Według nowego raportu SIPRI, świat zbroi się w najszybszym tempie od końca zimnej wojny. Obecnie, gdy na Ukrainie i w Strefie Gazy szaleją wielkie wojny, a napięcia militarne rosną od Europy po Azję, nikt nie oszczędza na zbrojeniach.
Wzrost globalnych wydatków wojskowych o 9,4% rok do roku do 2,718 bln USD w 2024 r. jest najwyższą liczbą, jaką kiedykolwiek odnotował autorytatywny Sztokholmski Międzynarodowy Instytut Badań nad Pokojem (SIPRI) w swoim rocznym raporcie – który ostrzegł, że nie widać końca spirali globalnego wyścigu zbrojeń. To najwyższy wzrost od 1988 roku, czyli od roku poprzedzającego upadek muru berlińskiego.
„Wiele krajów zobowiązało się również do zwiększenia wydatków wojskowych, co doprowadzi do dalszego globalnego wzrostu w nadchodzących latach”
– czytamy w raporcie.
Stany Zjednoczone pozostają zdecydowanie największym na świecie płatnikiem na wojsko z wynikiem – prawie bilion dolarów w 2024 roku.
Duże pozycje w budżecie USA to m.in. myśliwce F-35 i ich systemy bojowe (61,1 mld dolarów), nowe okręty dla US Navy (48,1 mld dolarów), modernizacja arsenału nuklearnego USA (37,7 mld dolarów) i obrona przeciwrakietowa (29,8 mld dolarów).
W budżecie USA przewidziano 48,4 mld dolarów pomocy dla Ukrainy, czyli prawie trzy czwarte własnego budżetu obronnego Kijowa wynoszącego 64,8 mld dolarów.
Chiny podążyły za Stanami Zjednoczonymi pod względem ogólnych wydatków wojskowych z szacunkową kwotą 314 miliardów dolarów, czyli nieco poniżej jednej trzeciej całkowitej sumy którą wydają USA.
Łącznie Waszyngton i Pekin odpowiadały za prawie połowę światowych wydatków wojskowych w 2024 roku. Jednak kraje zaangażowane w konflikty regionalne lub nieufne wobec nich wykazały największy wzrost wydatków rok do roku. Izrael, który rozpoczął inwazję na palestyńskie terytorium Gazy w 2023 r., wykazał aż 65-procentowy wzrost wydatków wojskowych w 2024 r.
Tymczasem Rosja, która najechała Ukrainę w 2022 r., wykazała szacunkowy wzrost o co najmniej 38%, ale SIPRI zauważył, że liczba ta jest prawdopodobnie wyższa, ponieważ Moskwa zasila kasę wojskową pieniędzmi ze źródeł regionalnych i innych.
Trwający od ponad trzech lat konflikt na Ukrainie sprawił, że kraje NATO znacznie zwiększyły swoje budżety wojskowe w odpowiedzi na imperialną politykę Rosji, a prezydent USA Donald Trump naciska na Europę i sojusz kierowany przez USA, aby były bardziej odpowiedzialne za swoją obronę, mówiąc, że zbyt długo wykorzystywały Stany Zjednoczone.
Niemcy, z czwartym co do wielkości budżetem obronnym na świecie, zwiększyły swoje wydatki o 28%. Rumunia (43%), Holandia (35%), Szwecja (34%), Czechy (32%), Polska (31%), Dania (20%), Norwegia (17%), Finlandia (16%), Turcja (12%) i Grecja (11%) to pozostali członkowie NATO spośród 40 największych wydatków na obronę na świecie, którzy wykazali dwucyfrowy wzrost w 2024 roku.
W regionie Indo-Pacyfiku SIPRI podało, że wzrost wydatków Chin na zbrojenia o 7% w 2024 r. oznacza 30-ty rok z rzędu wzrostu wydatków na Armię Ludowo-Wyzwoleńczą, co stanowi „największą nieprzerwaną passę odnotowaną” w bazie danych instytutu.
Japoński budżet wojskowy wzrósł o 21% w 2024 r. – to największy wzrost od 1952 r. To spowodowało, że wydatki wojskowe wyniosły 1,4% produktu krajowego brutto, co stanowi największą część japońskiej gospodarki przeznaczoną na wojsko od 1958 roku.
Filipiny, uwikłane z Chinami w spory terytorialne na Morzu Południowochińskim, zwiększyły wydatki na obronę o 19%.
I chociaż wydatki w Korei Południowej wzrosły tylko o 1,4 proc. w 2024 r., Seul ma „największe obciążenie wojskowe w Azji Wschodniej” na poziomie 2,6 proc. PKB.
Tajwan, wyspiarska demokracja licząca około 23 miliony ludzi, którą Komunistyczna Partia Chin uważa za swoją i obiecała zająć ją siłą, jeśli zajdzie taka potrzeba, zwiększyła w zeszłym roku swój budżet obronny tylko o 1,8 proc., ale wydatki wojskowe Tajpej wzrosły o 48 proc. od 2015 roku.
Tymczasem Indie miały piąty co do wielkości budżet obronny na świecie (86,1 mld dolarów) w 2024 roku. Wzrost New Delhi w 2023 r. wyniósł tylko 1,6%, ale wydatki na obronę kraju wzrosły o 42% w ciągu ostatniej dekady, co wskazuje na niepokojący trend, twierdzą naukowcy.
Wydatki wojskowe w Afryce wzrosły ogółem o 3% w 2024 roku. Algieria jest największym wydatkodawcą na kontynencie, zajmując jednocześnie 20. miejsce na świecie.
W obu Amerykach Meksyk wykazał 39-procentowy wzrost wydatków wojskowych w 2024 r., „odzwierciedlając coraz bardziej zmilitaryzowaną reakcję rządu na przestępczość zorganizowaną” – czytamy w raporcie.
