Polska jest drugim największym producentem wyrobów tytoniowych w Unii Europejskiej. W 2019 r. w naszym kraju wyprodukowano 213 mld sztuk papierosów, z czego 80 proc. trafiło na eksport - wynika z raportu Centrum Analiz Społeczno-Ekonomicznych.
Eksperci CASE przewidują, że taki poziom produkcji wyrobów tytoniowych utrzyma się w najbliższych latach, co wynika z wysokich inwestycji branży i ze stabilnego eksportu.
Całkowita wartość eksportu wyrobów tytoniowych i nieprzetworzonego tytoniu w 2019 r. wyniosła 15,9 mld zł, co oznacza, że od 2010 r. wzrosła aż o 232 proc. Już teraz na każde 5 papierosów produkowanych w Polsce 4 są eksportowane. Ponad 93 proc. produkcji sektora trafia na rynki Unii Europejskiej.
Szacowane przez CASE łączne dochody podatkowe budżetu państwa z tytułu produkcji i sprzedaży wyrobów tytoniowych wyniosły w 2019 r. 28,7 mld zł. Największą ich część stanowią dochody z tytułu podatku akcyzowego, które były na poziomie około 21,7 mld zł.
Jak wskazuje współautor raportu „Wpływ produkcji wyrobów tytoniowych na polską gospodarkę”, dyrektor ds. makroekonomii i handlu w CASE Jan Hagemejer, przeprowadzone symulacje pokazują, że potencjalne zmiany w sektorze tytoniowym mogą mieć wpływ na całość gospodarki Polski. Przykładowo – wzrost popytu zagranicznego na polskie wyroby tytoniowe o 10 proc. przynosi przyrost PKB o około 1,2 mld zł.
Zjawiskiem negatywnie oddziałującym na dochody podatkowe budżetu państwa jest szara strefa, czyli przemyt wyrobów nielegalnych, ich produkcja i obrót nimi. W ocenie CASE, w 2019 r. stanowiła ona 9,9 proc. wielkości legalnego rynku (3,31 mld zł wartości rynkowej) i odpowiadała za 2,65 mld zł utraconych wpływów budżetowych.
Badania wskazują na stopniowe ograniczanie szarej strefy w obrocie wyrobami tytoniowymi. Ale według ekspertów CASE, na dalsze jej ograniczenie mogą mieć wpływ "racjonalność i przewidywalność polityki akcyzowej".
Według GUS, w 2017 r. tytoń był uprawiany w około 6,2 tys. gospodarstw rolnych, ze średnim areałem zasiewu na poziomie 2,09 ha. Jednocześnie w ponad 40 proc. gospodarstw tytoń był uprawiany na powierzchni mniejszej niż 1 ha. W uprawach krajowych dominują tytonie jasne – Virginia (70 proc. upraw) i Burley (ponad 26 proc. upraw). Plantacje tytoniu są rozmieszczone w pięciu regionach: lubelsko-podkarpackim, świętokrzysko-małopolskim, kujawsko-pomorskim, mazurskim oraz dolnośląskim.
Zgodnie z badaniami CBOS, palący papierosy w 2019 r. stanowili 26 proc. populacji w Polsce. Palenie jest bardziej powszechne wśród mężczyzn (31 proc. populacji mężczyzn w 2019 r.) niż wśród kobiet (21 proc.) Częściej palenie regularne deklarowali badani pochodzący z mniejszych miast, cechujący się niższym statusem społecznozawodowym i materialnym oraz niższympoziomem wykształcenia - napisano w raporcie.
