Opublikowane niedawno nowe dane GUS dotyczące mediany wynagrodzeń w Polsce mogą być wartością dodaną w dyskusji o sytuacji mieszkaniowej w naszym kraju. W analizie poziomu wynagrodzeń mediana – czyli wartość środkowa – oznacza, że 50% populacji zarabia nie więcej niż dana wartość i kolejne 50% nie mniej. W marcu 2024 r. mediana wynagrodzeń w całej Polsce wyniosła 6549 zł (przy średniej na poziomie 8605 zł) – napisał Jędrzej Lubasiński w Tygodniku Gospodarczym PIE, nr 37/2024.
Jak zaznacza ekspert w większości najludniejszych miast Polski przeciętna cena wynajęcia mieszkania wynosiła w marcu 2024 r. ponad 30% mediany wynagrodzeń. Oznacza to, że dla połowy zarabiających mieszkańców wynajęcie mieszkania stanowiło więcej niż 30% wynagrodzenia. Dla połowy lepiej zarabiających koszt najmu stanowił mniej niż 30% pensji. W Warszawie najem mieszkania kosztował średnio 4200zł – to 48% mediany zarobków w tym mieście. W pozostałych miastach średnia cena najmu mieszkania oscylowała między 35%, a 38% mediany wynagrodzeń. Wyjątkiem była Łódź, w której odsetek ten wyniósł 29%.
Średnio stosunek przeciętnych cen najmu do przeciętnych wynagrodzeń na koniec I kwartału 2024 r. był mniejszy o 10 pkt. proc. niż w sytuacji, gdy porównuje się je z medianą płac. Największą różnicę widać w Warszawie – tu przeciętny koszt najmu wynosił 31% średniego wynagrodzenia, czyli o 16 pkt. proc. mniej niż w przypadku mediany.
Według eksperta w segmencie mieszkań 40-60 m2 przeciętna cena najmu wynosiła powyżej 37% wynagrodzenia dla połowy mieszkańców Warszawy, Krakowa, Wrocławia oraz Gdańska. Nieco tańsze były mieszkania o takiej powierzchni w Poznaniu – współczynnik ten wyniósł 34 proc. W Łodzi najem mieszkania był najtańszy i za mieszkanie o powierzchni od 40 m2 do 60 m2 zapłacić trzeba było przeciętnie 30% mediany łódzkich pensji.
Według Lubasińskiego zestawiając mediany wynagrodzeń z medianami cen najmu mieszkań kształtuje nam się podobny obraz jak w zestawieniu ze średnimi cenami. W Warszawie mediana ceny wynajęcia mieszkania odpowiadała 44 proc. mediany wynagrodzeń. Z 6 największych miast w Polsce tylko w Poznaniu i Łodzi wskaźnik ten był niższy niż 35%. W tych miastach wskaźnik mediany cen do mediany płac wynosił w marcu 2024 r. odpowiednio 33% oraz 27%.
- Mediana wynagrodzeń daje szerszy obraz, ale samo opisanie relacji ceny do płac nie da nam pełnego obrazu sytuacji na rynku mieszkaniowym. Wskazuje na to m.in. badanie Szkoły Głównej Handlowej, według którego luka czynszowa obejmowała w okresie 2017-2022 r. w Polsce 35% gospodarstw domowych. Oznacza to, że nie stać ich było na kupno lub najem mieszkania zaspokajającego ich minimalne potrzeby, a jednocześnie zarabiały zbyt dużo, aby móc uzyskać mieszkanie dotowane przez państwo. Pojęcie tzw. luki czynszowej obejmuje nie tylko rozkład cen mieszkań i wynagrodzeń gospodarstw domowych, ale również strukturę podaży i bierze pod uwagę jej dopasowanie do potrzeb rynku – pisze na zakończenie Jędrzej Lubasiński.
