Ministerstwo Finansów rozważa podniesienie z 500 zł do 10 tys. zł progu wartości umów zawieranych przez jednostki finansów publicznych, które mają być ujawniane w rejestrze – podał resort w odpowiedzi na pytania PAP. Resort wyjaśnił, że podniesienie progu wynika m.in. ze zgłoszeń jednostek finansów publicznych.
Od 1 stycznia 2026 r. ma zacząć działać dostępny publicznie rejestr umów, zawieranych przez jednostki finansów publicznych. Taki rejestr, zgodnie z obecnymi zapisami ustawy o finansach publicznych, ma obejmować umowy o wartości przekraczającej 500 zł.
"Propozycja ustalenia wartości umowy na poziomie 10 tys. zł bez VAT jest jednym z rozważanych wariantów, wynikających z analizy zgłoszonych do ministerstwa uwag dotyczących rejestru umów. Warto podkreślić, że taki próg stanowiłby rozsądne rozwiązanie, łączące cel wprowadzenia rejestru, czyli zwiększenie transparentności w sektorze publicznym, z ograniczeniem kosztów jego prowadzenia dla jednostek sektora finansów publicznych. Ostateczna decyzja w sprawie przyjęcia tego limitu będzie zależała od wyniku procesu legislacyjnego"
– napisało Ministerstwo Finansów w odpowiedzi na pytania PAP.
Resort podkreślił, że "ministerstwo nie zamierza zmieniać przeznaczenia tego rejestru, wynikającego z pierwotnych jego założeń". MF podało, że "opracowany we współpracy z ekspertami zewnętrznymi projekt zmian przepisów dotyczących tego rejestru" ma na celu wyeliminowanie wątpliwości interpretacyjnych zgłoszonych do ministerstwa zarówno przez jednostki sektora finansów publicznych (jsfp), jak i ekspertów zajmujących się tą kwestią.
"Warto bowiem mieć na uwadze, że wprowadzeniu w 2021 r. przepisów odnoszących się do tego rejestru nie towarzyszyły ani konsultacje społeczne, ani uzgodnienia z jsfp (jednostkami sektora finansów publicznych). Dodatkowo w trakcie wprowadzania tych przepisów dokonano istotnych zmian, które nie znalazły wyjaśnienia w uzasadnieniu wprowadzenia tych przepisów" – czytamy w odpowiedzi MF.
Resort poinformował, że propozycja progu zmiany wartości umów do 10 tys. zł (bez VAT) wynika z analizy m.in. dotychczasowych zgłoszeń jednostek sektora finansów publicznych, które wnosiły o podniesienie progu w celu ograniczenia kosztów realizacji tego obowiązku, a także z analizy "innych przepisów, które nakładają na jsfp obowiązki dokumentowania wydatków w bardziej sformalizowany sposób". MF wyjaśniło, że chodzi tu m.in. o wynikającą z ustawy wartość środka trwałego, do której często "odnoszą się regulacje wewnętrzne jsfp w odniesieniu do regulacji związanych z zamówieniami publicznymi realizowanymi z wyłączeniem stosowania przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych". Poza tym resort wskazał, że analiza podobnych rozwiązań w innych krajach wykazała, że polski próg należy do najniższych.
"Oczekiwanie strony społecznej do publikowania w rejestrze umów jsfp informacji o wszystkich umowach, niezależnie od ich wartości, zdecydowanie nie uwzględnia zgłaszanych przez jsfp problemów związanych z kosztami organizacyjnymi realizacji tego rejestru. W związku z tym, we współpracy z ekspertami zewnętrznymi, została zaproponowana kompromisowa wartość umowy, której będzie dotyczył obowiązek. Zaproponowany próg jest rozsądnym rozwiązaniem, łączącym cel wprowadzenia rejestru, czyli zwiększenie transparentności w sektorze publicznym, z ograniczeniem kosztów prowadzenia tego rejestru po stronie jednostek sektora finansów publicznych"
– wskazano w odpowiedzi MF.
Resort napisał także, że "brak obowiązku umieszczania w rejestrze, nie wyklucza możliwości kontroli społecznej wydatków". Rozwiązania legislacyjne, jakie MF rozważa, pozwolą jednostkom finansów publicznych publikować dane o wszystkich umowach, jeśli jednostka "będzie przygotowana organizacyjnie do takiego działania". Ministerstwo chce także uniemożliwić omijanie podawania informacji o umowach poprzez zawieranie umów o niższej wartości a następnie jej aneksowanie do wyższej kwoty.
"Przedstawiając propozycję nowego progu wartości umów, do których będzie odnosił się obowiązek udostępniania informacji, braliśmy także pod uwagę dotychczasowe przepisy, które obligują jsfp do większego poziomu sformalizowania działań. Zapewnienie kompatybilności z już obowiązującymi wymaganiami wobec jsfp (w tym w zakresie dokumentowania zakupu środków trwałych) umożliwia zmniejszenie kosztów organizacyjnych wprowadzanego od 1 stycznia 2026 r. obowiązku, co w konsekwencji przekłada się na efektywne gospodarowanie środkami publicznymi, którymi dysponują jsfp" – czytamy w odpowiedzi MF.
