Jak robić zrównoważone zakupy?

Dziś obchodzony jest Światowy Dzień Oszczędzania. To dobra okazja, by zwrócić uwagę na to, w jaki sposób i na co wydajemy pieniądze i jak można zracjonalizować swoje wydatki. Praktyczny poradnik, jak dokonywać zrównoważonych zakupów, przedstawia dzisiaj Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów. 

- Chcemy zwrócić uwagę na znaczenie i rolę konsumentów. Nasze zrównoważone i odpowiedzialne wybory mogą odegrać kluczową rolę w kształtowaniu nowych modeli konsumpcji, a co za tym idzie postaw przedsiębiorców i ładu gospodarczego. Prezydencja ICPEN pod hasłem odpowiedzialnych wyborów konsumenckich zakłada zaangażowanie szerokiego grona ekspertów w rozwijanie koncepcji odpowiedzialnej konsumpcji i szukanie narzędzi ją wdrażających – podsumowuje Tomasz Chróstny, Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Wszystko, co konsumujemy, ma wpływ na nas – nasze zdrowie, otaczające nas środowisko czy budżet domowy. Zrównoważone zakupy nie zaczynają się od momentu umieszczenia produktu w koszyku. Produkty ze sklepowych czy wirtualnych półek mają już swoją przeszłość, która uwzględnia etap projektowania, produkcji, pakowania i transportu. Istotne jest zatem, jakie materiały wykorzystano, ile energii i wody zużyto na jego wytworzenie, jakie warunki panowały w fabryce. Produkty mają też swoją przyszłość – jest to faza użytkowania i utylizacji. Jako konsumenci mamy wpływ na to, jakie będą nasze zakupy, ile ich będzie i co się z nimi stanie.

 
UOKiK przygotował rady i wskazówki o tym na co zwracać uwagę, dokonując codziennych wyborów konsumenckich.

Sprawdzaj, żeby wybierać zdrowiej i oszczędniej

• Z czego składa się twoje jedzenie? Sprawdź skład żywności, rodzaj przetworzenia oraz datę przydatności
• Czy można wybrać taniej? Porównaj cenę z przeliczeniem, np. na litry lub kilogramy
• Który producent oferuje lepsze warunki gwarancji sprzętu RTV lub AGD? Sprawdź w karcie gwarancyjnej lub zapytaj sprzedawcę, im dłuższa gwarancja tym większa szansa na dłuższe użytkowanie oraz dostępność części do naprawy urządzenia
• Skąd pochodzi produkt? Od gospodarstwa lub producenta w twoim regionie, czy może z drugiego krańca Europy bądź spoza niej
• Z czego wykonany jest dany produkt i w co jest opakowany? Sprawdź materiały
• Ile prądu lub wody zużywają sprzęty RTV lub AGD? Sprawdź etykiety energetyczne
• Czy produkt spełnia normy środowiskowe i społeczne? Sprawdź certyfikaty
• Czy można pozyskać produkt z drugiego obiegu? Sprawdź portale i grupy sprzedażowe, komisy, second handy, sklepy charytatywne
• Czy można dać produktom drugie życie? Sprawdź, czy możesz produkt albo jego opakowanie ponownie wykorzystać lub czy jeszcze komuś może się przydać

Podejmuj świadome decyzje – masz wybór

• Niekończące się odsyłanie wielu zamówionych produktów, bo sklep oferuje darmowe zwroty? Pamiętaj, że transport jest kosztowny i obciążający dla środowiska
• Kupowanie bez realnej potrzeby, pod wpływem impulsu, promocji czy wyprzedaży? Zadaj sobie pytanie, czy produkt jest ci niezbędny, czy nie posiadasz już podobnego
• Zastępowanie zepsutych urządzeń nowymi? Warto najpierw sprawdzić, czy sprzęt da się naprawić
• Produkt gorszej jakości w niższej cenie czy wyższa cena za wyższą jakość lub lepsze warunki gwarancji? Nie zawsze kupując taniej zaoszczędzimy, warto wziąć pod uwagę trwałość i funkcjonalność produktu oraz możliwość jego naprawy, w tym gwarancyjnej
• Zakupy na wyrost lub na kredyt? Zastanów się, czy rzeczywiście jest to dobry moment na wydawanie pieniędzy, czy nie ma ważniejszych potrzeb lub czy nie lepiej przeznaczyć środków na oszczędności bądź spłatę wcześniej zaciągniętych zobowiązań finansowych. Pamiętaj, kredyt konsumencki to droga usługa, zwłaszcza jeśli pojawiłyby się problemy w jego spłacie. Pożyczka na zakup dóbr, które mogą być nam zbędne, nie jest dobrym rozwiązaniem.

Zamiast kupować – wypożycz

• Ekonomia współdzielenia (sharing economy) przyczynia się do kontroli nad zrównoważonymi zakupami. Prowadzi do ograniczenia produkowanych towarów – zasoby naturalne są efektywniej wykorzystane, ilość odpadów zmniejszona, zyskuje środowisko i lokalna społeczność.
• Co zamiast zakupów? Choćby wypożyczanie, wspólne użytkowanie zasobów czy współdzielenie przestrzeni.

Zamiast wyrzucać – oddaj

• Jedzenie, którego nie potrzebujesz, możesz oddać w lokalnej jadłodzielni lub poczęstować sąsiadów. Ograniczysz tym samym problem marnowania żywności i produkowania śmieci oraz pomożesz zaoszczędzić pieniądze innym.
• Podobnie postępuj z innymi produktami. Przekazanie ich do dalszego użytku, zamiast wyrzucenia, zawsze będzie dobrym wyborem. 

Planuj zakupy

• Kupując bez planu - przepłacasz, bo kupujesz za dużo i za drogo. Jest wiele aplikacji mobilnych pozwalających uporządkować zakupy. Listy zakupowe pozwalają nie tylko ograniczyć produkty w koszyku, ale także zaplanować posiłki. W przypadku droższych produktów, w szczególności sprzętu RTV i AGD, warto porównywać oferty między sklepami, w tym internetowymi, na przykład wykorzystując porównywarki cenowe.
• Gdy nie planujemy wydatków, dużo łatwiej możemy ulec sugestiom czy manipulacjom sprzedawców, co może okazać się dla nas bardzo niekorzystne. Warto z wyprzedzeniem określić czego i ile rzeczywiście potrzebujemy, zaś w przypadku dóbr trwałego użytku dodatkowo określić ich niezbędne funkcjonalności. Pamiętajmy o tym, iż im bardziej złożone technologicznie jest dane urządzenie, tym więcej za nie zapłacimy oraz tym trudniej będzie je naprawić w razie wystąpienia awarii.