W 2024 r. można oczekiwać utrzymania deficytu sektora finansów publicznych na poziomie zbliżonym do poprzedniego roku w relacji do PKB – wynika z opinii Rady Polityki Pieniężnej do projektu budżetu na 2024 r., który został opublikowany w poniedziałek na stronach NBP.
Na stronach Narodowego Banku Polskiego została opublikowana opinia Rady Polityki Pieniężnej do projektu budżetu na 2024 r. Wynika z niej, że według Rady mimo podwyżki VAT na żywność, założony w projekcie wzrost dochodów z VAT o 24,6 proc. może być trudny do zrealizowania.
"Zgodnie z projekcją NBP nominalne tempo wzrostu spożycia indywidualnego (stanowiącego główną część bazy podatku VAT) ma bowiem wynieść 8,9 proc. r/r, zaś wspomniana podwyżka może zwiększyć średnioroczną dynamikę dochodów z VAT o ok. 3 pkt. proc. Wprawdzie można oczekiwać, że zaplanowany w projekcie Ustawy wyższy niż założony w projekcji listopadowej wzrost funduszu płac w sektorze publicznym przełoży się na wyższą dynamikę nominalnego spożycia gospodarstw domowych, jednak w ocenie NBP, skala tego efektu będzie niewielka" – wskazano w opinii RPP do projektu budżetu.
Dodano w niej, że zapisana w projekcie budżetu prognoza dochodów z VAT uwzględnia pozytywny wpływ obligatoryjnego fakturowania w Krajowym Systemie e-Faktur. RPP uznała, że zmiany te powinny wpłynąć na zwiększenie dyscypliny podatkowej, jednak zastrzegła, że "biorąc pod uwagę znaczące ograniczenie tzw. luki VAT w latach 2016-2018, skala dalszej poprawy ściągalności tego podatku jest obarczona niepewnością".
W opinii RPP wskazano, że w 2024 r. wygaśnie obserwowany w 2023 roku jednorazowy efekt wysokich zwrotów w ramach rozliczenia rocznego za 2022 r. oraz nastąpi wzrost efektywnej stawki opodatkowania ze względu na utrzymanie na niezmienionym poziomie progów podatkowych.
"Według szacunków NBP, łącznie przyczyni się to do wzrostu dochodów sektora w 2024 r. w relacji do PKB o co najmniej 0,6 pkt. proc. Natomiast w stronę wyższego deficytu sektora w 2024 r. będą oddziaływały zmiany w wydatkach sektora na świadczenia społeczne pieniężne. Według szacunków NBP, relacja tych wydatków do PKB wzrośnie w 2024 roku o 0,9 pkt. proc. PKB. Główną przyczyną tego wzrostu będzie zwiększenie wysokości świadczenia wychowawczego z 500 zł do 800 zł, co zwiększy wspomnianą relację o ok. 0,6 pkt. proc. PKB" – dodano w opinii RPP.
Wskazano w niej ponadto, że w warunkach prognozowanej dezinflacji wskaźnik waloryzacji emerytur i rent w 2024 r. będzie wyższy od przewidywanej inflacji, a także od oczekiwanego wzrostu nominalnego PKB. W efekcie, wydatki na emerytury i renty przyczynią się do wzrostu relacji wydatków do PKB wzrośnie o ok. 0,3 pkt. proc.
"Projekt Ustawy (budżetowej - PAP) uwzględnia podwyżkę wynagrodzeń pracowników państwowej sfery budżetowej o 20 proc. oraz podwyżkę wynagrodzeń nauczycieli, nauczycieli przedszkolnych oraz nauczycieli akademickich o 30 proc. Uwzględniając te zapisy projektu, według szacunków NBP, wydatki sektora na wynagrodzenia i pochodne wzrosną w 2024 roku o 0,9 pkt. proc. PKB" – podano w opinii.
Jak przekazano, według prognoz NBP pozostałe kategorie dochodów i wydatków sektora finansów publicznych nie będą w 2024 r. podlegały znaczącym zmianom. Dodano także, że "wpływ cyklu koniunkturalnego na poziom wyniku budżetowego będzie ograniczony, ale nadal negatywny".
"Podsumowując wszystkie zmiany wymienione powyżej, przy założeniu realizacji projektu Ustawy przyjętego przez rząd oraz przy utrzymaniu aktualnego stanu prawnego w odniesieniu do fiskalnych działań osłonowych wprowadzonych w latach 2022-2023 w odpowiedzi na zewnętrzne szoki cenowe, w 2024 r. można oczekiwać utrzymania deficytu sektora finansów publicznych na poziomie zbliżonym do poprzedniego roku (w relacji do PKB)" – czytamy w opinii RPP.
Zgodnie z projektem budżetu, dochody państwa na 2024 r. zaplanowano na blisko 682,4 mld zł. W projekcie założono, że z podatków zostanie zebrane prawie 603,9 mld zł. Ustalony w projekcie ustawy budżetowej limit wydatków na rok 2024 wynosi blisko 866,4 mld zł i jest wyższy od zaplanowanego w znowelizowanej ustawie budżetowej na 2023 r. o blisko 173 mld zł, czyli o 24,9 proc. Tym samym deficyt budżetu państwa ma wynieść nie więcej niż 184 mld zł. Deficyt budżetu środków europejskich ustalono na kwotę 32,5 mld zł. W uzasadnieniu projektu wskazano, że biorąc pod uwagę plany finansowe pozostałych jednostek sektora finansów publicznych, prognozowany deficyt sektora finansów według metodyki unijnej wyniesie w 2024 r. 5,1 proc. PKB.
