W stosunku do 2022 roku obniżył się nieznacznie wskaźnik zatrudnienia uchodźców - z 65 proc. w listopadzie 2022 do 62 proc. w 2023 r. – podał NBP w opublikowanym raporcie o sytuacji ekonomicznej uchodźców z Ukrainy.
"Integracja imigrantów/uchodźców z Ukrainy na polskim rynku pracy następuje wolniej niż w 2022 roku. Utrzymuje się różnica pomiędzy migrantami przedwojennymi a uchodźcami (...). Ci pierwsi są częściej zatrudnieni na stałe i zdecydowanie rzadziej bezrobotni lub nieaktywni zawodowo. W stosunku do 2022 roku obniżył się nieznacznie wskaźnik zatrudnienia uchodźców (z 65 proc. w listopadzie 2022 do 62 proc. w obecnym badaniu). Odsetek poszukujących pracy uchodźców utrzymuje się na poziomie ok. 25 proc. (znacznie powyżej analogicznego wskaźnika ogółem w Polsce), a nieco powyżej 10 proc. uchodźców nie pracowało i nie poszukiwało pracy" – poinformował NBP w udostępnionym raporcie "Sytuacja życiowa i ekonomiczna migrantów z Ukrainy w Polsce w 2023 roku".
W raporcie opublikowano wyniki badania ankietowego dorosłych migrantów z Ukrainy w Polsce, przeprowadzonego w okresie od 8 maja do 7 lipca 2023 r. Łącznie zebrano 3658 ankiet. Badanie objęło zarówno uchodźców, jak i migrantów przedwojennych. Było to trzecie takie badanie zrealizowane przez Narodowy Bank Polski od momentu rozpoczęcia pełnoskalowej inwazji rosyjskiej na Ukrainę.
"Nie zmieniła się istotnie w stosunku do listopada 2022 r. struktura demograficzna przebywających w Polsce migrantów z Ukrainy. To co nadal odróżnia uchodźców od migrantów przedwojennych to zróżnicowanie ze względu na płeć. Dorośli migranci z Ukrainy to w większości kobiety – około 68 proc. (w grupie imigrantów przedwojennych stanowiły 55 proc., a w grupie uchodźców 78 proc.). Ponad połowa to osoby w wieku 27–44 lata, 48 proc. migrantów przedwojennych i 29 proc. uchodźców przebywa w Polsce ze współmałżonkiem/partnerem, a ponad 40 proc. uchodźców i 30 proc. migrantów przedwojennych mieszka w Polsce z niepełnoletnimi dziećmi. Większość obywateli Ukrainy przebywających w Polsce z niepełnoletnimi dziećmi posyła je do polskich szkół lub przedszkoli"
Wskazano w nim, że migranci to osoby dobrze wykształcone. Wykształcenie wyższe deklaruje 42 proc. migrantów przedwojennych oraz 48 proc. uchodźców. Poprawie uległa znajomość języka polskiego wśród uchodźców. Jedynie 13 proc. z nich deklaruje brak znajomości języka polskiego. Z kolei prawie 60 proc. migrantów przedwojennych ocenia, że bardzo dobrze zna język polski.
"Podstawowym źródłem utrzymania migrantów z Ukrainy jest praca. Sytuacja ekonomiczna uchodźców jest trudniejsza niż migrantów przedwojennych. Dochody z pracy w Polsce uzupełniają polskie świadczenia społeczne, przede wszystkim środki z programu 500+. Głównie w przypadku uchodźców dodatkowym źródłem dochodu są środki otrzymywane z Ukrainy. Obok osób pracujących zdalnie (otrzymują wynagrodzenia z Ukrainy) oraz prowadzących własną działalność gospodarczą, najczęściej otrzymują je osoby niepracujące" – wskazał bank centralny.
W raporcie wskazano, że płace imigrantów w większym stopniu zależą od branży w Polsce i momentu przyjazdu niż formalnego wykształcenia. Relatywnie najwyższe wynagrodzenia otrzymują zarówno imigranci przedwojenni jak i uchodźcy zajmujący się informatyką, budownictwem i transportem. Relatywnie najmniejsze zarobki oferowane są w rolnictwie, usługach dla gospodarstw domowych i branży turystycznej. Poza informatyką i budownictwem utrzymują się duże różnice pomiędzy medianami płac uchodźców oraz imigrantów przedwojennych.
"Postępuje proces usamodzielniania się uchodźców. Coraz dłuższy czas pobytu w Polsce uchodźców oraz wprowadzone w 2023 r. zmiany w przepisach istotnie ograniczające możliwość bezpłatnego przebywania w miejscach zorganizowanego zamieszkiwania oferowanych przez państwo polskie spowodowały dalszy wzrost odsetka uchodźców wynajmujących samodzielnie mieszkanie z 52 proc. do 68 proc. Spadł natomiast z 19 proc. do 6 proc. odsetek uchodźców mieszkających w miejscach zorganizowanego zakwaterowania. Posiadanie rodziny wpływa istotnie na sytuację mieszkaniową migrantów. Migranci przebywający w Polsce z partnerem lub z partnerem i dziećmi częściej wynajmują mieszkanie lub posiadają własne mieszkanie w Polsce"
Według badania NBP w przypadku migrantów przedwojennych w znacznym zakresie można mówić o migracji osiedleńczej. 61 proc. migrantów przedwojennych i 39 proc. uchodźców deklaruje, że pozostanie w Polsce na stałe lub dłużej niż rok. Na bardzo niskim poziomie utrzymuje się odsetek osób, które chcą wyjechać z Polski do innego kraju niż Ukraina, spada także odsetek osób, które chcą szybko wrócić do Ukrainy.
