Kolejne miasto wprowadziło Strefę Czystego Transportu. Będzie większa niż w Warszawie
Radni Krakowa większością głosów zdecydowali w nocy ze środy na czwartek, że strefa czystego transportu (SCT) zacznie od stycznia 2026 r. obowiązywać do granic czwartej obwodnicy, czyli na większości terytorium miasta, z wyjątkiem obrzeży, w tym Wzgórz Krzesławickich i Swoszowic.
Do SCT w Krakowie wjadą: samochody benzynowe spełniające co najmniej normę Euro 4 lub wyprodukowane od 2005 r. i samochody z silnikiem Diesla mające co najmniej normę Euro 6 lub wyprodukowane od 2014 r. (od 2012 r. dla ciężarówek i autobusów).
Kierowcy spoza Krakowa, których samochody nie spełniają norm SCT, będą musieli zapłacić za wjazd do miasta – stawka godzinowa to 2,5 zł, dzienna 5 zł w 2026 r., 15 zł w 2027 r., a abonament miesięczny – 100 zł w 2026 r., 250 zł w 2027 r., 500 zł w 2028 r.
Mieszkańcy Krakowa, którzy kupili samochód przed wejściem w życie uchwały (tj. siedem dni od dnia publikacji uchwały w dzienniku urzędowym województwa małopolskiego) będą zwolnieni z zasad SCT i będą mogli użytkować swoje pojazdy tak długo, jak zechcą. Jednak pojazdy zakupione po wejściu w życie uchwały będą musiały spełniać wymogi SCT.
Poprawki odrzucone
Radni PiS złożyli poprawki, łagodzące przepisy. Zostały one jednak odrzucone w toku głosowania. PiS proponowało, aby strefa obowiązywała tylko w Starym Mieście, ponieważ – jak uzasadniało – taki obszar można realnie kontrolować. Radni przywoływali informacje medialne o tym, że jedynie cztery samochody straży miejskiej mają pilnować przestrzegania SCT.
PiS bezskutecznie postulowało również zmniejszenie wymogów norm Euro dla pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 ton. Domagało się, by do SCT mogły wjeżdżać pojazdy benzynowe z normą przynajmniej Euro 3 lub wyprodukowane nie wcześniej niż w 2000 r oraz diesle z normą przynajmniej Euro 4 lub wyprodukowane nie wcześniej niż w 2006 r.
Odrzucona została również poprawka Grzegorza Wojciecha Stawowego (KO) łagodząca przepisy dla diesli. Radny chciał, aby do SCT wjeżdżały diesle, spełniające normę emisji spalin co najmniej Euro 5.
Przyjęta została za to poprawka radnego Grzegorza Stawowego (KO) o zobowiązaniu prezydenta miasta do poinformowania indywidualnie każdego gospodarstwa domowego o zasadach SCT.
Zgodnie z przyjętą uchwałą, przepisy o SCT nie dotyczą m.in. pojazdów pacjentów placówek medycznych (po wcześniejszym zarejestrowaniu w systemie SCT), osób niepełnosprawnościami, pojazdów zabytkowych.
Za przyjęciem uchwały było 24 radnych; 12 (PiS) było przeciw, 6 (Kraków dla Mieszkańców) wstrzymało się od głosu.
Gorąca dyskusja
Głosowanie poprzedziła burzliwa dyskusja. Na zewnątrz budynku magistratu odbyła się demonstracja grupy przeciwników SCT. Zwolennicy SCT wywiesili zaś w sali obrad urzędu banery z napisami „Powietrza”, „Twoje auto, mój oddech”.
Zwolennicy przywoływali argumenty o konieczności poprawy jakości powietrza, która miałaby dobry wpływ na zdrowie. Mówili o chorobach, m.in. astmie, do których przyczynia się dwutlenek azotu (NO2), emitowany przez samochody. Wskazywano też na ustawę o elektromobilności oraz wojewódzki program ochrony powietrza, zobowiązujące do wprowadzenia SCT.
Przeciwnicy wskazywali na luki i niedokładność zapisów uchwały. Mówili m.in., że uchwała o SCT narusza konstytucyjne prawo wszystkich obywateli do równego traktowania, także prawo do własności prywatnej i dysponowania nią. Przekonywali, że SCT w proponowanym kształcie zwiększy podział na osoby zamożne i biedne. Jak zauważyli, obecnie nie wiadomo, na co zostaną przeznaczone środki zbierane z opłat za wjazd do SCT. Zastanawiano się także nad sposobem weryfikacji, czy auto spełnia wymogi SCT.
Prezydent Krakowa Aleksander Miszalski (PO) – projektodawca uchwały, przygotowanej z Zarządem Transportu Publicznego (ZTP) – przypomniał, że podczas kampanii wyborczej obiecał wprowadzenie SCT.
