Największym uznaniem społecznym Polaków cieszy się zawód strażaka oraz ratownika medycznego. 39% badanych pracowników biurowych zadeklarowało, że doświadczyło wypalenia zawodowego. To tylko niektóre wnioski, które zawarto w kolejnym raporcie Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości „Rynek pracy, edukacja, kompetencje. Aktualne trendy i wyniki badań. Sierpień 2023”.
W raporcie PARP „Rynek pracy, edukacja, kompetencje. Aktualne trendy i wyniki badań”, znajdują się najważniejsze informacje z krajowego, europejskiego i globalnego rynku pracy oraz podsumowania najciekawszych artykułów i raportów opublikowanych w sierpniu 2023 r. Raporty z tego cyklu ukazują się co miesiąc i są przygotowywane w ramach projektu pozakonkursowego POWER pt. „Rada Programowa ds. Kompetencji”.
Polacy zarabiają coraz więcej
Z danych GUS wynika, że przeciętne miesięczne wynagrodzenie ogółem (brutto) w sektorze przedsiębiorstw w lipcu 2023 r. wyniosło 7485,12 zł. W porównaniu z czerwcem 2023 r. wzrosło o 2,0%, a w ujęciu rocznym – o 10,4%.
Z kolei przeciętne miesięczne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw w lipcu 2023 r. wyniosło 6513,7 tys. osób i było wyższe o 0,9 tys. (0,01%) w porównaniu z czerwcem 2023 r. i wyższe r/r o 5,4 tys. (0,1%). Do urzędów pracy zgłoszono 91,0 tys. wolnych miejsc pracy i aktywizacji zawodowej, tj. o 11,5 tys. ofert (11,2%) mniej niż w czerwcu 2023 r. i o 1,3 tys. (1,5%) więcej r/r. Najwięcej wolnych miejsc pracy i aktywizacji zawodowej zgłoszono w województwach mazowieckim, śląskim i łódzkim, a najmniej – w podlaskim, lubuskim i świętokrzyskim.
Bezrobocie jedne z najniższych w Europie
Według danych GUS stopa bezrobocia rejestrowanego w Polsce w lipcu 2023 r. wyniosła 5,0%. W porównaniu z poprzednim miesiącem pozostała bez zmian, a r/r spadła o 0,2 p.p. W końcu lipca 2023 r. w urzędach pracy było zarejestrowanych 782,4 tys. osób. W porównaniu z czerwcem 2023 r. ich liczba spadła o 1,1 tys., tj. o 0,1%, a w porównaniu z lipcem 2022 r. – o 27,8 tys., tj. o 3,4%.
Według danych Eurostatu stopa bezrobocia dla krajów członkowskich UE w czerwcu 2023 r. wyniosła 5,9%, a dla krajów strefy euro 6,4%. W Polsce w czerwcu 2023 r. wartość wskaźnika stopy bezrobocia, liczona zgodnie z metodologią Eurostatu, wyniosła 2,7%. Według danych Eurostatu w czerwcu 2023 r. najwyższe wskaźniki bezrobocia odnotowano w Hiszpanii (11,7%), Grecji (11,1%), na Litwie i w Szwecji (po 7,5%). Natomiast najniższą stopę bezrobocia zarejestrowano na Malcie (2,6%), w Czechach i Polsce (po 2,7%) oraz w Niemczech (3,0%).
Dlaczego Polacy decydują się na zmianę pracy?
Z „Monitora Rynku Pracy (wyniki 52. edycji badania)” wynika, że w II kw. 2023 r. 20% respondentów zadeklarowało, że w ciągu 6 miesięcy poprzedzających badanie zmieniło pracodawcę, a 18% – że zmieniło stanowisko u swojego pracodawcy. Najczęściej pracę zmieniali zatrudnieni w handlu detalicznym i hurtowym (28%), hotelarstwie i gastronomii (23%) oraz budownictwie (21%). Najczęściej wskazywanymi powodami zmiany pracy były: wyższe wynagrodzenie u nowego pracodawcy (47%), chęć rozwoju zawodowego (36%), niezadowolenie z poprzedniego pracodawcy (35%) oraz korzystniejsza forma zatrudnienia (32%). Średni czas poszukiwania pracy w II kw. 2023 r. wyniósł 3,1 miesiąca.
Poziom satysfakcji z pracy w II kw. 2023 r. wyniósł 74%. Porównując między branżami, największy odsetek zadowolonych respondentów odnotowano w finansach i ubezpieczeniu (83%), budownictwie (po 80%), telekomunikacji i IT (79%), administracji publicznej, edukacji oraz transporcie i logistyce (po 78%). W II kw. 2023 r. aktywnie poszukiwało pracy 10% respondentów. Ponadto wzrósł poziom obawy o utratę pracy (duże obawy zadeklarowało 8%, umiarkowane – 19%).
Wypalenie zawodowe: częstsze w pracy fizycznej czy biurowej?
