Komisja Petycji podjęła we wtorek decyzję o prowadzeniu prac legislacyjnych nad petycją wprowadzającą ceny minimalne za 100 gramów 100-procentowego alkoholu zawartego w napojach alkoholowych oraz mechanizm indeksowania tej ceny proporcjonalnie do wzrostu płac w Polsce.
Podczas posiedzenia zostały przedstawione stanowiska resortów.
Autorem petycji jest Mazowiecki Związek Stowarzyszeń Abstynenckich. Zdaniem petytorów pomimo wdrożonego, systematycznego wzrostu podatku akcyzowego od napojów alkoholowych, ich dostępność ekonomiczna gwałtownie rośnie, a dodatkowy wpływ na ceny alkoholu mają promocje organizowane przez sieci handlowe, które sprzedają takie napoje detalicznie nawet w cenie niższej niż kwota zapłaconego przez producentów podatku akcyzowego.
Podczas wtorkowego posiedzenia została przedstawiona opinia Ministerstwa Zdrowia. MZ podkreśliło, że według Światowej Organizacji Zdrowia opodatkowanie alkoholu i polityka cenowa należą do najskuteczniejszych i najbardziej opłacalnych środków kontroli alkoholu. Resort poinformował, że z badań przeprowadzanych w krajach, w których przyjęto cenę minimalną wynika, że choć ma ona największy wpływ na zmniejszenie spożycia w grupie osób pijących najwięcej, to również w populacji generalnej zanotowano zmniejszenie spożycia.
Ministerstwo Finansów nie znalazło uzasadnienia do realizacji wskazanego postulatu. Resort wskazał w swoim stanowisku na przepisy wprowadzające w okresie 2022-2027, sukcesywne, coroczne podwyżki stawek akcyzy na wyroby akcyzowe będące używkami, w tym na napoje alkoholowe. Jak podkreśla resort proporcjonalny wzrost opodatkowania napojów alkoholowych pozwolił przy tym na zachowanie struktury produkcji napojów alkoholowych i dostaw produktów rolnych. Ich zdaniem z perspektywy czasu można stwierdzić, że przyjęte rozwiązania spełniają oczekiwaną rolę i nie zauważa się wzrostu spożycia alkoholu.
Do komisji wpłynęła również opinia Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. W opinii nie przedstawiono wystarczających danych na poparcie zasadności ustanowienia takich zmian. Resort zwrócił również uwagę na podatek akcyzowy. Podkreślił, że konsumenci kierujący się wyłącznie kryterium cenowym, sięgają po tańsze napoje alkoholowe. Resort dodał, że w przypadku wprowadzenia ceny minimalnej za porcję alkoholu, część konsumentów może też sięgnąć po alkohol pochodzący z nielegalnego źródła.
Do komisji wpłynęła także opinia Ministerstwa Rozwoju i Technologii, które wskazało jako właściwe kompetencyjne do wypowiedzenia się w sprawie postulatów petycji Ministerstwo Zdrowia.
Związek Pracodawców Polskiego Przemysłu Spirytusowego (ZPPPS) w swojej opinii odniósł się do przykładu wprowadzenia minimalnej ceny za standardową porcję alkoholu w Szkocji. Związek uznał, że wprowadzenie postulatów nie rozwiązuje problemu szkodliwej i nadmiernej konsumpcji, co wynika z raportu Public Health Scotland. Jak podkreślił ZPPPS, mimo że napoje alkoholowe stały się bardziej dostępne cenowo, to Polacy nie zaczęli spożywać ich w większych ilościach. Według Związku od ponad dekady roczne spożycie alkoholu per capita utrzymywało się na podobnym poziomie - ok. 9,5 l w przeliczeniu na 100 proc. alkohol. Wskazują również na potrzebę edukacji, zamiast wprowadzania restrykcji.
Grzegorz Święch z Związku Zawodowego Pracowników Lecznictwa Psychiatrycznego i Uzależnień podczas posiedzenia zwrócił uwagę na wciąż dużą ilość uzależnionych osób w Polsce. Anna Puchach-Kozioł z Krajowego Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom uznała, że minimalna cena stanowi dobry mechanizm do ograniczenia dostępności ekonomicznej alkoholu. "Jednak z uwagi na pojawiające się rozbieżności przedstawione ze strony Ministerstwa Finansów, chcielibyśmy tą tematykę bardziej zgłębić i ujednolicić w tym zakresie" - zaznaczyła.
14 maja ub.r. Komisja Petycji rozpoczęła rozpatrywanie petycji ws. podjęcia inicjatywy ustawodawczej dot. zmiany ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, celem wprowadzenia do ustawy ceny minimalnej za standardową porcję alkoholu. Senatorowie po przeprowadzeniu dyskusji podzielili zasadność omawianej petycji oraz podjęli decyzje o zasięgnięciu opinii Ministerstwa Zdrowia i Ministerstwa Finansów.
