Największe wzrosty udziału, o ponad 1 pkt proc., w wartości polskiego eksportu w porównaniu z okresem przed pandemią zanotowano w grupach urządzenia elektryczne i artykuły spożywcze – wynika z opracowania Tygodnika Gospodarczego Polskiego Instytutu Ekonomicznego.
Eksperci z Polskiego Instytutu Ekonomicznego w Tygodniku Gospodarczym PIE ocenili, iż wartość polskiego eksportu cały czas się zwiększa, ale wzrost "zawdzięczamy głównie zmianom cen wynikającym ze spadku wolumenu eksportu".
W III kw. br. wartość eksportu była o 3 proc. wyższa rdr., a saldo handlowe Polski w tym okresie poprawiło się o 25 mld euro – podali ekonomiści.
Największe wzrosty udziału w wartości polskiego eksportu w porównaniu z III kw. 2019 r. (ostatnim okresem przed pandemią) zanotowano w grupach towarowych urządzenia elektryczne i artykuły spożywcze – poinformowali eksperci PIE. Udział każdej z nich w polskim eksporcie wzrósł o ponad 1 pkt. proc.
"Jednocześnie tylko w grupie artykułów spożywczych odnotowano wyraźny wzrost udziału także w porównaniu z poprzednim rokiem – o 0,5 pkt. proc., do poziomu 11 proc. Nie było to związane tylko ze zmianami cen, lecz także ze wzrostem wolumenu eksportu tej grupy" – zauważyli analitycy.
Zaznaczyli, że najważniejsza grupa towarowa w polskim eksporcie, tj. pojazdy samochodowe, wciąż odbija się po pandemii. Grupa ta odnotowała najwyższy wzrost w ujęciu rdr, ale jej udział w porównaniu z 2019 r. spadł o 0,5 pp. Największy spadek w ujęciu 5-letnim odnotowano w grupach: komputery, wyroby elektroniczne i optyczne (o 1 pp. do 7 proc.) oraz meble (o 0,8 pp. do niecałych 4 proc.).
Wśród dziesięciu państw, w których wartość polskiego eksportu wynosiła powyżej 1 mld euro w trzech kwartałach 2023 r., wartość eksportu od 2019 r. co najmniej podwoiła się w czterech: Meksyku (3,4-krotny wzrost do prawie 2 mld euro), Turcji i Indiach (2,4-krotny wzrost do wartości odpowiednio 3,4 mld euro i 1,2 mld euro), Ukrainie (2,2-krotny wzrost do wartości 8,1 mld euro) – podali ekonomiści.
Dodali, że największe wzrosty udziałów w eksporcie od 2019 r. dotyczyły: Ukrainy (o 1,31 pp.), Holandii i Francji (po 0,6 pp.). Największe spadki dotyczą: Rosji (- 2,3 pp.), Niemiec (- 0,9 pp.) oraz Wielkiej Brytanii (- 0,6 pp.).
Eksperci wskazali, że zmiany w strukturze geograficznej mają związek ze szlakami omijania sankcji nałożonych na Rosję i Białoruś po inwazji na Ukrainę. Zauważyli, że znacząco wzrósł eksport do państw Euroazjatyckiej Unii Gospodarczej, do których Polska przed 2022 r. eksportowała niewiele, a także w handlu z innymi państwami, które stanowią drogę obchodzenia sankcji nałożonych na Rosję.
"Rekordzistą jest Kirgistan, w którym wartość eksportu była 22-krotnie wyższa niż w okresie przed pandemią COVID-19. Znaczące wzrosty dotyczyły także: Armenii (5,6-krotnie), Kazachstanu i Uzbekistanu (ponad 2,5-krotnie) oraz Turcji (2,4-krotnie)" – zwrócili uwagę.
Analitycy PIE przekazali, że w imporcie w perspektywie pięciu lat wybija się wzrost wartości importu surowców, w tym 16-krotny wzrost importu węgla z Kolumbii, czterokrotny wzrost wartości importu ropy naftowej z Arabii Saudyjskiej, 14-krotny ropy z Norwegii oraz wzrost do 2 mld euro wartości importu gazu z Danii. "Wśród ciekawych zmian wybija się jeszcze trzykrotny wzrost wartości importu z Bułgarii – przede wszystkim za sprawą importu broni o wartości ponad 580 mln EUR" – podsumowali.
Polski Instytut Ekonomiczny to publiczny think tank ekonomiczny.
