W ostatnich tygodniach nasiliły się ataki na bank centralny w obszarze polityki i mediów, w tym społecznościowych, przejawiające się m.in. podawaniem informacji wyrwanych z kontekstu, nieprawdziwych, niesprawdzonych lub zmanipulowanych.
Narodowy Bank Polski jest niezależną, apolityczną instytucją zaufania publicznego, z definicji i praktyki niepodlegającą wpływom polityków. Departament Komunikacji NBP stoi na straży tej niezależności banku centralnego w obszarze mediów, w tym mediów społecznościowych. Do głównych obszarów działalności NBP należy nie tylko prowadzenie polityki pieniężnej, czy działań na rzecz stabilności krajowego systemu finansowego, ale także edukowanie i informowanie – a więc realizowanie efektywnej komunikacji z otoczeniem. Kreowanie wolnej od nacisków i wpływów politycznych komunikacji banku centralnego jest kluczowe dla poprawnego wykonywania wszystkich zadań NBP. Departament Komunikacji przekazuje informacje przygotowane dla przedstawicieli mediów przez Zarząd NBP i departamenty. Dba również o wolny od zaburzeń natury np. politycznej przekaz, a więc dystrybucję bez przekłamań treści pochodzących z NBP oraz dotyczących polskiego banku centralnego.
W ostatnich tygodniach nasiliły się ataki na bank centralny w obszarze polityki i mediów, w tym społecznościowych, przejawiające się m.in. podawaniem informacji wyrwanych z kontekstu, nieprawdziwych, niesprawdzonych lub zmanipulowanych. Jest to na pozór zbiór mało istotnych, drobnych elementów, które jednak powtarzane w sposób ciągły, mogą utrwalać wypaczony wizerunek banku i sprawiać wrażenie niespójnego przekazu w zakresie polityki pieniężnej. Wpływy takich działań mogą mieć szerszy, szkodliwy wpływ dla gospodarki, jak i Polaków.
Natychmiast po sygnale o ataku na NBP otrzymanym ze strony polityków, zaczęto rozpowszechniać zmanipulowany przekaz oparty m.in. na publikacji jednego z zagranicznych magazynów, sugerujący, że polski bank centralny, a dokładniej jego Prezes, jest źle oceniany. Celowo zestawiono Polskę ze słabymi ekonomicznie krajami, pomijając fakty, iż słabsze ekonomicznie kraje umiejscowiono wyżej w rankingu, zaś podobną notę co Polska rok wcześniej otrzymała np. Szwajcaria. Nie wspomniano także, że na opinię redaktorów wpływają analitycy banków komercyjnych - informowanie o przyszłych ruchach w zakresie stóp procentowych oraz jak najszybsze ich podwyższanie, stanowi dla tego środowiska realizację partykularnego interesu. Przekaz był nośny i wpisywał się w cel ataku na NBP. Politycy i wybrani przedstawiciele mediów powielali informację, przy okazji celowo ukierunkowując swój atak na Prezesa NBP.
Weryfikacja źródła informacji to bolączka współczesnych czasów – chętniej podaje się to, co inne medium napisało, niż weryfikuje pierwotne źródło informacji. W odpowiedzi, Departament Komunikacji NBP postanowił przypomnieć wszystkie oceny pracy banku, napływające z Polski i zagranicy w 2021 r. – opinie zagranicznych i polskich dziennikarzy, ekonomistów, ekspertów. Dlatego na Twitterze NBP zostały opublikowane najważniejsze opinie i fakty w zakresie rankingów/nagród/konkursów/ocen. Część mediów przytoczyła przypomniane przez NBP opinie, inne skrytykowały komunikację NBP.
Zamieszanie „okołorankingowe” wykorzystali niektórzy politycy i media im sprzyjające. Jedno z uzasadnień tegorocznego rankingu „Dziennika Gazety Prawnej”, w którym Prezes NBP zajął pierwsze miejsce, było pretekstem do kampanii fake newsów, jakoby treść podana w tweecie z uzasadnieniem DGP, jest własną opinią banku, a nie dziennikarzy tworzących ranking.
Kolejny fake news pojawił się kilka dni później, kiedy Prezes NBP otrzymał nagrodę Prezydenta RP. Celem działania było przykrycie i zdyskredytowanie sukcesu NBP. Biuro Prasowe NBP zareagowało na Twitterze wskazując na manipulację TVN. Część „środowiska twitterowego” zaczęła atakować bank, pytając o sens rozmowy ze stacją TVN ledwie dwa dni po konferencji prasowej dotyczącej polityki pieniężnej. Oczywiście odpowiedź była prosta – Prezes NBP odpowiedział na wszystkie pytania zadane przez dziennikarkę TVN. Jednak i ten krok – w oczach wielu – stanowił błąd w sztuce komunikacji banku centralnego.
W lutym 2021 roku Biuro Prasowe NBP założyło swój profil na Twitterze, dostrzegając konieczność przeciwstawienia się fali fake newsów i niedopowiedzeń oraz temu jak polityczne preferencje warunkują dyskusję dotyczącą banku centralnego. Kanały w mediach społecznościowych, podobnie jak strona internetowa banku i działania specjalistów ds. Public Relations zatrudnionych w instytucji, nadal służą oficjalnej komunikacji z otoczeniem. Jednak profil biura na Twitterze służy przede wszystkim przekazywaniu informacji ad hoc i realizacji strategii walki o niezależność komunikacyjną banku. Szczególnie ważne jest sygnalizowanie „drugiej strony medalu”, jeśli dany temat jest przedstawiany jednostronnie, bądź działania NBP są prezentowane przez pryzmat walki politycznej.
