W piśmie przesłanym do minister finansów, Magdaleny Rzeczkowskiej, Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców, Adam Abramowicz zwraca uwagę na znaczący spadek liczby decyzji określających wysokość zobowiązania podatkowego w podatku VAT. W roku 2016 było to 3171 decyzji, w 2018 wydanych zostało 1168 decyzji, a w latach 2020 i 2021 odpowiednio 179 i 62 decyzje. Najczęściej byli to mali przedsiębiorcy, prowadzący rodzinne firmy, nieświadomi oszustw, w które zostali wciągnięci. Ukrócenie tego procederu poprawia bezpieczeństwo prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce.
W piśmie do min. Rzeczkowskiej Rzecznik MŚP zwrócił uwagę, iż tzw. karuzele VAT, proceder organizowany przez oszustów podatkowych, w niezwykle bolesny sposób uderzały w uczciwych przedsiębiorców z sektora MŚP. Nieświadomi, że zostają wciągani w tzw. „karuzelę” przeprowadzali transakcje, które, w zaplanowanym przez przestępców procederze, miały maskować wyłudzenia podatku od towarów i usług. Niejasne przepisy dotyczące dochowania zasad należytej staranności nie chroniły uczciwych przedsiębiorców przed odpowiedzialnością finansową. Bardzo często to oni musieli zapłacić podatek, który wcześniej wyłudzili przestępcy.
Według Rzecznika MŚP do dzisiaj trwają postępowania przed organami podatkowymi i sądami administracyjnymi w podobnych sprawach, dotyczących lat ubiegłych. W postępowaniach tych uczestniczy także na mocy przepisów zawartych w Konstytucji dla biznesu Rzecznik MŚP, broniąc przedsiębiorców - nieświadomych ofiar przestępczego procederu.
Tymczasem od 2016 r. zostały wprowadzone przepisy utrudniające proceder wyłudzeń podatku VAT, takie jak: przewidziana w art. 96b ustawy o VAT, biała lista podatników VAT, dzięki której przedsiębiorcy mają możliwość zweryfikowania wiarygodności potencjalnych partnerów biznesowych; uregulowany w art. 108a i nast. ustawy o VAT mechanizm podzielonej płatności, który ma chronić rzetelnych przedsiębiorców przed konsekwencjami nieświadomego uwikłania w proceder wyłudzenia podatku od towarów i usług; czy też jednolity plik kontrolny, o którym mowa w art. 109 ustawy o VAT, dzięki któremu administracja skarbowa może szybciej reagować na nieprawidłowości i próby oszustw podatkowych.
W opinii Rzecznika MŚP rozwiązania te w istotnym stopniu przyczyniły się do poprawy bezpieczeństwa podatkowego przedsiębiorców będących podatnikami podatku od towarów i usług.
Na podstawie wyników analiz prowadzonych przez Rzecznika MŚP, m.in. znacznego spadku liczby wpływających do Rzecznika wniosków w sprawach „karuzelowych”, można stwierdzić, że wprowadzone w tym zakresie regulacje odniosły zamierzony efekt, w szczególności w sposób wyraźny przyczyniły się do zmniejszenia liczby prowadzonych w tym zakresie postępowań podatkowych oraz wydanych decyzji określających wysokość zobowiązania podatkowego w podatku od towarów i usług.
Potwierdzają to także przekazane przez Krajową Administrację Skarbową dane, które dotyczą liczby decyzji podatkowych wydawanych na podstawie art. 88 ust. 3a pkt 4 lit. a lub b ustawy o VAT, tj. jest dotyczących wyłudzeń w podatku od towarów i usług w odniesieniu do okresów rozliczeniowych z lat 2016-2021.
Przeprowadzona analiza wskazuje, że liczba decyzji określających zobowiązania podatkowe w podatku VAT spadła z 3171 w roku 2016 do 62 w roku 2021. Przy czym już w pierwszym roku działania nowych przepisów (tj. w 2017 r.), ilość wydanych przez organy KAS decyzji określających zobowiązanie podatkowe z tytułu rozliczeń za poszczególne miesiące 2017 roku spadła o połowę w stosunku do roku 2016 i sukcesywnie się w kolejnych latach zmniejszała, co w ocenie Rzecznika oznacza, że wprowadzone rozwiązania spełniają swoją rolę.
W praktyce oznacza to także, że dzięki przeciwwyłudzeniowym działaniom Ministerstwa Finansów tysiące małych i średnich firm nie muszą już obawiać się kłopotów związanych z nieświadomym udziałem w nieuczciwych transakcjach i związanym z tym obowiązkiem zwrotu naliczonego podatku VAT, które w poprzednim czasie były realnym zagrożeniem dla prowadzenia działalności gospodarczej, a nierzadko kończyły się upadłością firm o wieloletniej historii działania.
