Ministerstwo finansów poinformowało, że budżet państwa w styczniu br. miał ponad 11 mld zł nadwyżki. Zdaniem ekspertów, to kolejne dowód na skuteczną politykę gospodarczą rządu, zdrowe finanse kraju i szybkie wychodzenie naszej gospodarki z kryzysu po pandemii.
Budżet państwa ma się dobrze, choć - jak podkreśla premier Mateusz Morawiecki - rząd nie szczędzi pieniędzy na programy społeczne - pisze "Codzienna". Wśród tego typu wydatków zaplanowanych na ten rok rząd postanowił m.in. zwiększyć środki na służbę zdrowia (o ponad 6 proc. PKB), przeprowadzić rekordową 13,8-proc. waloryzację świadczeń emerytalno-rentowych (właśnie się zaczęła od 1 bm. z minimalną gwarantowaną podwyżką o 250 zł) oraz ponownie wypłacić tzw. 13. emeryturę. Znacznie mają też wzrosnąć wydatki na obronność - do 3 proc. PKB - a jednocześnie rząd przewidział dodatkowe środki na ten cel, które będą pochodzić z Funduszu Wsparcia Sił Zbrojnych zarządzanego przez BGK.
Do Polski płyną ogromne środki unijne
Do Polski płyną też ogromne środki unijne - największe w historii i jedne z największych w UE - a z tego tytułu założono dochody w wysokości 107 mld zł. Właśnie wystartował największy program krajowy w całej UE – Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko 2021-2027 (FEnIKS). Polska otrzyma z tego tytułu prawie 29,3 mld euro. Pieniądze te można wykorzystać m.in. na rozwój gospodarki niskoemisyjnej, budowę dróg, rozwój kolei, ochronę środowiska i zdrowia oraz kulturę. - Wsparcie FEnIKS obejmie 5 kluczowych obszarów – energetykę, środowisko, transport, zdrowie i kulturę. Najwięcej środków przeznaczymy na transport i energetykę. Inwestycje wspierane z programu będą realizowane między innymi przez przedsiębiorstwa, samorządy terytorialne, zarządców dróg krajowych i linii kolejowych, służby ratownicze, organizacji pozarządowe, instytucje ochrony zdrowia czy instytucje kultury – poinformował minister funduszy i polityki regionalnej Grzegorz Puda.
Jak podkreśla Normunds Popens, pełniący obowiązki Dyrektora Generalnego Dyrekcji Generalnej ds. Polityki Regionalnej i Miejskiej KE, program ten będzie szansą na stworzenie nowych, atrakcyjnych miejsc pracy, rozwoju przedsiębiorczości i podniesienie poziomu życia polskich obywateli i tym samym stanowić będzie znaczący impuls dla rozwoju społeczno-gospodarczego Polski. FEnIKS to także rozwój transportu, dostępność komunikacji zbiorowej, inwestycje w porty morskie, drogi wodne śródlądowe i przewozy intermodalne. - Będziemy się koncentrować na budowie nowych i modernizacji istniejących linii kolejowych oraz sieci dróg ekspresowych oraz dróg krajowych, w tym obwodnic miast – zaznaczył szef MFiPR.
Bardzo ważne są też inwestycje w system ochrony zdrowia, które mają przyczynić się do wzrostu jakości usług zdrowotnych oraz większej ich dostępności i skuteczności. Ministerstwo Zdrowia dysponuje ok. 815 mln euro (wkład UE to 650 mln euro, a środki krajowe – 165 mln euro). - Te pieniądze przeznaczymy na wzmocnienie Podstawowej Opieki Zdrowotnej, poprawę infrastruktury Ambulatoryjnej Opieki Specjalistycznej w szpitalach ponadregionalnych, wsparcie ratownictwa medycznego i reformę psychiatrii. Naszym głównym celem jest zapewnienie pacjentom równego dostępu do świadczeń w ramach POZ, AOS oraz opieki psychiatrycznej – mówił wiceministra zdrowia Piotr Bromber.
Rekordowe inwestycje
Wielkie programy inwestycyjne prowadzone ze środków krajowych i europejskich pozwalają nie tylko na realizację polityki społecznej rządu, ale i utrzymanie dobrej koniunktury gospodarczej. Potwierdza to raport z przeglądu gospodarczego Polski (Economic Survey Poland 2022) przygotowany w ramach Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD). Autorzy raportu zauważają, że Polska szybko wychodziła z kryzysu wywołanego pandemią COVID-19, choć wzrost ten spowolnił po agresji Rosji na Ukrainę. Autorzy odnotowują jednak, że nasz rząd radzi sobie z tymi problemami, a Polsce udało się zastąpić dostawy surowców z Rosji importem z innych krajów. Podkreślają też, że powiązania handlowe z Rosją i Białorusią pozostają stosunkowo niewielkie.
OECD zauważa też, że Polska z powodzeniem poradziła sobie z dużym napływem uchodźców z Ukrainy. Zmobilizowano znaczne zasoby publiczne i prywatne, a uchodźcom zapewniono odpowiednie wsparcie. Wielu z nich już zintegrowało się z polskim rynkiem pracy (ok. 60% już pracuje), a ukraińskie dzieci uczestniczą w polskim systemie edukacji. Tak szybka integracja nie udała się w żadnym innym kraju europejskim.
Autorzy raportu pozytywnie odnotowują też, że polityka fiskalna nadal wspiera gospodarkę w związku z wyższymi cenami energii. Po kompleksowych pakietach w latach 2020-21 dedykowanych walce ze skutkami pandemii zapewniono również znaczne rządowe wsparcie w kryzysie wywołanym rosnącymi kosztami życia. W 2022 r. gospodarstwa domowe i przedsiębiorstwa skorzystały z czasowego obniżenia stawek VAT na energię i żywność oraz dopłat i rekompensat energetycznych. W tym roku obowiązują limity cen energii elektrycznej i gazu oraz zerowa stawka VAT na żywność. W ocenie OECD tymczasowe wsparcie ze strony rządu łagodzące skutki kryzysu energetycznego powinno być kontynuowane, jeśli zajdzie taka potrzeba.
Co zalecają Polsce eksperci?
Zarówno system opieki zdrowotnej, jak i infrastruktura otrzymują znaczne nowe środki publiczne, więc w ocenie autorów raportu kluczowe znaczenie będzie miało w nadchodzących latach zapewnienie efektywnego wydatkowania środków z budżetu państwa. Autorzy proponują, by rozważyć poszerzenie podstawy dochodów budżetu państwa i poprawić efektywność niektórych wydatków, dokonując między innymi przeglądu obniżonych stawek VAT i ulg podatkowych.
W opinii premiera Morawieckiego, te zalecenia międzynarodowych ekspertów są możliwe do zrealizowania w najbliższym czasie. - W styczniu tego roku zrealizowaliśmy budżet nadwyżkowy. Mamy nadwyżkę ponad 11 mld zł w budżecie - oświadczył premier dodając, że jest to wynik efektywnej polityki gospodarczej i oszczędności, osiąganych m.in. dzięki cyfryzacji. - Dzięki tym nadwyżkom możemy realizować śmiałą politykę inwestycyjną - dodał.
