Doprecyzowanie przepisów i uproszczenie obowiązku sprawozdawczego, zwiększenie efektywności postępowania w sprawie nadmiernego opóźniania ze spełnianiem świadczeń pieniężnych, a także pozbawienie skuteczności umownych klauzul ograniczających cesję wierzytelności w relacjach asymetrycznych - to główne zmiany, jakie przewiduje projekt nowelizacji ustawy antyzatorowej, przyjęty przez rząd.
W 2019 r. Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii znowelizowało ustawę z 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych. Nowela wprowadziła zmiany mające na celu skuteczne zmniejszenie zatorów płatniczych, które stanowią utrudnienie dla rozwoju gospodarczego Polski, zwłaszcza dla sektora MŚP. W ramach pierwszej ewaluacji tej ustawy, przeprowadzonej w 2021 r., dokonano analizy postulatów i głosów docierających z rynku oraz od środowisk biznesowych, a także ze strony Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
Ewaluacja wykazała konieczność dokonania zmian w dwóch zasadniczych obszarach:
- doprecyzowania przepisów i uproszczenia tzw. obowiązku sprawozdawczego,
- zwiększenia efektywności postępowań w sprawie nadmiernego opóźniania się ze spełnianiem świadczeń pieniężnych.
Ministerstwo Rozwoju i Technologii we współpracy z Urzędem Ochrony Konkurencji i Konsumentów przygotowało projekt nowelizacji ustawy. Przyczyni się on do jeszcze skuteczniejszego przeciwdziałania zatorom płatniczym.
Najważniejsze rozwiązania przewidziane w projekcie ustawy:
- uproszczenie obowiązku sprawozdawczego o praktykach płatniczych,
- doprecyzowanie i uregulowanie kwestii dotyczących obowiązku sprawozdawczego o praktykach płatniczych,
- poprawa efektywności postępowania w sprawie nadmiernego opóźniania ze spełnianiem świadczeń pieniężnych i uelastycznienie modelu karania,
- nadanie uprawnienia do niedochodzenia rekompensaty agencjom wykonawczym w sytuacji, gdy jej kwota jest równa świadczeniu pieniężnemu albo większa od tego świadczenia,
- nałożenie obowiązku składania oświadczenia o swoim statusie na wszystkich dużych przedsiębiorców (obecnie tylko duzi przedsiębiorcy będący dłużnikami mają taki obowiązek),
- wprowadzenie bezskuteczności postanowień umownych zakazujących albo ograniczających przelew wierzytelności w przeterminowanych transakcjach handlowych, w których wierzycielem jest MŚP, a dłużnikiem duży przedsiębiorca niebędący podmiotem publicznym,
- doprecyzowanie przepisów w zakresie wyłączenia stosowania ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych do długów objętych postępowaniem restrukturyzacyjnym lub upadłościowym.
Zwiększenie efektywności postępowań prezesa UOKiK powinno wpłynąć motywująco na terminowe regulowanie zobowiązań przez dużych przedsiębiorców wobec przedsiębiorców z sektora MŚP. Ponadto korzystnie na płynność finansową MŚP wpłyną zmiany w zakresie bezskuteczności postanowień umownych zakazujących albo ograniczających przelew wierzytelności w przeterminowanych transakcjach handlowych, w których wierzycielem jest MŚP, a dłużnikiem duży przedsiębiorca.
