Ustanowiony w odpowiedzi na rosyjską inwazję na Ukrainę cel zapełnienia magazynów gazu w 80 proc. do 1 listopada br. został przekroczony o 15 pkt. proc. Łączne zapełnienie unijnych magazynów wynosi 95 proc. (1060 TWh), co odpowiada 28 proc. rocznego zapotrzebowania UE-27 na gaz. Polskie magazyny gazu zapełnione są w 99 proc., co przekłada się na ponad 15 proc. rocznego zużycia - informuje Tygodnik Gospodarczy Polskiego Instytutu Ekonomicznego w nr 45/2022 r.
Stabilizacja sytuacji na rynku gazu przekłada się na niższe ceny. Na koniec października kontrakty futures na holenderskiej giełdzie TTF na gaz spadły do poziomu poniżej 120 euro/MWh, czyli wynosiły ponad 2,5-krotnie mniej niż w szczycie cenowym na koniec sierpnia, kiedy to osiągały cenę blisko 350 euro/MWh. Podobną tendencję można zauważyć na Towarowej Giełdzie Energii, na której cena za MWh gazu spadła z poziomu nawet powyżej 1000 zł na początku września do 150-200 zł w pierwszych dniach listopada.
Wg Europejskiej Sieci Operatorów Systemów Przesyłowych Gazu (ENTSOG), średnie dobowe zapotrzebowanie na gaz w Europie w ostatnich 10 sezonach zimowych wynosiło między 15 TWh/d a 18 TWh/d. W przypadku zimy podobnej do poprzednich zapotrzebowanie prawdopodobnie utrzyma się w tych granicach i nie nastąpi konieczność ograniczenia zużycia. W przypadku zimy znacznie ostrzejszej (przypadającej średnio raz na 20 lat) niż historyczna średnia zapotrzebowanie byłoby o 22 proc. wyższe niż w sezonie 2021/2022 i przekroczyłaby nieznacznie 20 TWh dziennie.
W takim wypadku kraje UE mogłyby być zmuszone do ograniczania popytu o ok. 10 proc. W razie zakłócenia utrzymywanych dotychczas dostaw rosyjskich do UE (tranzyt przez Ukrainę i Turcję) ograniczenie popytu mogłoby wzrosnąć do ok. 13 proc. zapotrzebowania. W takim wypadku możliwa byłaby redukcja braków z 13 proc. do 6 proc. zapotrzebowania za pomocą dodatkowych dostaw gazu LNG.
Według prognoz ENTSOG, ograniczenie popytu o 15 proc. wraz z dobrą współpracą krajów UE (w ramach istniejących mechanizmów solidarnościowych) między sobą mogłoby jednak uodpornić nas na ryzyko niedoborów gazu i konieczności cięć zużycia - nawet w przypadku zimy dwudziestolecia i zakłócenia dostaw gazu ze strony rosyjskiej.
W pierwszych trzech kwartałach br. konsumpcja gazu w UE-27 spadła o 10 proc. w porównaniu do analogicznego okresu w 2021 r. Najwyższy spadek zanotowano w krajach bałtyckich: Finlandii (45 proc.), Łotwie (32 proc.) i Litwie (29 proc.). Natomiast w Hiszpanii, Irlandii i Portugalii zanotowano nieznaczny wzrost zużycia (odpowiednio o 4 proc., 2 proc. i niecały 1 proc.). W Polsce redukcja konsumpcji gazu była wyższa niż łączna redukcja krajów UE i wyniosła 18 proc.
