W 2019 r. wykonano symulację skutków finansowych wprowadzenia dobrowolnego ubezpieczenia społecznego. W związku z tym przyjęto założenie, że wszyscy ubezpieczeni przedsiębiorcy opłacają składkę emerytalną, rentową oraz wypadkową. Następnie oszacowano wpływy do FUS w czterech wariantach: 25% ubezpieczonych rezygnuje z opłacenia składek na ubezpieczenia społeczne, 50% ubezpieczonych rezygnuje z opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, 75% rezygnuje opłacenie składek na ubezpieczenia społeczne, 100% ubezpieczonych rezygnuje z opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Powyższe wyliczenia przyjęto na podstawie liczby osób ubezpieczonych na dzień 30 września 2018 r. - napisali dr Marek Woch i Paweł Cybulski w dokumencie Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców.
Eksperci wyliczyli, że łączna kwota składek emerytalnej, rentowej i wypadkowej wpłaconych do FUS, to 1 069 649 409, 26 zł (100% osób uiszcza składki do FUS). Przy założeniu, że 25% ubezpieczonych zrezygnuje z ubezpieczenia, wpływy do FUS zmniejszą się do 802 237 056,95 zł. W sytuacji, gdy 50% ubezpieczonych rezygnuje z ubezpieczenia, wpływy FUS pomniejszają się do kwoty 534 824 704,63 zł. Jeżeli 75% ubezpieczonych zrezygnuje z ubezpieczenia wpływy FUS osiągają kwotę 267 412 352,32 zł. Jeżeli dojdzie do sytuacji, że 100% ubezpieczonych prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą zrezygnuje z opłacenia składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe i wypadkowe, to wpływy FUS z tego tytułu zmniejszą się o kwotę 1 069 649 409,26 zł.
Analogiczna symulacja w oparciu o dane na 30 września 2022 r. wygląda w sposób następujący: liczba prowadzących pozarolniczą działalność oraz osób z nimi współpracujących, ubezpieczonych w ubezpieczeniu emerytalnym i rentowym wynosi 1 678 591. Mając na uwadze, że składka miesięczna takich osób na ubezpieczenie emerytalne i rentowe w 2022 r. wynosi 977,84 zł, łączne miesięczne wpływy do FUS z tytułu tych ubezpieczeń od tej grupy powinny wynieść 1 062 671 531,36 zł.
W konkluzji eksperci zwracają uwagę, iż w wypadku skorzystania przez danego przedsiębiorcę ze zwolnienia z obowiązkowych ubezpieczeń społecznych, to pomimo zmniejszenia wpływów do FUS, zwiększą się wpływy do budżetu państwa z tytułu podatku dochodowego. Zgodnie bowiem z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych albo ustawą o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, zapłacone składki na ubezpieczenia społeczne mogą zostać odliczone od dochodu albo zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.
Trzymając więc się założenia - dowodzą eksperci - że łączna składka na ubezpieczenie społeczne osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą, opłacających ją na zasadach ogólnych, wynosi w 2022 r. 1 037,18 zł miesięcznie, to dodatkowe wpływy z tytułu podatku dochodowego będą wynosić: 124,46 zł albo 331,90 zł, w zależności od wysokości osiągniętego dochodu, w przypadku osoby rozliczającej się tzw. skalą podatkową; 197,06 zł w wypadku osoby rozliczającej się tzw. podatkiem linowym oraz, od 31,12 zł do 176,32 zł, w zależności od rodzaju prowadzonej działalności, w wypadku osoby opłacającej podatek dochodowy w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.
Dokładne obliczenie wzrostu wpływów do budżetu nie jest jednak możliwe, ze względu na brak gromadzenia przez ZUS danych dotyczących formy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych stosowanej przez poszczególnych płatników składek – piszą na zakończenie eksperci.