W listopadzie 2021 r., w obliczu nasilających się ataków natury politycznej na NBP, wyrażanych zarówno zmasowanym dystrybuowaniem fake newsów o NBP na Twitterze, poprzez konta polityków, ale również boty i podejrzane profile w mediach społecznościowych, Departament Komunikacji NBP zdecydował się na realizację poprzez Biuro Prasowe NBP dwóch działań ostrzegawczych – wpisów o „kierowniku polowania”. To nie był pierwszy raz, kiedy bank centralny skonfrontował się z opiniami politycznymi, jednak miejsce, czas i forma wpisów sprawiły, że zyskały one olbrzymi zasięg w mediach, a na samym Twitterze przekaz dotarł do blisko kilkuset tysięcy osób (pierwszy do ponad 300 tys., drugi do blisko pół miliona osób).
Wspomniane wpisy pośrednio kierowane były do środowiska politycznego, co wywołało oburzenie pewnej części obserwatorów sporu politycznego i przedstawicieli mediów, którzy na co dzień nie zajmują się bankowością centralną i mogą nie rozumieć specyfiki tego obszaru. Również pracownicy NBP chętniej widzieliby bank centralny w roli neutralnego uczestnika życia gospodarczego w naszym kraju. Zapomina się jednak o tym, że w czasach zawirowań: ataków czy wojny, to pracownicy banku centralnego należą do najodważniejszych urzędników walczących o przetrwanie państwowości i niepodległość.
Bank centralny nie może pozwolić na ignorowanie bezpardonowych ataków na jego niezależność. Służby komunikacyjne NBP przeszły dużą reorganizację, wyposażając się w odpowiednie narzędzia natychmiastowej reakcji o odpowiednio szerokim zasięgu. To, co w delikatny sposób zasygnalizował bank i służby komunikacyjne wspomnianymi wpisami, to jasny sygnał dla środowiska politycznego, że w przypadku dalszego kontynowania ataków na NBP, służby komunikacyjne zmuszone będą adekwatnie reagować, aby zapewnić optymalną przestrzeń na realizację celów i zadań banku centralnego wynikających m.in. z zapisów Konstytucji RP.
Narodowy Bank Polski dysponuje profesjonalną kadrą, organizacją i narzędziami z obszaru komunikacji umożliwiającymi realizację jego zadań. W ciągu kilku ostatnich lat, strategia rozwoju treści oraz multimediów NBP pozwoliła Polsce uzyskać, pośród banków centralnych w Europie, status lidera w zakresie m.in. statystyk dotarcia z przekazem poprzez strony internetowe, Facebook, YouTube i Twitter. Stworzenie własnych zasobów multimedialnych, w obliczu pandemii i swoistej izolacji banków centralnych od czynników zewnętrznych, umożliwiło Departamentowi Komunikacji NBP wypracowanie własnej strategii, a zgromadzone wieloletnie doświadczenie w tym obszarze, pozwoliło udzielić wsparcia kilkunastu centralnym bankom europejskim. Sam Departament Komunikacji NBP wzmocnił się nie tylko w obszarze treści i multimediów, ale również w zakresie rozwoju Zespołu Relacji z Mediami, w którym pracują obecnie eksperci z wieloletnim doświadczeniem w kontaktach z dziennikarzami m.in. z pracy w światowych, renomowanych agencjach Public Relations. To, co ważne i cenne, to eksperci z doświadczeniem rynkowym i całkowicie apolityczni – ich zadania polegają na optymalizacji działań dla Zarządu NBP i innych departamentów. Jednak samo Biuro Prasowe NBP to nie tylko eksperci Departamentu Komunikacji NBP, ale również reprezentanci innych jednostek organizacyjnych, dla których realizacja własnych zadań jest ściśle powiązana z adekwatną komunikacją banku.
Narzędzia analityczne wykorzystywane w pracy PR-owców banku, dostarczają alarmujących informacji o coraz częstszych przypadkach jawnego nastawienia politycznego względem NBP w mediach społecznościowych. Pytania, jakie wpływają do NBP, coraz rzadziej dotyczą polityki pieniężnej, czy zadań realizowanych przez bank centralny. Najczęściej są to poszukiwania tzw. haków, a więc płytkich sensacji, które mogłoby zaszkodzić Prezesowi NBP i prestiżowi instytucji. Całość wygląda na realizację zlecenia politycznego i zmasowane ataki mające za cel storpedowanie drugiej kadencji Prezesa. Pracownicy NBP rozumieją znaczenie niezbędnych zmian, jakie mają nastąpić w pierwszym półroczu 2022 roku, niemniej zadaniem Departamentu Komunikacji NBP jest kontynuowanie strategii informacyjnej banku, tak by minimalizować szkody wynikające z nasilającej się walki politycznej. Biuro prasowe NBP we współpracy z innymi departamentami banku, wykazało już, że potrafi skutecznie zabiegać o uwagę odbiorców. W razie zachwiania obiektywizmu, poprzez zamykanie możliwości pokazania niezmanipulowanego i niezniekształconego stanowiska banku, będą uruchamiane odpowiednio skuteczne narzędzia i formy przekazu. NBP nie dopuści do zaburzania przekazu komunikacyjnego przez toczącą się poza bankiem walkę polityczną. Próby takiego rozgrywania walk politycznych są szkodliwe dla naszego państwa i mogą przysporzyć większych problemów nie tylko w Polsce, ale i na arenie międzynarodowej.
