązań oraz propozycji rozwiązań.
Kolejny etap
Kontynuatorom prac Ministerstwa Klimatu i Środowiska zostawiamy gotowe projekty, które podniosą jakości życia obywateli przy jednoczesnej ochronie klimatu i środowiska. Wśród nich m.in. projekt nowego systemu ochrony odbiorcy wrażliwego energii elektrycznej, którego kluczowymi elementami są nowe zasady przyznawania i zwiększona wysokość dodatku energetycznego. Na nowym rozwiązaniu powinno skorzystać ok. 2,6 mln gospodarstw domowych, które znajdują się w trudniejszej sytuacji dochodowej – to aż 19% gospodarstw domowych. W ramach wsparcia najuboższych zostanie przeznaczone na dopłaty do prądu w 2022 roku ok. 1,5 mld zł.
Nowy system dodatków dla wrażliwych gospodarstw domowych uzupełniamy wsparciem niefinansowym: specjalne programy wsparcia u sprzedawców energii i gazu wobec zaległych i bieżących należności za media i usługi oraz zakaz wstrzymania dostaw energii elektrycznej w okresie od 1 listopada do 31 marca oraz w soboty, w dni uznane ustawowo za wolne od pracy. Dodatek energetyczny w tandemie ze wsparciem niefinansowym zwiększy poczucie bezpieczeństwa mniej zamożnych Polaków, a podstawowa potrzeba, tj. dostęp do prądu, zostanie zapewniona.
System dodatków energetycznych uzupełniają także działania MKIŚ związane z modyfikacją założeń programu „Czyste Powietrze” („Stop Smog”), tak aby w większym stopniu przyczyniały się do walki z ubóstwem energetycznym – wyciągały najbiedniejszych z ubóstwa. Resort klimatu i środowiska pracuje nad nową odsłoną programu inwestycyjnego, który zniweluje ubóstwo w horyzoncie długoterminowym.
Ponadto planowane jest przeznaczenie 1 mld zł na wsparcie rozbudowy sieci dystrybucyjnej pod stacje ładowania. Kwota ta powinna pozwolić na wybudowanie 4000 km linii energetycznych oraz 800 stacji transformatorowych.
