W III kwartale br. spowolnił wzrost konsumpcji publicznej i gospodarstw domowych - zauważył Polski Instytut Ekonomiczny komentując dane GUS dot. PKB. Zdaniem PIE słabym punktem struktury wzrostu PKB są inwestycje, które poprawią się wraz z realizacją projektów z funduszy UE.
W czwartek GUS podał, że Produkt Krajowy Brutto Polski w III kw. wzrósł o 2,7 proc. rdr w porównaniu do 3,2 proc. rdr w II kw. 2024 r. W szacunku flash GUS wskazał, że PKB w III kw. wzrósł o 2,7 proc.
Inwestycje w stagnacji
"GUS wskazuje, że w III kw. wzrost gospodarczy opierał się na przyroście zapasów (+3,5 pkt.). Wzrost konsumpcji publicznej (+0,8 pkt.) i gospodarstw domowych (+0,2 pkt.) spowolnił. Na wynikach ciążą obroty z zagranicą (-1,5 pkt.) – słabsza koniunktura u partnerów handlowych obniża bilans handlowy Polski" - poinformowali analitycy Polskiego Instytutu Ekonomicznego (PIE).
Dodali, że inwestycje pozostały w stagnacji (+0,0 pkt.). Zdaniem ekonomistów jest to efekt gorszych wyników finansowych firm, wysokich stóp procentowych oraz przestoju w finansowaniu projektów infrastrukturalnych.
W komentarzu analitycy zwrócili uwagę, że dotychczasowy wzrost gospodarczy w 2024 r. bazował głównie na konsumpcji. Jednak - jak dodali - skala jej odbicia jest słabsza niż poprawa dochodów gospodarstw domowych – część z zarobionych pieniędzy gospodarstwa domowe przeznaczają na odbudowę oszczędności. "Ankieta NBP wskazuje na zwiększenie dochodów i obawy o sytuację swoją i kraju jako główną na przyczynę wzrostu oszczędności. Konsumenci zwiększają wydatki zarówno na towary i usługi" - podał PIE.
W opinii Instytutu dane GUS i Eurostatu sugerują, że sprzedaż detaliczna towarów rosła w tempie zbliżonym do produkcji w usługach – w sierpniu było to ok. 4,4 proc. w ujęciu rocznym.
"Słabsze wyniki sprzedaży z ostatnich miesięcy obniżą wzrost konsumpcji w IV kwartale"
- dodał PIE.
Analitycy ocenili jednocześnie, że słabym punktem struktury wzrostu są inwestycje (+0,1 proc. r/r). Zwrócili uwagę, że niższe wyniki dotyczą zarówno prywatnych przedsiębiorstw i podmiotów publicznych.
"Do III kw. roku nakłady inwestycyjne średnich i dużych firm spadły o 7,5 proc. r/r. Przedsiębiorstwa ograniczają wydatki na nowe budynki – nakłady inwestycyjne w tej kategorii spadły w pierwszych III kwartałach o 14,1 proc. r/r"
- poinformowali.
Ich zdaniem słaby wynik inwestycji związany jest z pogorszeniem się sytuacji finansowej firm oraz cyklicznym przestojem w finansowaniu projektów z funduszy UE. Wyniki poprawią się wraz ze wzrostem realizacji projektów z funduszy UE.
"MF i NBP prognozują, że w 2025 r. inwestycje będą rosły w tempie ok. 7 proc., a w 2026 odpowiednio o 7 proc. (MF) i 4 proc. (NBP) – różnice wynikają m.in. z założenia projekcji NBP o stałym poziomie stóp procentowych oraz niepewności dot. ostatecznego wykorzystania funduszy z UE" - wskazali ekonomiści PIE.
Ponad połowa firm nie inwestuje
Ponad połowa, czyli 62 proc. polskich firm nie inwestuje, z czego 44 proc. nie ma takiej potrzeby, a 18 proc. nie ma środków - wynika z badania Polskiego Instytutu Ekonomicznego.
Z badania PIE, prowadzonego na potrzeby Miesięcznego Indeksu Koniunktury (MIK), wynika, że wśród 38 proc. firm inwestujących w listopadzie 16 proc. zadeklarowało, że poziom ich inwestycji był wyższy niż poprzednich miesiącach, kolejne 16 proc., że poziom pozostał niezmieniony, natomiast 6 proc. zmniejszyło swoją aktywność inwestycyjną" - dodano.
Zauważono że wysoki odsetek nieinwestujących w dobra materialne podmiotów utrzymuje się w badaniach od dłuższego czasu, a we wrześniu br. osiągnął rekordowe 68 proc. Wskazał, że w listopadowym badaniu koniunktury przeprowadzonym przez Główny Urząd Statystyczny (GUS) we wszystkich branżach deklaracje o spadku poziomu inwestycji rok do roku przeważają nad deklaracjami o ich wzroście. "Również wyniki finansowe przedsiębiorstw niefinansowych GUS wskazują, że dynamika nakładów inwestycyjnych przedsiębiorstw w okresie styczeń-wrzesień 2024 r. była ujemna" - podkreślono.
