W 2021 r. obcokrajowcy kupili w Polsce ponad 10 tys. mieszkań, a największym zainteresowaniem cieszyła się niezmiennie Warszawa. To rekordowy wynik w historii, wyższy o ok. 25 proc. od dotychczas najlepszego, przedpandemicznego roku 2019. Patrząc na przekrój narodowościowy, zdecydowanie wśród zagranicznych właścicieli mieszkań w Polsce dominują Ukraińcy, lecz rośnie także liczba Białorusinów, którzy osiągnęli historyczne maksimum.
W marcu Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji przygotowało doroczne sprawozdanie dotyczące realizacji ustawy o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców. W obecnym stanie prawnym, nabycie nieruchomości przez obcokrajowca w Polsce nie stanowi dużego problemu. Choć MSWiA wskazuje, że na zakup potrzebne jest zezwolenie wydawane przez resort, to istnieje jednak szereg wyjątków, które pozwalają uniknąć konieczności ubiegania się o tę zgodę.
Wspomniane wyjątki dotyczą m.in. obywateli lub firm z państw Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub Szwajcarii, zakupu lokalu mającego zapewnić warunki mieszkaniowe czy zakupu nieruchomości przez cudzoziemca przebywającego w Polsce co najmniej 5 lat od uzyskania pobytu stałego. Zezwolenia będzie wymagał jednak zakup nieruchomości w strefie nadgranicznej, czyli we wszystkich gminach przylegających do granicy państwa (również brzegu morskiego).
Według danych MSWiA w 2021 r. obcokrajowcy zakupili 10621 lokali mieszkalnych o powierzchni ponad 629 tys. m2 oraz 2542 o łącznej powierzchni przekraczającej 255 tys. m2. To rekord - w porównaniu z najlepszym wcześniej rokiem 2019, liczba zakupionych mieszkań wzrosła o ponad 2000, a ich łączna powierzchnia o ok. 120 tys. m2. W stosunku do 2019 r. wzrosła też nieznacznie liczba kupionych lokali użytkowych, jednak znacząco (o ok. 40 proc.) zmalała ich łączna powierzchnia.
Niezmiennie największym zainteresowaniem cieszy się Warszawa. W minionym roku obcokrajowcy zakupili w stolicy 3480 lokali o powierzchni łącznej ok. 284 tys. m2 Drugi w zestawieniu jest Kraków (1382 lokale), trzeci – Wrocław (1332 lokale), a czwarta – Łódź (485 lokali). Ta kolejność pozostaje niezmienna od roku 2019. Na piątym miejscu obecnie znajduje się Poznań, w 2019 r. - był to Gdańsk.
Jeśli spojrzymy na łączną powierzchnię zakupionych przez obcokrajowców lokali mieszkalnych w Polsce, widzimy zdecydowaną dominację Ukraińców (osób fizycznych). W 2021 r. zakupili oni mieszkania o łącznej powierzchni blisko 245 tys. metrów kwadratowych – 39 proc. ogólnej powierzchni wszystkich kupionych przez obywateli z zagranicy lokali mieszkalnych. To także duży wzrost w porównaniu z rokiem 2019. Choć obywatele Ukrainy również byli wówczas dominującymi nabywcami, to jednak łączna powierzchnia zakupionych przez nich mieszkań wynosiła nieco ponad 160 tys. m2. (ok. 31 proc. ogółu).
Według danych GetHome.pl, Ukraińcy w 2021 r. zakupili w Polsce 4423 lokale mieszkaniowe.
Na drugim miejscu pod względem zakupionej powierzchni mieszkalnej plasują się Niemcy (podobnie jak w 2019 i 2020 r.), którzy nabyli lokale o łącznej powierzchni ok. 59,5 tys. m2. Wartość ta, w porównaniu z poprzednimi latami, również wzrasta (w 2019 r. było to 52 tys. m2).
Trzecim nabywcą z Białorusini, którzy kupili mieszkania o łącznej powierzchni ok. 38 tys. m2, co oznacza duży wzrost w porównaniu z 2019 r., gdy było to niespełna 27 tys. m2. GetHome.pl wskazuje, że przekłada się to na 729 mieszkań. Białoruskie media wskazują, że obywatele tego kraju stali się jednym z głównych zagranicznych graczy na polskim rynku nieruchomości.
Jak wygląda to na tle całego rynku nieruchomości w Polsce? Główny Urząd Statystyczny nie przedstawił jeszcze danych dotyczących obrotu nieruchomościami w 2021 r., ale - by mieć świadomość skali – w roku 2020 r. podpisano ponad 209 tys. aktów notarialnych dotyczących sprzedaży lokali oraz blisko 60 tys. - dotyczących sprzedaży działek zabudowanych budynkiem mieszkalnym. Ponadto sprzedano także ponad 43 tys. spółdzielczych praw własnościowych do lokalu.
Eksperci podkreślają jednak, że rok 2021 był, jeśli chodzi o rynek nieruchomości, rekordowy.
„Rok 2021 był także wyjątkowo udany dla sektora deweloperskiego, który zakończył go rekordową liczbą oddanych do użytkowania mieszkań i domów jednorodzinnych, sięgającą prawie 235 tys. Dla porównania, takie wyniki osiągało budownictwo mieszkaniowe w latach siedemdziesiątych ub. wieku” - czytamy w raporcie AMRON-SARFiN dotyczącym czwartego kwartału roku 2021.
Powróćmy jeszcze na chwilę do sprawozdania MSWiA. Nieco inaczej prezentuje się sytuacja, gdy pod uwagę weźmiemy powierzchnię lokali mieszkalnych i użytkowych zakupionych w 2021 r. w Polsce przez osoby prawne.
W tym zestawieniu, biorąc pod uwagę zakupioną powierzchnię, prowadzi zdecydowanie Luksemburg. Firmy z państwa Beneluksu nabyły w Polsce w 2021 r. łącznie ponad 53,4 tys. m2 powierzchni lokalowej mieszkalnej i użytkowej. Drugi w tej klasyfikacji jest Cypr z zakupioną powierzchnią niespełna 30 tys. m2. Podium zamykają firmy z Holandii (19,6 tys. m2), a tuż za nią znalazły się przedsiębiorstwa niemieckie oraz ukraińskie. Rok wcześniej w zestawieniu dominowała Holandia (53 tys. m2), drugi był Luksemburg (ok. 45 tys. m2), a trzeci - Cypr (ok. 26 tys. m2).
Jakie prognozy na rok 2022? Deweloperzy wskazują na razie na istotne spowolnienie w sprzedaży nowych mieszkań w pierwszym kwartale tego roku . Rynek pierwotny notuje duże spadki w porównaniu z rokiem ubiegłym i niewykluczone, że jest to początek dłuższej tendencji. Napływ uchodźców z Ukrainy wywołał duże poruszenie na rynku najmu i tu na razie upatrują swoich szans deweloperzy. Najbliższe lata mogą być zatem zdominowane przez inwestycje z nowymi mieszkaniami przede wszystkim na wynajem.
