Resort finansów chce przeciwdziałać szkodliwemu wpływowi alkoholu i papierosów na zdrowie i proponuje stopniowe zwiększenie na nie akcyzy - podało w piątek MF. Podniesienie stawki np. w przypadku pólitrowej butelki wódki oznacza, że w 2022 r. będzie ona kosztowała ok. 1,50 zł więcej niż obecnie . W przypadku butelki wina to ok. 16 gr., a paczki papierosów 30 gr.
Jak przypomina resort finansów, według światowej Organizacji Zdrowia (WHO) tytoń oraz alkohol to główne czynniki ryzyka dla zdrowia Europejczyków: palenie tytoniu zabija ponad 8 mln ludzi rocznie, z czego aż 1,2 mln to tzw. bierni palacze, a uzależnienie od tytoniu pociąga za sobą ogromne koszty ekonomiczne szacowane na 1,4 bln dolarów, czyli ok. 1,8 proc. światowego PKB.
Jak czytamy w komunikacie resortu, w Polsce palenie tytoniu, z liczbą ok. 67 tys. przypadków rocznie, pozostaje jedną z głównych przyczyn zgonów. Informuje, że wg. szacunków Banku Światowego, w Polsce koszt leczenia chorób wywoływanych dymem tytoniowym, to 15 proc. całkowitych wydatków na leczenie.
Jak ocenia MF, równie wysokie są koszty spożywania alkoholu.
"Na świecie co roku umiera z tego powodu 3 mln osób, a szkodliwe spożywanie alkoholu przyczynia się do 5,1 proc. chorób. Oznacza to, że więcej niż co dwudziesty chory choruje z przyczyn powiązanych ze spożywaniem alkoholu"
Jak podaje resort, zgodnie z obliczeniami Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych (PARPA), koszty społeczno-ekonomiczne związane ze spożywaniem alkoholu w Polsce to w sumie 30,9 mld zł rocznie.
Jak zaznacza resort, według raportów WHO i Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD), rekomendowanym sposobem przeciwdziałania zwiększaniu się dostępności używek jest "aktywna polityka podatkowa, w tym podnoszenie stawek akcyzy". Dodano, że efektywność zmian podatkowych jako narzędzia ograniczenia dostępu do używek potwierdzają badania Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego.
"Główna zmiana to podniesienie akcyzy na używki (alkohole i papierosy) o 10 proc. i zaproponowanie Mapy Akcyzowej, czyli postulowanego przez rynek harmonogramu zmian stawek podatku na kolejne lata – po 5 proc. r/r w latach 2023-2027 (w przypadku alkoholu) oraz po 10 proc. w latach 2023-2027 (w przypadku papierosów, tytoniu do palenia i wyrobów nowatorskich)"
Dlatego - jak wyjaśnia resort - od 1 stycznia 2022 r. nastąpi podwyższenie stawek akcyzy na alkohol etylowy, piwo, wino, napoje fermentowane i wyroby pośrednie o 10 proc.; minimalnej stawki akcyzy na papierosy z obecnych 100 proc. do 105 proc. całkowitej kwoty akcyzy oraz stawki akcyzy na wyroby nowatorskie poprzez podniesienie stawki kwotowej o 100 proc. Dodano, że zostanie też wprowadzona minimalna stawka akcyzy na tytoń do palenia w wysokości 100 proc. całkowitej kwoty akcyzy oraz, że podwyżka nie obejmie cydru i perry o zawartości alkoholu do 5 proc.
"Projekt ustawy przewiduje również wprowadzenie postulowanej przez rynek +Mapy Akcyzowej+, czyli harmonogramu zmian wysokości stawek akcyzy zaplanowanych na kolejne 5 lat (do 2027 r.). Mapa Akcyzowa to rozwiązanie wprowadzone w ostatnich latach przez wiele pastw Unii Europejskiej, m.in. przez Niemcy i Czechy. Było ono bardzo dobrze przyjęte przez działających w tych krajach producentów i dystrybutorów towarów akcyzowych, ponieważ pozwala im z wyprzedzeniem przygotować się do zmian w prawie i efektywnie kształtować swoją politykę cenową"
Resort finansów wyjaśnił, że harmonogram przewiduje co roku: 5 proc. podwyżki akcyzy na alkohol etylowy, piwo, wino, napoje fermentowane i wyroby pośrednie (ale bez cydru i perry) oraz 10 proc. podwyżki akcyzy na papierosy, tytoń do palenia i wyroby nowatorskie (tytoń podgrzewany - PAP). MF podkreśliło, że "zakładany wzrost jest podobny do wzrostów przyjętych w innych krajach".
"Podgrzewany tytoń opodatkowuje już 19 z 26 krajów UE. Polska ma wśród nich najniższą stawkę. Jest to efektem realizowanych w ostatnich latach znacznych podwyżek akcyzy na ten rodzaj używek w innych krajach UE. Przykładem są Niemcy, gdzie stawka akcyzy wzrosła w ostatnim roku aż dziewięciokrotnie"
Resort zaznaczył, że również stawki na napoje alkoholowe zostały ustalone na podobnym poziomie jak w innych krajach UE.
W komunikacie wyjaśniono, że w 2022 r. w stosunku do 2021 r. różnica w opodatkowaniu półlitrowej butelki wódki 40 proc. to ok. 1,50 zł; butelki wina (0,75l) to ok 16 gr; półlitrowej puszki piwa to ok 6 gr; paczki papierosów to ok. 30 gr, a tytoniu podgrzewanego to ok. 1 zł.
"Zgodnie z danymi Eurostatu, ceny konsumpcyjne napojów alkoholowych w Polsce są na zdecydowanie niższym poziomie niż w innych krajach UE. Tańszy alkohol można kupić jedynie w Bułgarii, Rumunii i na Węgrzech. Natomiast cena paczki papierosów jest niższa jedynie w Bułgarii"
MF poinformowało także, że od 8 do 15 października trwają konsultacje społeczne projektu ustawy podwyższającej stawkę akcyzy na papierosy i alkohol.
"Swoje opinie i uwagi można zgłaszać na adres sekretariat.pa@mf.gov.pl"
