Minister rozwoju i technologii Waldemar Buda wprowadził z dniem 11 lipca 2023 r. tymczasowy zarząd przymusowy do trzech firm należących do Wiaczesława Kantora. Poprzez spółki Norica Holding S.à.r.l. z siedzibą w Luksemburgu, Opansa Enterprises Limited i Rainbee Holdings Limited z siedzibami na Cyprze, ten rosyjski oligarcha kontroluje 19,82 proc. akcji Grupy Azoty SA.
W związku z wpisaniem Norica Holding S.à.r.l., Opansa Enterprises Limited,Rainbee Holdings Limited oraz samego Wiaczesława Kantora na listę sankcyjną MSWiA, minister rozwoju i technologii Waldemar Buda podjął decyzję o ustanowieniu w tych spółkach tymczasowego zarządcy przymusowego. Ma to umożliwić przejęcie własności akcji posiadanych przez te firmy w Grupie Azoty S.A.
- Krok po kroku eliminujemy obecność Rosjan w polskiej gospodarce. Czy to poprzez uniezależnienie się od rosyjskich surowców energetycznych, czy ograniczanie rosyjskich wpływów i kapitału. Bezpieczeństwo energetyczne i ekonomiczne Polski i jej obywateli jest dla nas największym priorytetem. Dlatego podjąłem decyzję, po konsultacjach z CBA i Ministerstwem Aktywów Państwowych, o wprowadzeniu kolejnego tymczasowego zarządu przymusowego - informuje minister rozwoju i technologii Waldemar Buda.
Podmioty powiązane z Rosjaninem posiadają w Grupie Azoty 19,82 proc. akcji. Ich wartość to ponad 0,5 mld zł.
- Mimo, że akcje Kantora są zamrożone, a więc nie ma mowy o wykonywaniu prawa głosu na zgromadzeniach akcjonariuszy i wypłatach dywidendy, nie chcemy, by ten Rosjanin był w jakikolwiek sposób związany z polską, strategiczną spółką – liderem krajowego rynku nawozowego i jedną z kluczowych grup kapitałowych branży nawozowo-chemicznej w Europie. Musimy też pamiętać o działaniach Kantora w przeszłości, kiedy to w 2012 roku podjął próbę wrogiego przejęcia Grupy Azoty. Zabezpieczamy się też przed takimi działaniami – wskazuje minister Buda.
Udział rosyjskiego akcjonariusza w Grupie Azoty w sytuacji wojny prowadzonej przez Federację Rosyjską na Ukrainie, może być również przeszkodą w pozyskiwaniu kapitału na projekty rozwojowe Grupy Azoty z uwagi na możliwe negatywne oceny instytucji finansowych.
Funkcję zarządcy przymusowego będzie pełnił mec. Radosław Kwaśnicki.
W pierwszej kolejności zostanie sporządzona wycena, czyli ustalenie wartości rynkowej przejmowanych pakietów (zgodnie z prawem, przejęcie następuje za odszkodowaniem odpowiadającym wartości rynkowej). Następnymi krokami jest ustalenie podmiotu/podmiotów, które przejmą akcje oraz wydanie decyzji administracyjnej o przejęciu określającej m.in. wysokość odszkodowania oraz wskazującej podmiot/podmioty przejmujące. Po tych działaniach nastąpi wpłata odszkodowania na określony rachunek bankowy podlegający zamrożeniu i przerejestrowanie papierów wartościowych na podmiot/podmioty przejmujące.
Polska jest pierwszym krajem w Europie, który wprowadził instytucję tymczasowego zarządu przymusowego.
Tymczasowy zarząd przymusowy może ustanowić minister rozwoju i technologii w firmie wpisanej na listę sankcyjną ministra spraw wewnętrznych i administracji. Wtedy, gdy jest to niezbędne do zapewniania jej działania z uwagi na konieczność utrzymania miejsc pracy, świadczenia usług dla społeczeństwa lub wykonywania innych zadań o charakterze publicznym. Środek ten można zastosować też wtedy, gdy chodzi o ochronę interesu ekonomicznego państwa.
11 października 2022 r. zarząd tymczasowy został wprowadzony do Novatek, a 4 listopada 2022 r. do PAO Gazprom. Do tej pory wpłynęło ponad 20 zgłoszeń od potencjalnych oferentów zainteresowanych zakupem Novatek lub poszczególnych jego części. Środki uzyskane ze zbycia będą podlegały zamrożeniu.
Ustanowiony w PAO Gazprom tymczasowy zarząd przymusowy w zakresie posiadanych przez PAO Gazprom akcji w Systemie Gazociągów Tranzytowych EuRoPol Gaz S.A. został przedłużony o kolejne sześć miesięcy. Obecnie zarządca przygotowuje założenia procesu zbycia akcji EuRoPol Gazu należących do Gazpromu.
