Ministerstwo Finansów na bazie danych z 2018 r. (tj. przed zniesieniem kryterium dochodowego na 1 dziecko w 500+) przygotowało raport, który analizuje sytuację dochodową polskich rodzin. Wnioski raportu wskazują, że transfery rodzinne (świadczenie 500+, zasiłki rodzinne, świadczenia opiekuńcze, becikowe, świadczenie rodzicielskie) jako całość były w 2018 r. progresywne dla populacji rodzin z dziećmi: niemal 60% wartości świadczeń trafiało do 3 najniższych grup decylowych dochodu netto na osobę.
Raport stanowi rozszerzenie serii raportów Ministerstwa Finansów, w której przeprowadzono analizę dystrybucji dochodów i danin publicznych na poziomie indywidualnym na podstawie połączonej bazy danych podatkowych i ubezpieczeniowych
Z raportu wynika też, że klin podatkowo-składkowy przy uwzględnieniu transferów rodzinnych był progresywny przez ok. połowę rozkładu (do ok. 50 percentyla), potem stosunkowo płaski i obniżał się dla osób w kilku najwyższych percentylach.
Opracowanie przybliża sytuację dochodową rodzin oraz ocenia efekt redystrybucyjny obciążeń podatkowo-składkowych i świadczeń dla rodzin. Jest to pierwsza publikacja w Polsce, która w pełni bazuje na źródłach jednostkowych danych administracyjnych w analizie sytuacji dochodowej rodzin.
Główną innowacją w niniejszym raporcie jest podział populacji na rodziny oraz uzupełnienie analizowanych dochodów o nieopodatkowane świadczenia, które łącznie określono jako transfery rodzinne. Rodziny skonstruowano w oparciu o dane administracyjne (m.in. relacje biologiczne i cywilne z rejestru PESEL) i definicję rodziny zapisaną w ustawie o świadczeniach rodzinnych.
Dane o rodzinach zostały zintegrowane z danymi jednostkowymi o świadczeniach udostępnianymi przez Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej, danymi podatkowymi Ministerstwa Finansów oraz informacjami o zadeklarowanych składkach na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne udostępnianymi przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
Dzięki wyodrębnieniu rodzin oraz dołączeniu danych o wypłaconych świadczeniach, możliwa jest łączna analiza dochodów, obciążeń podatkowo-składkowych i transferów rodzinnych na poziomie rodziny oraz skonstruowanie nowych kategorii dochodów, uwzględniających wysokość wypłacanych świadczeń.
Struktura raportu wygląda tak: w rozdziale I. zarysowano system pieniężnych świadczeń społecznych. W rozdziale II. szczegółowo opisano zasady przyznawania transferów rodzinnych. Z kolei III. rozdział zawiera opis metodologiczny konstrukcji rodzin oraz wyniki podziału populacji na rodziny. IV. i V. rozdział stanowią opis statystyczny poszczególnych świadczeń: m.in. rozkład, współwystępowanie świadczeń w obrębie rodziny, udział rodzin w populacji objęty świadczeniami, rozkład świadczeń w przekroju wiekowym. Kolejne rozdziały obejmują analizę rozkładu dochodu netto na członka rodziny, rozkładu świadczeń względem dochodów netto, obciążeń podatkowo-składkowych netto (tj. po uwzględnieniu transferów rodzinnych) oraz efektów redystrybucyjnych poszczególnych danin publicznych i świadczeń.
Link do raportu https://www.gov.pl/web/finanse/no-8-2023
