Miesięczny Indeks Koniunktury Polskiego Instytutu Ekonomicznego i Banku Gospodarstwa Krajowego spadł w listopadzie w stosunku do października o 5,0 pkt. - tj. do poziomu 89,7 pkt.
To już czwarty z kolei miesiąc, w którym MIK jest poniżej poziomu neutralnego (100,0), co oznacza przewagę nastrojów negatywnych. Listopadowa wartość MIK jest najniższym odczytem w 2022 r. Jest niższa o 3,3 pkt. od poziomu z lutego br. (93,0 pkt.), tj. miesiąca agresji Rosji na Ukrainę, charakteryzującego się dotąd najniższą w 2022 r. wartością MIK.
Listopadowy odczyt jest aż o 20,3 pkt. niższy niż najwyższa wartość MIK w 2022 r. odnotowana w styczniu (110,0 pkt.). Także w porównaniu z ubiegłorocznym odczytem listopadowym (109,0 pkt.), obecny poziom MIK jest niższy (o 19,3 pkt.).
O niekorzystnym wyniku MIK w listopadowym odczycie zadecydowały negatywne zmiany aż w sześciu, na siedem obserwowanych, komponentach MIK (wartość sprzedaży, nowe zamówienia, zatrudnienie, moce produkcyjne, inwestycje, płynność finansowa). Wartości MIK dla tych komponentów są poniżej poziomu neutralnego (100,0), a ponadto w listopadzie nastąpiło pogorszenie odczytu m/m w każdym z nich.
Niepokoi wynik listopadowego odczytu w odniesieniu do wszystkich komponentów MIK, w tym wynagrodzeń, które jako jedyne osiągnęły wartość dodatnią (117,1 pkt.) i w których nastąpiła poprawa listopadowego odczytu w porównaniu do października. Nie jest to jednak optymistyczna sytuacja, gdyż oznacza presję pracowników na podnoszenie wynagrodzeń, a to sprawia, że w firmach rosną koszty. Przy pogarszających się nastrojach przedsiębiorców dotyczących wartości sprzedaży i liczby nowych zamówień, skutkuje to negatywną oceną sytuacji ekonomicznej firm.
Martwi również wartość wskaźnika inwestycji (69,9 pkt.), który spadł m/m o 12 pkt. i jest najniższym odnotowanym w 2022 r. W listopadowym odczycie wartości wskaźników koniunktury poniżej poziomu neutralnego (100,0) dotyczą również: liczby nowych zamówień (74,4 pkt.), wartości sprzedaży (81,6 pkt.), mocy produkcyjnych (96,4 pkt.) oraz zatrudnienia (96,9 pkt.). Spadki wartości dla poszczególnych komponentów MIK są oznaką hamowania rozwoju gospodarki.
Listopadowy odczyt wskazuje na obniżenie nastrojów w dużych i średnich firmach. Z kolei dla mikro- i małych przedsiębiorstw nastąpił wzrost wartości indeksu. Wartość indeksów, niezależnie od wielkości firmy, jest poniżej poziomu neutralnego, co oznacza przewagę nastrojów negatywnych wśród przedsiębiorców. Największy spadek odnotowano w firmach dużych. Wartość wskaźnika spadła o 14 pkt. m/m do poziomu 97,6 pkt. Porównanie wskaźników koniunktury r/r pozwala dostrzec ich znaczny spadek we wszystkich grupach wielkościowych. Wśród średnich firm odnotowano największy spadek r/r (o 23,3 pkt.), natomiast najmniejszy wystąpił w grupie małych przedsiębiorstw (o 8,9 pkt.)
Listopad przyniósł pogorszenie nastrojów w większości branż, poza produkcją. Największy spadek wartości wskaźnika koniunktury (o 15,4 pkt) odnotowano w usługach. Odczyt na poziomie 79,1 pkt. jest najniższym wynikiem w historii pomiaru. Również w budownictwie widać spadek wartości indeksu do najniższego od początku pomiaru. Jedynie w produkcji zaobserwowano wzrost wartości wskaźnika koniunktury o 4,4 pkt. do poziomu 102,1 pkt. Pogorszenie nastrojów w budownictwie, handlu, usługach oraz branży TSL jest konsekwencją rosnących cen energii i paliw, materiałów i surowców, utrzymującej się presji płacowej oraz wysokich stóp procentowych i inflacji. Nie bez znaczenia dla spadku wartości indeksu w budownictwie jest zakończenie sezonu budowlanego, a w przypadku usług i handlu zmiana zachowań konsumentów. W listopadzie 2021 r. we wszystkich branżach występowała przewaga nastrojów pozytywnych. Największe spadki r/r odnotowano w usługach (o 29,1 pkt.) oraz handlu (o 24,4 pkt.).
Jak zaznacza w komentarzu Paweł Śliwowski p.o. wicedyr. ds. badań i Analiz w PIE: - MIK w listopadzie spadł po raz czwarty z rzędu, do najniższego poziomu w 2022 r. (89,7 pkt.). Tym samym notowania wskaźnika są zbieżne z innymi ankietowymi miernikami koniunktury zapowiadającymi spowolnienie gospodarcze (mimo wciąż relatywnie dobrych danych napływających dotychczas z gospodarki). Na uwagę zasługuje trzeci kolejny miesięczny spadek wskaźnika płynności finansowej, który po raz pierwszy w tym roku znalazł się poniżej poziomu neutralnego (91,4 pkt.). Ten odczyt, sugerujący pogarszanie się bieżącej płynności, współbrzmi z wynikami badania NBP dotyczącego sytuacji na rynku kredytowym. Jedynym segmentem, w którym banki spodziewają się wzrostu akcji kredytowej, jest obejmujący kredyty krótkoterminowe dla firm. Konsekwencje wojny, kryzys energetyczny i problemy podażowe, a także wynikająca z tych czynników wysoka inflacja, potęgują niepewność wśród przedsiębiorców. To negatywnie odbija się na deklaracjach dotyczących inwestycji - wskaźnik ten osiągnął 69,9 pkt., co jest najniższym poziomem odnotowanym w 2022 r. - podkreśla Śliwowski.
