Miasta powyżej 100 tys. mieszkańców będą zobowiązane wyłącznie do zakupu transportu zeroemisyjnego. Mają też tworzyć strefy czystego transportu, jeśli średniorocznie przekroczone zostaną normy zanieczyszczeń dwutlenkiem azotu - wynika z projektu opublikowanego w wykazie prac legislacyjnych rządu.
W wykazie prac legislacyjnych rządu opublikowano informację o pracach nad projektem noweli ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych oraz niektórych innych ustaw, nad którym pracuje resort klimatu i środowiska. Planowany termin przyjęcia projektu przez rząd to czwarty kwartał 2024 r.
W opisie projektu wskazano, że ma on pomóc w redukcji szkodliwych emisji m.in. tlenków azotu, pyłów zawieszonych oraz przyczynić się do ograniczenia hałasu, które są szczególnie dotkliwe na terenie dużych miast. Nowe przepisy mają przyczynić się również do poprawy zdrowia publicznego i obniżenia liczby chorób związanych z układem oddechowym, a także do poprawy jakości życia mieszkańców oraz do spowolnienia zmian klimatycznych.
Projekt przewiduje obowiązek tworzenia stref czystego transportu w miastach powyżej 100 tys. mieszkańców, gdzie według pomiarów prowadzonych przez Głównego Inspektora Ochrony Środowiska nastąpi przekroczenie dopuszczalnego średniorocznego poziomu zanieczyszczeń dwutlenkiem azotu NO2. Nowe przepisy będą też zobowiązywać miasta powyżej 100 tys. mieszkańców oraz Gornośląsko-Zagłębiowską Metropolię do zakupu wyłącznie autobusów i trolejbusów zeroemisyjnych (elektrycznych i wodorowych) oraz do zawierania umów przewozu tylko z podmiotami korzystającymi z takich autobusów.
Nowela będzie zobowiązywać Głównego Inspektora Ochrony Środowiska, by niezwłocznie po dokonaniu oceny stanu powietrza, przekazywał gminom - na obszarze których stwierdzono przekroczenie dopuszczalnego poziomu stężenia średniorocznego poziomu zanieczyszczeń dwutlenkiem azotu NO2 - informację o stwierdzeniu tego przekroczenia, bądź o spadku stężenia do dopuszczalnego poziomu.
Projekt przewiduje uchylenie niektórych przepisów ustawy o elektromobilności, które nakładają na jednostki samorządu terytorialnego powyżej 50 tys. mieszkańców, obowiązek wykonywania i zlecania wykonania zadań publicznych z zapewnieniem odpowiedniego udziału pojazdów elektrycznych lub napędzanych gazem ziemnym.
Jak uzasadniono, według danych za 2022 r., 24 proc. spośród 74 gmin, nie realizowało żadnego zadania publicznego z wykorzystaniem floty pojazdów na poziomie wymaganym ustawą, natomiast tylko 6 jednostek realizowało w ten sposób więcej niż 7 zadań publicznych. Wskazano też, że 85 proc. powiatów oraz 56 proc. województw, nie realizuje żadnego zadania publicznego z wykorzystaniem floty pojazdów na poziomie wymaganym ustawą.
"Analizowane dane wskazują wprost, że realizacja trwających i planowanych inwestycji w tabor nie wystarczy do osiągnięcia progu 30 proc. pojazdów zeroemisyjnych do 2028 r. we flotach badanych samorządów. Obecnie określony na poziomie 10 proc. próg spełnia jedynie około 10 proc. samorządów objętych przepisami ustawy"
- poinformowano.
Dodano, że projektowana nowela podyktowana jest również faktem, iż największe wyzwania związane z redukcją emisji z transportu, dotyczą miast powyżej 100 tys. mieszkańców, ponieważ na ich terenie użytkuje się około 80 proc. floty autobusów miejskich w skali całego kraju.
"Dlatego też, uzasadnienie znajduje wprowadzenie obowiązku nabywania wyłącznie autobusów lub trolejbusów zeroemisyjnych w miastach powyżej 100 tys. mieszkańców oraz w Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii" - wskazano.
W wykazie podkreślono, że proponowane w noweli rozwiązania będą realizować reformy związane z przyjętym przez rząd w kwietniu 2021 r. Krajowym Planem Odbudowy (KPO).
