Szwedzi odkryli znaczną ilość metali ziem rzadkich. Surowce mają ogromne znaczenie dla rozwoju gospodarki zeroemisyjnej. To może być szansa dla całej Unii Europejskiej.
Metale ziem rzadkich to grupa 17 pierwiastków chemicznych, które są niezbędne w zaawansowanej technologicznie produkcji odnawialnych źródeł energii i – szerzej – całej gospodarki zeroemisyjnej. Te surowce są niezbędne do produkcji m.in. turbin wiatrowych czy baterii stanowiących podstawę pojazdów elektrycznych.
W ubiegłym tygodniu szwedzki państwowy koncern wydobywczy LKAB poinformował o wielkim znalezisku. W pobliżu Kiruny, miasta w północnej części Szwecji, odkryto ponad milion ton metali ziem rzadkich.
Złoże o nazwie Per Geijer znajduje się w obrębie szwedzkiej części koła podbiegunowego. Od wielu dekad region ten znany jest z bogatych złóż metali. LKAB posiada w Kirunie największą kopalnię rudy żelaza na terenie Unii Europejskiej.
Unijna gospodarka jest w znacznym stopniu zależna od metali rzadkich. Jednak dotychczas ich wydobycie i przetwarzanie nie odbywało się w UE na skalę przemysłową. Surowce są importowane, głównie z Chin. Kraj ten posiada zdecydowanie największe rezerwy metali ziem rzadkich na świecie. Ogromne złoża znajdują się również na terenach Wietnamu, Brazylii i Rosji.
Chiny są liderem także w rafinacji i przetwarzaniu metali.
Według amerykańskiej państwowej agencji US Geological Survey w styczniu 2022 r. Chiny odpowiadały za ok. 60 proc. całkowitej produkcji metali ziem rzadkich. Na dalszych miejscach znalazły się USA (16 proc.), Mjanma (9 proc.) i Australia (8 proc.).
Eksperci zaznaczają jednak, że uruchomienie kopalni może potrwać od 10 do 15 lat. To nie jest tylko kwestia procedur udzielania zezwoleń, choć to im często przypisuje się winę. Otwarcie nowej kopalni to po prostu ogromny wyczyn budowlany i techniczny. Uruchomienie wydobycia to dopiero połowa sukcesu. Trzeba również zbudować przemysł przetwórczy. W UE stworzono wysokie progi regulacyjne dla wydobycia i produkcji strategicznych surowców. Dlatego szwedzki koncern LKAB po ogłoszeniu odkrycia złóż natychmiast wezwał UE do przyspieszenia procesu wydawania pozwoleń.
Eksperci przyznają, że metale ziem rzadkich są wykorzystywane także w wielu wysokoemisyjnych branżach. Prócz zielonych technologii surowce te są też ważne dla rafinacji ropy naftowej i zastosowań wojskowo-przemysłowych.
