W Unii Europejskiej są przygotowywane regulacje, które mogą stanowić poważne wyzwanie dla wartego 38 mld złotych polskiego sektora baterii i ograniczyć konkurencyjność firm z Polski. To realne zagrożenie dla polskiej gospodarki - alarmuje Polskie Stowarzyszenie Nowej Mobilności.
PSMN zaznacza, że wartość sektora baterii w Polsce znacząco wzrosła w ostatnich latach - od ok. 1 mld zł w 2017r. do 38 mld zł w 2022r., a w pierwszym kwartale 2024 r. eksport baterii z Polski był wart ponad 12 mld zł. Sektor w nadchodzących latach może jeszcze bardziej zyskać na znaczeniu. Stowarzyszenia wskazuje, że według prognoz, w 2030 r. popyt globalny na baterie litowo-jonowe wzrośnie 11-krotne.
Dla branży, która jest jednym z motorów polskiej gospodarki, istotne zagrożenie może stanowić rozporządzenie UE, na którego wdrożenie naciska Francja.
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1542 w sprawie baterii i zużytych baterii przyjęto 12 lipca 2023 r. Obecnie trwa praca nad aktami wykonawczymi.
Jak wyjaśnia Stowarzyszenie, jedna z regulacji rozporządzenia bateryjnego "dotycząca obliczania śladu węglowego baterii produkowanych do pojazdów elektrycznych, może w najgorszym scenariuszu doprowadzić do zamknięcia szeregu zakładów bateryjnych w Polsce".
– Proponowana metodologia obliczania śladu węglowego baterii ma uwzględniać emisje CO2 w miksie energetycznym danego kraju. W oczywisty sposób faworyzuje to producentów z państw członkowskich, które już dziś korzystają głównie z odnawialnych źródeł energii lub energii jądrowej, zamykając tym samym drogę do nowych inwestycji w Polsce i innych krajach Europy Środkowo-Wschodniej z mniej ekologicznym miksem energetycznym, wciąż opartym przede wszystkim na paliwach kopalnych. I o ile dążenie do dekarbonizacji łańcuchów dostaw jest koniecznością i kierunkiem, z którym oczywiście się zgadzamy, o tyle osiągnięcie tego celu powinno nastąpić w sposób sprawiedliwy względem państw, które ze względów politycznych i ekonomicznych mogły rozpocząć transformację energetyczną znacznie później niż kraje Europy Zachodniej
Gra o wysoką stawkę
PSMN podkreśla, że "gra toczy się o bardzo wysoką stawkę, zarówno w wymiarze politycznym, jak i gospodarczym".
- Wśród przedsiębiorstw prowadzących w Polsce działalność w obszarze bateryjnym można wymienić wielu światowych i europejskich liderów. Obok ogniw litowo-jonowych, polskie zakłady dostarczają m.in. elektrolit, separatory, katody, folię miedzianą, czy też moduły bateryjne i gotowe akumulatory trakcyjne do pojazdów elektrycznych. W rezultacie nasz kraj stanowi ważne i mocne ogniwo w europejskim łańcuchu dostaw. W Polsce prowadzą działalność zarówno producenci surowców, wytwórcy baterii i całego szeregu komponentów, jak i firmy zajmujące się recyklingiem – mówi Jan Wiśniewski, Dyrektor Centrum Badań i Analiz PSNM.
Specjaliści z branży uważają, że oprócz uwzględniania w zapisach miksu energetycznego, "potencjalnie mogłaby także brać pod uwagę możliwość zawierania Umów Zakupu Energii (PPA) oraz korzystania z systemu gwarancji pochodzenia (GoOs), zgodnie z Dyrektywą 2018/2001 w sprawie odnawialnych źródeł energii".
– Zobowiązanie do osiągnięcia neutralności klimatycznej to jedno z największych wyzwań cywilizacyjnych. Aby osiągnąć cel neutralności klimatycznej UE już w 2050 r., wszyscy musimy podejmować konkretne działania rozłożone w czasie na wiele lat. Jednakże propozycja obliczania śladu węglowego w oparciu o średni krajowy miks energetyczny nie uwzględnia realiów rynku i może mieć negatywny wpływ na produkcję baterii litowo-jonowych na terenie Unii. Tym bardziej, że cały czas jesteśmy w trakcie budowania konkurencyjnej oraz nowoczesnej infrastruktury produkcyjnej dla branży bateryjnej w Europie. Przyjęcie proponowanej metodologii obliczania śladu węglowego baterii spowoduje utratę konkurencyjności większości europejskich firm
– mówi Yong Girl Lee, Dyrektor Departamentu External Relations z LG Energy Solution Wrocław Sp. z o.o., największego producenta baterii litowo-jonowych dla samochodów elektrycznych w Polsce
