Wycieczka zaplanowana, bagaże spakowane, bilety lotnicze opłacone i nagle przykra niespodzianka – zaginął dowód osobisty dziecka. Albo paszport matki/ojca stracił ważność. Do niedawna oznaczało to katastrofę, czyli odwołanie zagranicznej podróży. Teraz można w trybie awaryjnym wyrobić tymczasowy paszport na lotnisku. Pod pewnymi warunkami.
Gdy w kwietniu 2023 r. na lotnisku im. Fryderyka Chopina w Warszawie uruchomiono pierwszy punkt paszportowy, informacja o tym została potraktowana raczej jako ciekawostka. Mało kto się bowiem spodziewał, że na co dzień będzie wykorzystywany przez turystów. Powód wydawał się banalny. Osoby ruszające w zagraniczną podróż – zwłaszcza na egzotyczną wycieczkę – mogą zapomnieć o walizce z ubraniami, ale dopilnują posiadania właściwego dokumentu tożsamości, który pozwala przejść odprawę celną, wsiąść na pokład samolotu, a przede wszystkim być wpuszczonym na terytorium państwa będącego celem podroży.
Liczby nie kłamią
Tymczasem po kilkunastu miesiącach funkcjonowania punktu na warszawskim lotnisku, a także uruchomieniu nowych w innych miastach Polski, nie ma już wątpliwości, iż był to bardzo dobry pomysł.
„Liczby i historie osób, które uzyskały paszport tymczasowy na lotniskach, pokazują, że punkty te zostały doskonale przyjęte przez pasażerów”- podkreśla Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji.
Podsumowanie wakacyjnych miesięcy pokazuje, że taka opcja bardzo się przydaje w „awaryjnych” sytuacjach. Tylko w lipcu i sierpniu na warszawskim lotnisku łącznie wydano niemal 3 tysiące tymczasowych dokumentów. Natomiast od uruchomienia punktu – aż ponad 23 tysiące (do końca wakacji), a liczba stale rośnie.
Skala zapotrzebowania spowodowała, że w lipcu tego roku powstały nowe punkty na trzech innych lotniskach – Kraków Balice, Gdańsk, Katowice Pyrzowice - i tam również w minionych tygodniach nie brak było interwencji, gdy podróżni pilnie potrzebowali dokumentu pozwalającego wyjechać z kraju. Liczonych w setkach.
Nie tylko w Europie
MSWiA nie poprzestało na suchych liczbach, ale przedstawiono konkretne przykłady, gdy przydała się pomoc urzędników. Przykładowo w Katowicach rodzina zgubiła dowód osobisty dziecka i gdyby nie taka możliwość musieliby odwołać wycieczkę.
„Najczęściej jednak podróżni korzystają z możliwości wyrobienia paszportu tymczasowego, kiedy zapominają zabrać paszportu z domu. Jest też wiele sytuacji, w których osoby przyjeżdżające na lotnisko zabierają ze sobą dokument nieważny albo niewłaściwy np. prawo jazdy. W takich przypadkach punkt paszportowy służy pomocą każdemu polskiemu obywatelowi”
– zapewniono.
Oczywiście, dominują Polacy udający się w regiony świata najpopularniejsze turystycznie, czyli Turcja, Egipt, Grecja, ale destynacje są też inne. Chociażby Wielka Brytania, Norwegia, które raczej kojarzą się z zagraniczną pracą niż wakacjami.
Nie każdy otrzyma paszport tymczasowy
Zgodnie z obowiązującymi przepisami wyrobienie paszportu tymczasowego w punktach na lotniskach w Warszawie, Katowicach, Krakowie, Gdańsku jest możliwe tylko w określonych sytuacjach: utracono, zapomniano paszportu / dowodu osobistego, albo został skradziony lub posiadany paszport / dowód utracił ważność.
Szybki paszport tymczasowy - pytania i odpowiedzi
Oczywiście, to opcja jedynie na awaryjne sytuacje. Z tego właśnie powodu o taki dokument można się ubiegać nie wcześniej niż 2 dni robocze przed zaplanowanym wylotem. Poza tym każdy przypadek rozpatrywany jest indywidualnie, a sytuacja podróżnego może nie zostać zakwalifikowana jako wyjątkowa.
W pierwszej kolejności konieczne jest okazanie ważnego biletu lotniczego. Następnie pracownik punktu sprawdza tożsamość danej osoby, wykonywane jest zdjęcie niezbędne do wyrobienia dokumentu i składany podpis w formie elektronicznej. Opłata wynosi 30 zł, ale nie można tego zrobić gotówką – wyłącznie kartą bankową.
„Paszport tymczasowy jest ważny tylko przez określony czas (maksymalnie przez 365 dni), w zależności od indywidualnej sytuacji”
– czytamy.
Paszportu tymczasowego nie otrzyma osoba, która:
- otrzymała już wcześniej paszport tymczasowy w punkcie na lotnisku i od tamtej pory nie dopełniła starań w celu uzyskania paszportu od wojewody lub konsula;
- nigdy nie posiadała dokumentu tożsamości (paszportu lub dowodu osobistego) zawierającego numer PESEL;
- posiada ważny dokument uprawniający do odbycia podróży zagranicznej, np. dowód osobisty.
Warto również pamiętać o ostrzeżeniu MSWiA: „Niektóre państwa mogą nie wpuścić Cię na swoje terytorium, jeśli masz paszport tymczasowy. Sprawdź, jakie przepisy obowiązują w państwie, do którego planujesz podróż – możesz skorzystać ze strony Polak za granicą (https://www.gov.pl/web/dyplomacja/informacje-dla-podrozujacych) albo skontaktować się z konsulatem tego kraju”.
