Dyrektorzy finansowi z Europy Środkowej pesymistycznie o wzroście gospodarczym w ich krajach

Wśród menadżerów działów finansowych z krajów Europy Środkowo-Wschodniej zapanował pesymizm. Wzrost niepewności gospodarczej w regionie, powodowany m.in. toczącą się wojną w Ukrainie sprawia, że ankietowani w najbliższych miesiącach spodziewają się spowolnienia gospodarczego.

Jak wynika z raportu 2023 Central Europe CFO Survey, przygotowanego przez firmę doradczą Deloitte, mimo trudności wiele firm w najbliższych miesiącach nadal zamierza utrzymać strategie ekspansji, przede wszystkim na rodzimych rynkach.

Ponad 600 dyrektorów finansowych pochodzących z 15 krajów Europy Środkowo-Wschodniej wzięło udział w piętnastej edycji badania 2023 Central Europe CFO Survey. Przeprowadzona w październiku i listopadzie ub.r. ankieta miała na celu sprawdzenie nastrojów panujących wśród kadry zarządzającej działami finansowymi oraz oczekiwań co do najbliższej przyszłości.

- Głównymi przyczynami pesymistycznych nastrojów wśród kadry zarządzającej pionami finansowymi w firmach z krajów Europy Środkowej jest wojna w Ukrainie oraz spowolniająca gospodarka. Brak perspektyw na zakończenie konfliktu, strach przed zaangażowaniem kapitałowym, inflacja oraz obawy o stabilność łańcuchów dostaw mają negatywny wpływ na decyzje inwestorów, którzy nie są już tak optymistycznie nastawieni do regionu jak poprzednio. Nawet jeśli firmy decydują się na podjęcie działalności, to muszą liczyć się z problemami, takimi jak brak rąk do pracy czy rosnące ceny energii. Nic więc dziwnego, że ankietowani najbliższą przyszłość widzą dość pesymistycznie – mówi Aleksander Łaszek, senior manager w zespole ds. analiz ekonomicznych, Deloitte.

W porównaniu do poprzednich edycji badania nastroje wśród dyrektorów finansowych pochodzących z krajów Europy Środkowej i Wschodniej uległy znacznemu pogorszeniu. Diametralna zmiana wynika m.in. z prognozowanego przez ankietowanych spadku wzrostu gospodarczego. W ostatniej edycji badania przewidywana wartość PKB regionu wyniosła 0,33 proc. – nieznacznie więcej niż dwa lata temu, natomiast w porównaniu do 2022 różnica wynosi już 2 p.p. Coraz więcej dyrektorów finansowych przewiduje także wzrost bezrobocia – takie osoby stanowią 68 proc. badanych, o 35 p.p. więcej niż w 2022 r. Inflacji cen konsumenckich spodziewa się siedmiu na dziesięciu badanych, o ponad 20 p.p. mniej niż rok temu.
Podobnie jak w przypadku czynników ekonomicznych kwestie związane z otoczeniem biznesowym również niepokoją przedstawicieli działów finansowych firm operujących na środkowoeuropejskim rynku. Świadczy o tym wartość wskaźnika Business Environment Confidence Index, która w ostatniej edycji badania Deloitte wyniosła - 46 proc., czyli o 6 p.p. mniej rok do roku. Jedną z przyczyn tego trendu jest wysoka niepewność biznesowa, na co wskazało 61 proc. badanych – rok temu podobnego zdania był co drugi ankietowany CFO. Jest to najwyższy wynik od 2015 r.

Zapytani o to, co jest dla nich główną przyczyną niepokoju, dyrektorzy finansowi wskazali na spadek krajowego popytu (45 proc.), ryzyka geopolityczne (45 proc.) oraz niedobór wykwalifikowanej siły roboczej (42 proc.).

- Wysoka inflacja, z jaką zmagają się kraje regionu, ogranicza możliwości finansowe rodzimych konsumentów. Z kolei trwający konflikt zwiększa obawy związane z kwestiami geopolitycznymi. Co więcej, odsetek dyrektorów finansowych zakładających chęć aktywności akwizycyjnej w trakcie najbliższych 12 miesięcy zmniejszył się o 12 punktów procentowych. Nic więc dziwnego, że ośmiu na dziesięciu badanych twierdzi, że nie jest to czas na podejmowanie większego ryzyka, a raczej wzmacnianie fundamentów, takich jak obecność na rodzimym rynku - mówi Aleksander Łaszek.

- Wyniki ostatniej edycji badania Deloitte pokazują, że przedstawiciele działów finansowych są świadomi makro i mikro ekonomicznych oraz geopolitycznych zagrożeń wynikających z pogarszającej się sytuacji w regionie. W efekcie znaczna część badanych zakłada ostrożne działania skupione przede wszystkim na wzroście organicznym lub ekspansję na dotychczas zajmowanych rynkach. (…)Wprowadzenie kultury innowacyjności oraz digitalizacja wszelkich procesów biznesowych mogą umożliwić budowę przewagi konkurencyjnej po okresie kryzysu – mówi Robert Nowak, CFO Program Lead, partner w dziale Doradztwa Podatkowego w Deloitte.