Ceny na rynku nieruchomości oraz wysokie oprocentowanie kredytów sprawiają, że wielu Polaków rezygnuje z zakupu własnego mieszkania. Rząd zaproponował projekt ustawy wprowadzającej rozwiązania zapewniająca pomoc w realizacji inwestycji. Jednym z nich jest konto mieszkaniowe 2023. Zgodnie z informacjami przekazanymi przez rząd, ruszyło ono już od lipca.
Aktualna sytuacja gospodarcza utrudniła wielu Polakom realizację planów dotyczących zakupu własnego mieszkania. Dotychczas część osób korzystała z ofert kredytów, jednak rosnące oprocentowanie wiąże się z ryzykiem. W efekcie podatnicy odkładają realizację inwestycji, a niektórzy całkowicie rezygnują z inwestycji. Teraz może się to zmienić, ponieważ rząd zaproponował mechanizmy wspierające oszczędzanie na cele mieszkaniowe. Wśród nich znajduje się między innymi konto mieszkaniowe 2023.
Pod koniec maja parlament zakończył pracę nad projektem ustawy. Wśród propozycji rządu znalazły się konto mieszkaniowe oraz bezpieczny kredyt 2 procent. Kolejnym krokiem było podpisanie ustawy przez prezydenta Andrzeja Dudę w dniu 6 czerwca. W efekcie część rządowych propozycji ruszy już 3 lipca 2023 roku. Dotyczy to między innymi konta mieszkaniowego.
Wspomniane powyżej rozwiązania składają się na program Pierwsze Mieszkanie, które mają wspierać młodych ludzi w zakupie własnego mieszkania w najbliższym roku lub w perspektywie najbliższych kilku lat. Co ważne, z rozwiązań zaproponowanych przez rząd mogą skorzystać ostatecznie także rodzice nastolatków chcący zapewnić dzieciom dobry start. Co ważne, konto mieszkaniowe 2023 mogą otworzyć nawet osoby, które nie ukończyły jeszcze 18. roku życia.
Zanim przejdziemy jednak do szczegółowej analizy warunków stawianych potencjalnym beneficjentom, wyjaśnijmy od podstaw, na czym polega nowe rozwiązanie rządu.
Konto mieszkaniowe – co to jest?
Jak wspomnieliśmy, konto mieszkaniowe jest jednym z filarów programu rządowego Pierwsze Mieszkanie. Zanim beneficjent zdecyduje się na skorzystanie z pomocy, warto dokładnie przeanalizować, jakie zasady obowiązują. Wraz z uruchomieniem konta zobowiązujemy się do systematycznego oszczędzania przez okres od 3 do 10 lat kalendarzowych.
Każdego roku do zgromadzonej kwoty będzie doliczana premia od rządu. Jej wysokość zależy od inflacji oraz zmiany wartości wskaźnika ceny za 1 m² powierzchni użytkowej budynku mieszkalnego. Drugi z nich jest ogłaszany przez prezesa Głównego Urzędu Statystycznego raz na kwartał. Warto jednak zaznaczyć, że maksymalna premia wyniesie nie więcej niż 15%. Dodatkowo środki zgromadzone na koncie mieszkaniowym podlegają oprocentowaniu.
Dodatkowym zabezpieczeniem dla beneficjentów jest możliwość bezpłatnego przeniesienia rachunku do innego banku. Taka możliwość będzie aktywna dopiero po roku od założenia konta. Ponadto instytucja, w której beneficjent chce gromadzić swoje oszczędności, musi mieć podpisaną umowę z Bankiem Gospodarstwa Krajowego. Aktualnie nie jest pewne, jakie banki zdecydują się na ten krok.
Ważną informacją z perspektywy potencjalnych beneficjentów jest zwolnienie zysków z konta mieszkaniowego od podatku Belki. Ponadto premia wypłacana przez rząd nie zostanie objęta podatkiem dochodowym. Są to z pewnością korzystniejsze warunki niż te obowiązujące w przypadku rachunków oszczędnościowych czy lokat w bankach.
Należy również pamiętać, że zaoszczędzone pieniądze należy wydać na zakup nieruchomości. Można skorzystać zarówno z oferty na rynku wtórnym, jak i pierwotnym. Ważną informacją jest możliwość sfinansowania ze środków nie tylko mieszkania, ale również działki budowlanej, domu czy udziałów w kooperatywie mieszkaniowej. Jeżeli beneficjent zdecyduje się na inwestycję, drugą stroną umowy nie może być osoba spokrewniona lub spowinowacona. Ponadto nie można sprzedać nieruchomości przez 5 lat od jej uzyskania.
Jakie warunki należy spełniać, aby otworzyć konto mieszkaniowe? Dla kogo będzie dostępna premia? Szczegółowe informacje na temat wysokości premii oraz zasady obowiązujące w przypadku konta mieszkaniowego znajdziesz w kolejnej części artykułu.
Konto mieszkaniowe – dla kogo i na jakich zasadach?
