Europejski przemysł motoryzacyjny, od lat uważany za jednego z globalnych liderów w dziedzinie innowacji i produkcji, staje obecnie w obliczu poważnego kryzysu. Drastyczny spadek sprzedaży pojazdów elektrycznych (EV), protesty pracowników związane z zagrożeniem zamykaniem fabryk oraz stale rosnące koszty energii stawiają pod znakiem zapytania przyszłość całego sektora.
Jednym z kluczowych wskaźników problemów, z jakimi boryka się przemysł motoryzacyjny, jest dramatyczny spadek sprzedaży pojazdów elektrycznych w Europie. W sierpniu 2024 roku odnotowano 36-procentowy spadek sprzedaży w całym regionie, z Niemcami na czele — tam sprzedaż EV spadła aż o 69%. To ogromne załamanie rynku nastąpiło głównie z powodu wycofywania rządowych zachęt finansowych, które wcześniej obniżały koszty zakupu elektryków. W rezultacie, w warunkach wysokiej inflacji i wzrostu kosztów energii, konsumenci niechętnie podejmują kosztowną decyzję o przejściu na pojazdy elektryczne.
W porównaniu z 2023 rokiem udział EV w europejskim rynku motoryzacyjnym spadł z 15% do 14%. Choć różnica procentowa wydaje się niewielka, to trend spadkowy rodzi obawy, zwłaszcza w kontekście coraz bardziej rygorystycznych norm emisji spalin, które mają zostać zaostrzone w Unii Europejskiej od 2025 roku. Producenci tacy jak Volkswagen, Renault i BMW, którzy intensywnie inwestowali w technologie elektryczne, obecnie zmagają się z problemami z osiągnięciem zakładanych celów sprzedażowych.
Oprócz problemów związanych z popytem, europejscy producenci samochodów borykają się również z innym poważnym wyzwaniem — rosnącymi kosztami energii. Kryzys energetyczny w Europie, wynikający z geopolitycznych napięć i nieprzewidywalności na rynkach globalnych, znacząco podniósł koszty produkcji, a tym samym obniżył konkurencyjność europejskiego sektora motoryzacyjnego. Koszty energii w UE są obecnie jednymi z najwyższych na świecie, co w połączeniu z inflacją wywiera ogromną presję na marże zysku producentów.
Jednym z kluczowych problemów, które potęgują kryzys w europejskim sektorze motoryzacyjnym, jest brak spójnej i skutecznej polityki przemysłowej. Podczas gdy Stany Zjednoczone, Chiny i Japonia wdrożyły agresywne strategie wspierające krajowe przemysły w transformacji energetycznej, Europa wydaje się pozostawać w tyle. Choć unijny Zielony Ład jest ambitnym planem, to wielu ekspertów podkreśla, że nie uwzględnia on wystarczająco realnych i pilnych potrzeb przemysłu motoryzacyjnego, który zmaga się z wysokimi kosztami oraz niepewnością geopolityczną.
W efekcie europejscy producenci samochodów zaczynają tracić konkurencyjność na globalnym rynku. Firmy, które kiedyś były pionierami w produkcji nowoczesnych i ekologicznych pojazdów, teraz muszą walczyć o przetrwanie w obliczu rosnącej presji ze strony producentów z Azji i USA, którzy oferują tańsze rozwiązania w zakresie mobilności elektrycznej.
Biorąc pod uwagę spadający popyt na pojazdy elektryczne, rosnące koszty produkcji, niepokoje społeczne i brak spójnej polityki przemysłowej, wielu ekspertów ostrzega, że europejscy producenci samochodów mogą wkrótce znaleźć się w tzw. spirali śmierci. Coraz bardziej realna staje się wizja stopniowego upadku europejskiego sektora motoryzacyjnego, jeśli nie zostaną podjęte zdecydowane kroki w celu rozwiązania obecnych problemów.
Wiele zależy od tego, czy Unia Europejska i rządy poszczególnych krajów będą w stanie opracować skuteczną strategię wsparcia przemysłu motoryzacyjnego w nadchodzących latach. Transformacja w kierunku zrównoważonego transportu jest nieunikniona, ale aby była ona skuteczna, niezbędne są odpowiednie ramy polityczne i ekonomiczne, które pozwolą europejskim producentom odzyskać przewagę konkurencyjną.
