Wycena przedsiębiorstwa przy podziale majątku: kluczowe aspekty

Firma stworzona w czasie trwania związku małżeńskiego z reguły wchodzi w skład majątku wspólnego małżonków. Wycena przedsiębiorstwa przy podziale majątku jest konieczna, jeśli partnerzy spierają się co do określenia jego wartości. Kto dokonuje wyceny? Jakie parametry brane są pod uwagę?

Wycena przedsiębiorstwa przy podziale majątku – jak ją przeprowadzić?

Warto wiedzieć, że podzielić można tylko części wspólnej majątku małżonków. Zgodnie z polskim prawem majątek wspólny powstaje z chwilą zawarcia związku małżeńskiego, o ile małżonkowie nie podpisali intercyzy albo umowy o rozdzielność majątkową. Zatem firma powstała przed ślubem wchodzi w skład majątku osobistego. Natomiast zysk przedsiębiorstwa założonego przez małżonka przed ślubem wchodzi już w skład wspólnego majątku.

Polskie prawo nie precyzuje, w jaki sposób należy przeprowadzić wycenę przedsiębiorstwa, ani kto może tego dokonać. Proces wyceny można przeprowadzić przy zastosowaniu różnych metod, np. dochodowych, porównawczych, majątkowych albo mieszanych.

 Wycena przedsiębiorstwa – metody dochodowe

Badają one zdolność firmy do generowania zysków. Opierają się na założeniu, że wartość przedsiębiorstwa równa się wartości prognozowanych wypracowanych przez nie nadwyżek finansowych dostępnych właścicielom.

Wycena przedsiębiorstwa – metody porównawcze

Ten sposób polega na porównaniu przedsiębiorstwa z innymi firmami działającymi w tej samej branży i posiadającymi zbliżoną wielkość i potencjał. Na tej podstawie szacuje się wartość firmy. Innym sposobem na określenie wartości jest porównanie ceny akcji do zysku na jedną akcję.
Wycena przedsiębiorstwa – metoda majątkowa
Metoda majątkowa polega na określeniu majątku firmy oraz jej zobowiązań, a następnie wykonaniu bilansu. Taka metoda uwzględnia jeszcze wartość dóbr należących do firmy.

Formy działalności a podział majątku

Rodzaj działalności wpływa na podział majątku, a tym samym na wycenę. I tak przy:

• jednoosobowej działalność gospodarczej – zazwyczaj cała firma stanowi majątek osobisty właściciela i może nie podlegać podziałowi;
• spółkach kapitałowych i osobowych – pod uwagę bierze się wartość udziałów lub akcji, a także wypłacane dywidendy.

Kto może wycenić przedsiębiorstwo

Najprościej jest, kiedy to małżonkowie zgadzają się co do wartości firmy. Wtedy muszą obliczyć, kto i ile zainwestował w nią. Następnie powinni ustalić, jak się oszacowanym majątkiem podzielić. Jeśli małżonkowie dojdą do porozumienia, mogą przeprowadzić podział majątku u notariusza, poprzez podpisanie stosownej umowy podziału.

Wycenę przedsiębiorstwa mogą przeprowadzić właściciele samodzielnie, zlecić wewnętrznemu działowi księgowości, firmie przeprowadzającej audyt, albo rzeczoznawcy majątkowemu.

Natomiast kiedy strony nie dojdą do porozumienia, sprawa trafia do sądu, który powołuje biegłego rzeczoznawcę i zleca mu dokonanie wyceny przedsiębiorstwa.

Ile kosztuje wycena przedsiębiorstwa przy podziale majątku?

Koszt wyceny wartości przedsiębiorstwa może być bardzo zróżnicowany. Zależy to od wielkości firmy, stopnia skomplikowania sprawy i działalności oraz branży. Wszystko to przekłada się na nakład pracy, jaki musi włożyć wykonawca w analizę. Oczywiście na cenę usługi wpływa też renoma i doświadczenie firmy, którą wybierzemy.

Przeciętnie za prostą wycenę przedsiębiorstwa zapłacimy od ok. 3 tys. zł, za analizę spółki od ok. 5 tys. zł.

Gdzie szukać osoby zajmującej się wyceną? W przypadku kiedy sprawa jest w sądzie, to sędzia wyznaczy biegłego, w sytuacji, kiedy chcemy wycenić przedsiębiorstwo we własnym zakresie, rzeczoznawców, rewidentów lub biegłych znajdziemy w internecie. Wielu specjalistów ogłasza się także w serwisach takich jak np. Fixly. Przy wyborze firmy, która ma przeprowadzić wycenę, należy kierować się rekomendacjami oraz udokumentowanym doświadczeniem.