W ustawie z dnia 26 maja 2023 roku o pomocy państwa w oszczędzaniu na cele mieszkaniowe (Dz.U. 2023 poz. 1114) znajdują się szczegółowe informacje o tym, kto może skorzystać z rządowego programu. Jak możemy w niej przeczytać, do założenia konta ma prawo osoba od 13 do 45 roku życia, która nie ma lub nie miała:
mieszkania,
domu jednorodzinnego lub
spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego.
Dodatkowo rząd umożliwia skorzystanie z konta mieszkaniowego osobie, która mieszka w posiadanym lokalu z co najmniej dwójką własnych lub przysposobionych dzieci. Są jednak pewne ograniczenia, ponieważ mieszkanie nie może być większe niż:
50 m² w przypadku 2 dzieci
75 m² w przypadku 3 dzieci
90 m² w przypadku 4 dzieci
bez ograniczeń w przypadku 5 lub większej liczby dzieci.
Wśród beneficjentów znajdują się także osoby posiadające prawo do mieszkania, które:
nabyła w drodze dziedziczenia w okresie po rozpoczęciu oszczędzania,
odnosi się albo odnosiło do współwłasności nie więcej niż jednego mieszkania lub domu jednorodzinnego w udziale nie wyższym niż ½ (50%), nabytego w drodze dziedziczenia przed rozpoczęciem oszczędzania,
dotyczy albo dotyczyło mieszkania lub domu jednorodzinnego wyłączonego z użytkowania w związku z katastrofą budowlaną czy wskutek działania żywiołu.
zostało ustanowione w wyniku roszczenia, o którym mowa w art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (dotyczy spółdzielczego prawa do lokalu).
Jeżeli spełniasz powyższe warunki, możesz otworzyć konto mieszkaniowe 2023. Musisz jednak dodatkowo pamiętać o kilku ważnych zasadach. Minimalna wpłata miesięczna wynosi 500 zł, czyli 6 000 zł rocznie. Nie można wpłacić również więcej niż 2 000 zł, czyli 24 000 zł rocznie. Warto jednak zwrócić uwagę na możliwość skorzystania z wakacji oszczędzania raz w roku, bez żadnych konsekwencji.
Co ważne, wpłaty mogą być w różnej wysokości, ale należy spełnić minimalny wymóg. Jest nim 11 wpłat w trakcie roku w kwocie 500 zł. Po spełnieniu tego warunku można otrzymać premię od państwa. Jeżeli z różnych powodów nie spełnisz tego warunku, nie tracisz prawa do niej w kolejnym roku.
Jak wspomnieliśmy, wysokość premii zależy od wskaźnika inflacji lub zmiany wartości ceny 1 m² powierzchni użytkowej budynku mieszkalnego. Środki premiowe zostaną wypłacone raz w roku. Specjalna premia mieszkaniowa zostanie wypłacona wyłącznie w przypadku przeznaczenia środków na:
zakup pierwszego mieszkania, w tym
zakup lub budowę domu jednorodzinnego
sfinansowanie części kosztów inwestycji prowadzonej w ramach kooperatywy mieszkaniowej lub ustanowienie spółdzielczego prawa do lokalu
wkład mieszkaniowy w spółdzielni mieszkaniowej
partycypację w SIM albo TBS
nabycie prawa własności nieruchomości gruntowej lub jej części w celu budowy na niej domu jednorodzinnego.
Zaoszczędzone środki należy wydać w ciągu 5 lat od zamknięcia konta mieszkaniowego.
Podsumowanie: Konto mieszkaniowe 2023 – najważniejsze informacje
3 lipca 2023 roku wszedł w życie jeden z filarów programu Pierwsze Mieszkanie, czyli konto mieszkaniowe.
Dla kogo będzie dostępne to rozwiązanie? Z tej formy wsparcia rządowego mogą skorzystać osoby, które nie miały i nie mają mieszkania, domu jednorodzinnego lub spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego.
Wyjątkiem są osoby zamieszkujące posiadany lokal z co najmniej dwójką dzieci własnych lub przysposobionych. W tym przypadku należy spełniać dodatkowe warunki związane z metrażem nieruchomości.
Duże znaczenie ma również droga dojścia do własności. Z konta oszczędnościowego mogą skorzystać między innymi osoby, które nabyły nieruchomość w drodze dziedziczenia w okresie po rozpoczęciu oszczędzania. Szczegółowe informacje na ten temat znajdziesz w artykule.
Środki zgromadzone na koncie są oprocentowane, a zysk nie podlega opodatkowaniu.
Dodatkowo beneficjentom przysługuje specjalna premia wypłacana raz w roku. Jej wysokość zależy od wskaźnika inflacji lub zmiany wartości ceny 1 m² powierzchni użytkowej budynku mieszkalnego. Nie może być jednak wyższa niż 15%.
Na konto mieszkaniowe 2023 należy odkładać minimum 500 zł miesięcznie. Właścicielom rachunków przysługują raz w roku miesięczne wakacje kredytowe. Aby otrzymać premię, należy wykonać rocznie co najmniej 11 wpłat po 500 zł.
Jeżeli masz dodatkowe wątpliwości pomaga portal Podatnik.info albo rządowe i bankowe strony internetowe.
