Wprowadzenie stanu epidemicznego, będące efektem epidemii koronawirusa, zaburzyło działalność niemal wszystkich dziedzin życia gospodarczego i społecznego.
Przed szczególnym wyzwaniem stanęła branża handlowa, która z jednej strony ponosi ogromne straty wskutek decyzji o zamknięciu większości placówek w galeriach handlowych, a z drugiej strony musi zapewnić ciągłość dostaw żywności, środków sanitarnych i higieny osobistej. Nie jest to takie proste, o czym świadczy apel Polskiej Izby Handlu do rządu o podjęcie działań zapewniających ciągłość dostaw żywności w obecnej sytuacji.
„Wszyscy z dnia na dzień znaleźliśmy się w odmiennej niż dotychczas sytuacji. W dużej mierze dotyczy to branży handlu, której sprawne działanie jest teraz niezwykle ważne, aby zapewnić społeczeństwu dostęp do żywności. Głównym problemem, z jakim spotyka się teraz ten sektor, jest brak ludzi do pracy. Kluczowe jest zapewnienie odpowiedniej liczby zmotywowanych pracowników i środków bezpieczeństwa. Proponujemy, aby rząd jak najszybciej wprowadził „Pakiet dla zapewnienia ciągłości dostaw żywności”
Problemy z niedoborem pracowników związane są z koniecznością zapewnienia przez rodziców opieki nad dziećmi, obawą pracowników przed zarażeniem się koronawirusem, ale także z brakiem możliwości zatrudniania pracowników tymczasowych (głównie z Ukrainy), którzy stanowią obecnie ok. 30 proc. załóg centrów dystrybucyjnych.
W opinii handlowców, obecna kryzysowa sytuacja wymaga podjęcia środków zaradczych, w postaci m. in. zapewnienia dodatkowego wsparcia finansowego dla rodziców, którzy mimo uprawnienia do opieki nad dzieckiem decydują się na kontynuowanie pracy. Ważne jest też wdrożenie procedur i zapewnienie środków zwiększających bezpieczeństwo osób pracujących w handlu żywnością, np. poprzez wprowadzenie wymogu pakowania pieczywa i innych towarów w torebki foliowe. Polska Izba Handlowa postuluje też tymczasowe zliberalizowanie ograniczenia handlu w niedzielę, by chociaż częściowo rozładować kolejki i problemy organizacyjne w sklepach. Niezmiernie ważnym działaniem powinno być – zdaniem handlowców – zapewnienie w trybie pilnym dostępu dla handlu i dystrybutorów żywności środków higienicznych, płynów dezynfekujących, rękawiczek, maseczek.
Polska Izba Handlu proponuje wprowadzenie pakietu ułatwień do zatrudniania pracowników tymczasowych w sektorach handlu i produkcji żywności. Chodzi tu m. in. o rozwiązania pozwalające na przedłużanie obowiązujących wiz i zezwoleń na pracę dla obecnie zatrudnionych w tych sektorach pracowników tymczasowych z Ukrainy, a także możliwość wjazdu do Polski pracowników, którzy byli zatrudnieni w okresie ostatnich 12 miesięcy przez co najmniej 3 miesięcy i wyjechali w celu odnowienia pozwolenia na pracę. Wskazane jest też ograniczenie formalności związanych z wydawaniem nowych zezwoleń na pracę w sektorach handlu i produkcji żywności.
„Postulowane przez Polska Izbę Handlową środki zaradcze to wstępna propozycja, której celem jest zwrócenie uwagi na problemy, z którymi będą musiały zmierzyć się wszystkie firmy z sektora produkcji i dystrybucji żywności w Polsce. Sytuacja w walce z epidemią jest dynamiczna, dlatego ważne jest, by odpowiednio wcześniej rozpocząć prace nad zapewnieniem ciągłości dostaw oraz umożliwić odpowiedni przepływ informacji z firmami z tych sektorów”
Polska Izba Handlu jest branżową izbą gospodarczą handlu detalicznego, zrzeszającą około 30 tys. sklepów, hurtowni spożywczych i drogeryjnych oraz firmy z otoczenia FMCG, a także firmy usługowe.