PARP w swojej publikacji przywołuje także badanie Pracuj.pl „Dobrostan w czasach niepewności”. 63% Polaków deklaruje, że na co dzień utrzymuje w życiu odpowiednią równowagę. 55% zauważa, że wśród ich znajomych i rodziny w ostatnich latach zaczęto zwracać większą uwagę na równowagę pomiędzy życiem zawodowym a osobistym. 39% badanych pracowników biurowych i 32% pracowników fizycznych deklaruje, że w ich życiu zdarzył się epizod, który mogliby nazwać wypaleniem zawodowym.
Wśród ankietowanych zauważalna jest potrzeba regeneracji i wzięcia sobie przerwy. Taką chęć dłuższego odcięcia się od pracy, trwającego powyżej 2 tygodni, deklaruje 28% pracowników biurowych oraz 26% pracowników wykonujących prace fizyczne. Ta sytuacja może wynikać z przemęczenia związanego z dużą ilością zawodowych obowiązków. Ponad ¼ respondentów ma poczucie przeładowania obowiązkami. Co interesujące, w największym stopniu czują się tak przedstawiciele najmłodszego pokolenia (32%), a najmniej odczuwają to najstarsze na rynku osoby aktywne zawodowo – przedstawiciele pokolenia silver (23%). Z kolei 34% pracowników biurowych i 37% pracowników fizycznych wyczekuje zakończenia dnia pracy. Także w tej kwestii utrzymuje się tendencja wiekowa – najbardziej końca dnia pracy nie mogą się doczekać najmłodsi (54%), a godziny w najmniejszym stopniu odliczają najstarsi (28%). Aż 21% badanych pracowników biurowych i 16% pracowników fizycznych deklaruje poczucie niemocy i braku sensu.
Ranking najbardziej poważanych zawodów
W raporcie PARP przywołano także „Aktualny ranking najbardziej poważanych zawodów (2023)” SW Research. W 2023 r., podobnie jak w latach ubiegłych, największym uznaniem społecznym cieszył się zawód strażaka (poważany przez 84% Polaków) oraz ratownika medycznego (83%). Trzecie miejsce od lat jest obszarem rywalizacji między zawodem pielęgniarki i lekarza, jednak w 2023 r. brąz przypadł pielęgniarkom (75%). Pozostałe miejsca w czołówce szanowanych zawodów zajęli kolejno: lekarze (74%), profesorowie wyższych uczelni (69%), farmaceuci (68%), górnicy (62%) oraz inżynierowie (60%).
Na przeciwnym biegunie znajdują się zawody i specjalizacje, takie jak influencer, youtuber czy działacz partii politycznej. Ostatnie dwie pozycje wymieniają między sobie influencerzy i youtuberzy, których poważaniem darzy średnio 13% polskiego społeczeństwa. Pozostałe pozycje (od 36 do 32) z końca tabeli to domena polityków: działaczy partyjnych (14%), posłów (16%), ministrów (20%) oraz radnych (21%).
Przedsiębiorstwa prowadzone przez kobiety
PARP w swojej publikacji przywołała również raport przygotowany przez Europejski Bank Inwestycyjny, który przedstawia spostrzeżenia na temat kobiet-przedsiębiorców i tego, co utrudnia ich karierę. Wśród 500 największych amerykańskich firm zaledwie w 44 kobiety znajdują się na stanowiskach CEO. W Europie udział kobiet na stanowiskach CEO w największych spółkach wynosi poniżej 10%.
Na całym świecie kobiety stanowią mniej niż 1/5 członków zarządów. Natomiast w Unii Europejskiej pracowniczki zajmują około 30% miejsc w zarządach. Przedsiębiorstwa prowadzone przez kobiety wpływają pozytywnie na zatrudnienie kobiet. W 2019 r. w UE udział kobiet wśród pracowników w przedsiębiorstwach prowadzonych przez mężczyzn wynosił ok. 25%, a w przypadku prowadzonych przez kobiety – ok. 45%. Natomiast w Europie Centralnej i Wschodniej udział kobiet wśród pracowników w przedsiębiorstwach prowadzonych przez mężczyzn wynosił ok. 25%, a w przypadku prowadzonych przez kobiety – ok. 55%. Dodatkowo ok. 50% start-upów i scale-upów założonych przez kobiety posiada ponad połowę pracowniczek w porównaniu z ok. 10% w start-upach i scale-upach prowadzonych przez mężczyzn.
Firmy kierowane przez kobiety uzyskują wyższe wyniki w zakresie ochrony środowiska, polityki społecznej i zarządzania. Wśród największych barier, z jakimi borykają się firmy prowadzone przez kobiety, znajduje się dostęp do finansowania, na co wskazało 7% firm prowadzonych przez kobiety w Unii Europejskiej i ok. 12% w krajach sąsiednich. Firmy prowadzone przez kobiety częściej rozpoczynają proces wdrażania cyfryzacji, ale wciąż brakuje im zaawansowanych technologii cyfrowych.
