W 2022 roku przychody największych piętnastu spółek budowlanych osiągnęły poziom prawie 44,5 mld zł, co stanowiło wzrost o 22,5% w stosunku do roku ubiegłego - wynika z 11. edycji raportu Deloitte „Polskie spółki budowlane 2023 – najważniejsi gracze, kluczowe czynniki wzrostu i perspektywy rozwoju branży”.
Wzrost przychodów, pomimo wysokiej bazy w poprzednim roku jest odzwierciedleniem skali rynku, ale również efektem czynników makroekonomicznych, w tym w szczególności wysokiej inflacji. Gorsze wyniki w określonych segmentach sektora kubaturowego (rynek mieszkaniowy) zostały zniwelowane poprzez ciągłe realizacje dużych projektów infrastrukturalnych oraz budownictwo specjalistyczne zwłaszcza w obszarze rynku magazynowego.
Nowe podmioty
W 2022 roku przychody największych piętnastu spółek budowlanych osiągnęły poziom prawie 44,5 mld zł, co stanowiło wzrost o 22,5% w stosunku do roku ubiegłego. Liderem rankingu podobnie jak w poprzednich latach została Grupa Budimex, której przychody wynosiły 8,6 mld zł, co oznacza wzrost o 8,9% w porównaniu do 2021 roku. Na drugim miejscu znalazła się Grupa Strabag z przychodami na poziomie 5,1 mld zł (spadek o około 0,3% w stosunku do 2021 roku). Miejsce trzecie zajęła Grupa PORR realizując przychody na poziomie 3,9 mld zł (wzrost o 12% w porównaniu do 2021 roku). Do tegorocznego rankingu weszły trzy nowe podmioty: Kajima Polska, Atlas Ward Polska oraz Adamietz. Wszystkie trzy spółki zadebiutowały po raz pierwszy w zestawieniu.
Dla 15 największych spółek budowlanych średnia marża operacyjna wzrosła o 12 mln zł (6,5% w ujęciu rocznym). Powyższy stan rzeczy jest odzwierciedleniem ówczesnej sytuacji rynkowej. W ostatnich latach rynek musiał się zmierzyć z istotnym wzrostem kosztów materiałów oraz pracy, co przekładało się na podnoszenie cen za wykonywane usługi. Dynamiczny wzrost kosztów materiałów i płac – pomimo względnej stabilizacji w 2022 roku po okresie dynamicznych wzrostów, dotyczy głównie kontraktów wygranych w ostatnich latach, nie został pokryty przez waloryzację kontraktów, co przyczyniło się do zmniejszenia rentowności w branży.
Wysoki wzrost produkcji budowlanej
W 2022 roku produkcja budowlano - montażowa mierzona w cenach bieżących wzrosła o 20,5% r/r (w cenach stałych wzrost wyniósł 8,8% w stosunku do roku poprzedniego). Przedsiębiorstwa budowlane zrealizowały w tym okresie inwestycje o wartości 291,8 mld zł (przy 242,1 mld zł w 2021 roku). Istotny wpływ na wzrost wartości, podobnie jak w poprzednich latach, miała realizacja inwestycji infrastrukturalnych finansowanych w dalszym ciągu z rozliczanych dotacji w ramach funduszy unijnych.
Podmioty publiczne pozostają kluczowymi inwestorami na polskim rynku budowlanym. Ich działania, a w szczególności inwestycje w zakresie infrastruktury kolejowej i drogowej, będą jednym z czynników wpływających na wzrost produkcji budowlano-montażowej w kolejnych latach. Tradycyjnie istotną rolę w finansowaniu odgrywają fundusze unijne. Znaczna część z 76 mld euro, które Polska otrzyma z budżetu polityki spójności w perspektywie finansowej na lata 2021-2027, zostanie przeznaczona na dalszy rozwój m.in. infrastruktury drogowej oraz kolejowej
Nastroje zaczynają się nieznacznie poprawiać
Branża budowlana odpowiada za 37% globalnej emisji dwutlenku węgla oraz 36% światowego zużycia energii, a dodatkowo przewiduje się wzrost powierzchni zabudowania o ok. 75% w horyzoncie czasowym 2020-2050. W związku z tym, spółki budowlane w znaczący sposób powinny koncentrować się na środowiskowych czynnikach zrównoważonego rozwoju, skupiając się na dekarbonizacji projektów oraz dążąc do osiągnięcia zerowej emisji netto na świecie do 2050 roku. Wypracowanie standardów, polityk i strategii, związanych z kwestiami środowiskowymi, społecznymi oraz ładu korporacyjnego uzależnione jest od konkretnej działalności spółek budowlanych m.in. realizacji typów budynków, faz projektu budowlanego, a przede wszystkim od tego czy spółka zajmuje się realizacją nowych projektów czy renowacjami budynków już istniejących.
Pomimo niełatwych warunków powodowanych spowolnieniem koniunktury, na rynku budowlanym nastroje zaczynają się nieznacznie poprawiać. Wg. badania przeprowadzonego przez Deloitte, którego pełne wyniki przedstawiamy w raporcie, 50 proc. respondentów przewiduje nieznaczny wzrost koniunktury w okresie najbliższych 6-24 miesięcy. Dla porównania, w zeszłorocznym badaniu tylko 10 proc. respondentów wykazywało delikatny optymizm wobec nadchodzących miesięcy. Największy wpływ na działalność firm w najbliższych latach według ankietowanych będą mieć trzy obszary: dostępność pracowników (wskazanie 59 proc. ankietowanych), wzrost cen materiałów (57 proc.), czy problemy z podwykonawcami (37 proc.). Warto zauważyć, że w zeszłorocznym badaniu aż 79% respondentów również wskazywało wzrost cen materiałów jako jeden z czynników, 17 proc. wskazało na problemy z dostępnością pracowników, oraz 31 proc. wskazało na problemy z podwykonawcami.
