Reforma Światowej Organizacji Handlu (WTO), transatlantyckie relacje gospodarcze na linii UE – USA, a także ocena implementacji zawartych przez UE umów o wolnym handlu to główne tematy listopadowego posiedzenia unijnej Rady do Spraw Zagranicznych dotyczącej kwestii handlowych, w której Polskę po raz pierwszy reprezentował minister Piotr Nowak.
Minister Nowak w Brukseli
Przy okazji unijnej Rady FAC Trade minister Nowak spotkał się z ustępującym niemieckim ministrem gospodarki i energii – Peterem Altmaierem oraz z Frankiem Riesterem, francuskim ministrem odpowiedzialnym za handel. Oddzielne rozmowy przeprowadził także z wiceprzewodniczącym Komisji Europejskiej Valdisem Dombrovskisem.
Reforma WTO
Unijni ministrowie ds. handlu spotkali się między innymi po to, aby omówić kierunki reformy Światowej Organizacji Handlu w przededniu 12. konferencji ministerialnej WTO, która odbędzie się w Genewie od 30 listopada do 3 grudnia 2021r. Jest to gremium, które podejmuje najważniejsze decyzje dotyczące funkcjonowania Światowej Organizacji Handlu. Niektóre uzgodnienia tej konferencji będą miały skutki prawne dla Unii, inne zaś będą miały charakter „instrumentów niewiążących” (NBI), które muszą zostać wcześniej zatwierdzone przez Radę.
- WTO jako multilateralny system handlu oparty o transparentne i uczciwe regulacje jest nam dzisiaj bardzo potrzeby. Tylko efektywne działanie tego systemu gwarantuje przewidywalność i stabilność warunków dla wymiany międzynarodowej. A ta z kolei pomaga osiągać nam zrównoważony wzrost gospodarczy, tworzyć innowacje oraz nowe miejsca pracy
I dodaje:
Polska w regionie Europy Środkowej stała się motorem wzrostu gospodarczego. W ostatnim 20-leciu w UE osiągnęliśmy największy wzrost udziału w wytwarzaniu unijnego PKB i jesteśmy liderem w ograniczaniu bezrobocia i zwiększaniu zatrudnienia w przemyśle. W Unii to także Polska w czasie pandemii najbardziej rozwinęła swój potencjał handlowy – nie tylko osiągnęła rekordową nadwyżkę, ale i najbardziej spośród państw członkowskich zwiększyła swój udział w światowym handlu (o 0,14 pkt. proc.). Chcemy utrzymać ten korzystny trend i wzmacniać potencjał handlowy polskich firm. Dlatego w interesie Polski jest sprawnie działające WTO.
Światowa Organizacja Handlu znalazła się w kryzysie. Zasadniczym źródłem problemów funkcjonowania WTO jest zmiana geometrii potencjałów ekonomicznych w gospodarce światowej. Zaprojektowany po II wojnie światowej system nie odpowiada już nowym realiom układu sił w globalnej gospodarce. Od tamtego czasu wyraźnie wzrosła rola i znaczenie dużych gospodarek wschodzących (m.in. Chin, Indii, Brazylii) w globalnych przepływach towarów, usług i kapitału. Dzisiaj za połowę wartości PKB według parytetu siły nabywczej (PPP) odpowiadają już nie dwie, ale trzy globalne gospodarki. Chiny dołączyły do Stanów Zjednoczonych i Unii Europejskiej. To właśnie one tworzą trzy najważniejsze huby powiązań w układzie globalnych łańcuchów wartości i są ośrodkami stymulowania handlu w swoich regionach.
- Jesteśmy za przeprowadzeniem niezbędnej modernizacji WTO. Reformy muszą dotyczyć sfery transparencji, systemu rozstrzygania sporów, a także podejścia do kwestii rozwojowych. Tylko gruntowna modernizacja WTO pozwoli zachować rolę, dla której ta organizacja została powołana do życia – stabilizatora wymiany handlowej
Relacje transatlantyckie z USA
Drugim istotnym tematem spotkania unijnych ministrów ds. handlu były relacje gospodarcze z USA. Współpraca ta zyskuje szczególnie na znaczeniu w kontekście przeciwdziałania narzucaniu narracji w sprawach technologicznych przez państwa o gospodarce nierynkowej.
Strategiczne partnerstwo z USA jest kluczowe dla kształtowania ładu międzynarodowego oraz tworzenia wspólnej odpowiedzi wobec zagrożeń płynących z Chin oraz Rosji. Chcemy, żeby jednym z elementów budowy takiego zaufania w sferze handlowej i gospodarczej była Rada ds. Handlu i Technologii (TTC). Liczymy także, że dialog Rady ds. Handlu i Technologii pomoże zniwelować istniejące bariery dla firm z UE w dostępie do rynku USA - podkreśla szef resortu rozwoju i technologii.
Jak działają unijne umowy FTA?
Kolejnym wątkiem omówionym przez Radę FAC Trade był raport dotyczący wdrażania i egzekwowania umów o wolnym handlu (FTA) UE, który został opublikowany 27 października 2021r. To wszechstronny przegląd wszystkich narzędzi i instrumentów wdrażania i egzekwowania FTA. W dokumencie skupiono się na 4 priorytetowych obszarach: wdrażanie FTA, prace wspierające MŚP, likwidacja barier i rozwiązywanie sporów. Raport obejmuje rok 2020 i I połowę br. Dane statystyczne w zakresie handlu towarowego dotyczą roku 2020, a w usługach 2019 r. Raport zastępuje i łączy w sobie dwa wcześniej wydawane raporty nt. wdrażania umów o wolnym handlu oraz raport nt. barier handlowych. Z omawianego raportu wynika, że udział unijnego handlu preferencyjnego z partnerami FTA w całym handlu zagranicznym UE wyniósł 32%, ale włączając Trade and Cooperation Agreement z Wielką Brytanią, umowę z Wietnamem i inne jeszcze oczekujące na przyjęcie udział wzrasta do 45%.
Zdaniem ministra Nowaka umowy handlowe podpisywane przez UE z krajami trzecimi powinny przyczyniać się do wzmocnienia gospodarki unijnej i wzrostu poziomu życia jej obywateli. Ta funkcja jest szczególnie istotna w związku z działaniami zmierzającymi do ożywienia naszych gospodarek po pandemii.
Rozmowy z ministrami ds. gospodarek Niemiec i Francji oraz komisarzem Dombrovskisem
Rozpoczynający swoją misję w resorcie gospodarki minister Piotr Nowak spotkał się z ustępującym niemieckim ministrem ds. gospodarki i energii Peterem Altmaierem. Minister Nowak podziękował swojemu niemieckiemu odpowiednikowi za lata współpracy, które przyniosły bezprecedensową intensyfikację polsko-niemieckiej współpracy gospodarczej. Według wstępnych wyników Niemieckiego Urzędu Statystycznego opublikowanych w lutym 2021r. Polska po raz pierwszy została piątym najważniejszym partnerem handlowym Niemiec za Chinami, Niderlandami, USA i Francją. Z francuskim ministrem delegowanym ds. handlu Franckiem Riesterem minister Nowak omówił sprawy związane z francuską prezydencją w Radzie UE. Z kolei bieżącym sprawom z agendy posiedzenia Rady zostało poświęcone spotkanie z wiceprzewodniczącym Komisji Europejskiej Valdisem Dombrovskisem.
