Sąd w Brazylii skazał firmę Volkswagen (VW) na wielomilionową karę za to, że w latach 70. i 80. ubiegłego wieku pracownicy jego zakładów w tym kraju pracowali w warunkach przypominających niewolnictwo.
Zarzuty są ciężkie: latach 1974–1986 na farmie bydła należącej do Volkswagena w Brazylii miały panować niewolnicze warunki pracy.
Kara nałożona przez sąd pracy na spółkę zależną niemieckiego koncernu samochodowego wynosi 165 milionów reali, czyli równowartość 26 milionów euro. VW zamierza złożyć odwołanie.
Zgodnie z wyrokiem setki pracowników zatrudnionych na farmie prowadzonej przez VW były narażone na poniżające warunki pracy, a także niewolnictwo za długi. Ochrona była uzbrojona.
Zarzuty te zostały upublicznione już w 1983 roku przez katolickiego księdza Ricardo Rezende. Według brazylijskich mediów o warunkach panujących na farmie Vale do Rio Cristalino na południu stanu Para duchownemu opowiedziało 15 pracowników, którzy stamtąd uciekli. Mieli oni zostać zwabieni na farmę fałszywymi obietnicami, a następnie przetrzymywani tam wbrew swojej woli. Ponadto mieli być zakwaterowani w uwłaczających warunkach.
Rezende, jeden z czołowych aktywistów walczących z niewolnictwem w Brazylii, koordynował wówczas pracę duszpasterstwa wiejskiego Brazylijskiej Konferencji Biskupów. Doniesiono mu również o gwałtach, a nawet morderstwach na farmie należącej do VW. Volkswagen miał tam również nielegalnie wycinać lasy, aby stworzyć pastwiska dla bydła. Producent samochodów zawsze temu zaprzeczał. W 1986 roku koncern sprzedał farmę.
Podczas procesu VW argumentował, że nie zatrudniał formalnie pracowników i nie utrzymywał formalnych relacji z pośrednikami. Dla sędziego było jednak jasne, że brak formalnej odpowiedzialności administracyjnej VW nie zwalnia koncernu z zarzutów, zwłaszcza że chodziło o szczególnie poważne czyny.
W 2020 roku VW wypłacił równowartość 5,7 mln euro odszkodowań za naruszenia praw człowieka w okresie dyktatury wojskowej w Brazylii (1964-1985). Zdaniem koncernu obejmuje to również odszkodowania za ewentualne nieprawidłowości popełnione w gospodarstwie hodowlanym. Sędziowie byli jednak innego zdania. Uznali, że ugoda dotyczyła postępowania wobec pracowników VW w fabryce w południowo-brazylijskim Sao Paulo. Tam kierownictwo szpiegowało aktywnych politycznie pracowników i przekazywało ich władzom dyktatury.
Niewolnictwo zostało oficjalnie zniesione w Brazylii w 1888 roku. Jednak nadal dochodzi do praktyk, w których pracownicy nie otrzymują wynagrodzenia za pracę, a nawet są zmuszani do pracy. W 1995 r. rząd uchwalił przepisy przeciwko takiemu wyzyskowi i utworzył mobilne oddziały, które przeprowadzają kontrole zarówno na obszarach wiejskich, jak i w centrach miejskich. Do tej pory jednostki te uwolniły ponad 60 000 osób.
