Karty podarunkowe zyskują na popularności. Z jednej strony są doskonałym prezentem dla bliskich, z drugiej natomiast – dobrym sposobem na promocję marki oraz przyciąganie nowych klientów. Sklepy, które wprowadzają je do swojej oferty, powinny jednak pamiętać, że karty są przede wszystkim instrumentem płatniczym. A to może rodzić dodatkowe obowiązki. Czy i kiedy sprzedawca musi zawiadomić Komisję Nadzoru Finansowego, że oferuje karty podarunkowe?
Z badania przeprowadzonego przez Sparta Loyalty w 2023 roku wynika, że aż 87% firm zauważa pozytywny wpływ kart podarunkowych na swoje wyniki finansowe. To jeden z powodów, dla których marki decydują się na wprowadzenie do sprzedaży tego narzędzia.
- Wyraźnie widać, że firmy doceniają znaczenie kart podarunkowych w strategiach marketingowych i sprzedażowych. Widzimy to na co dzień – liczba zapytań o programy kart podarunkowych od przedsiębiorstw z Polski i zagranicy rośnie lawinowo. Nic dziwnego – to bardzo skuteczne, a przy tym proste do wdrożenia narzędzie do przyciągnięcia i utrzymania klientów, do budowania wizerunku marki i do podnoszenia sprzedaży – mówi Alexander Kubicki, dyrektor marketingu w Sparta Loyalty.
Wdrożenie programu kart podarunkowych jest procesem szybkim i nieskomplikowanym. Obejmuje trzy podstawowe kroki: analizę potrzeb biznesowych, wdrożenie narzędzia do obsługi kart oraz przygotowanie promocyjne i prawne. Jednak każda firma decydująca się na zaoferowanie tego narzędzia klientom, musi sprawdzić również, czy nie podlega pod wymogi Ustawy o usługach płatniczych (UUP).
Status prawny kart podarunkowych
Ustawa o usługach płatniczych reguluje warunki świadczenia w Polsce usług płatniczych i wykorzystania instrumentów płatniczych. Z punktu widzenia sprzedawców ważne jest to, że według interpretacji Komisji Nadzoru Finansowego z 1 czerwca 2022 roku karty przedpłacone, czyli również karty podarunkowe, są zaliczane do instrumentów płatniczych. A zatem podlegają pod UUP, która wymaga od wystawców tego typu instrumentów uzyskania statusu dostawcy usług płatniczych. Co jeszcze ważniejsze dla sprzedawców – są od tego wyjątki.
Sklepy, które oferują karty podarunkowe, powinny z uwagą zapoznać się z artykułem 6, punktem 11 Ustawy. Dlaczego? Ponieważ zawiera on opis tzw. wyłączenia z tytułu ograniczonej sieci. Innym słowem prezentuje warunki, które podmiot musi spełnić, by nie został objęty regulacjami UUP.
- Jeśli karty podarunkowe są stosowane w sposób i w przypadkach podpadających pod wyłączenia, o których mowa w art. 6 pkt 11 Ustawy o usługach płatniczych, to firma, która z tych kart korzysta, nie musi spełniać dodatkowych formalności. Jeśli natomiast zakres działania i wykorzystania karty podarunkowej jest szerszy, to wtedy konieczne jest indywidualne rozważenie przez przedsiębiorcę, który oferuje takie karty, czy do legalnego prowadzenia działalności gospodarczej nie jest niezbędne uzyskanie zezwolenia Komisji Nadzoru Finansowego – tłumaczy Maciej Bednarek, radca prawny w Kancelarii Adwokackiej Pałucki & Szkutnik.
Kto nie musi zawiadamiać KNF?
O jakich wyłączeniach mowa? Pod przepisy UUP nie podlegają przedsiębiorcy, którzy świadczą usługi oparte na instrumentach płatniczych wykorzystywanych w ograniczony sposób. Sklep, który oferuje karty podarunkowe, nie będzie musiał stosować się do regulacji UUP, jeśli jego karty spełniają co najmniej jeden z warunków:
1) służą posiadaczowi do nabywania towarów lub usług wyłącznie w placówkach wydawców tych kart,
2) służą posiadaczowi do nabywania towarów lub usług w ramach ograniczonej sieci podmiotów związanych umową handlową bezpośrednio z zawodowym wydawcą kart,
3) służą posiadaczowi wyłącznie do nabywania bardzo ograniczonego zakresu towarów lub usług.
- W praktyce oznacza to, że karta paliwowa może służyć na przykład do zakupu paliwa i płynu do spryskiwaczy, czyli asortymentu związanego ściśle z motoryzacją, oraz opłat za autostradę, ale już nie do zakupu kanapki czy wody na stacji. Lub też kartą podarunkową można zapłacić za produkty w wybranych sieciach i punktach usługowych w centrum handlowym, przy czym każdy z operatorów karty musi być związany osobną umową handlową z ich wydawcą. I w końcu z wyłączenia mogą też korzystać np. marki odzieżowe, których karty podarunkowe można zrealizować tylko w ich sklepach własnych – wyjaśnia Filip Zajdel, Head of Customer Success w Sparta Loyalty.
Warto pamiętać, że przepisy UUP zostały zaostrzone w 2018 roku w związku z wejściem w życie dyrektywy PSD2. Zatem sprzedawcy, którzy stosowali karty podarunkowe przed 2018 rokiem, powinni przeanalizować swoją sytuację i sprawdzić, czy nadal mogą korzystać z wyłączenia z tytułu ograniczonej sieci.
Wartość transakcji ma znaczenie
Jednak nawet ta reguła ma swoje ograniczenia. Zgodnie z przepisami, firma, która prowadzi działalność opartą na wyjątku ograniczonej sieci, musi poinformować Komisję Nadzoru Finansowego (KNF) w momencie, gdy wartość transakcji płatniczych dokonanych w okresie ostatnich 12 miesięcy przy użyciu kart podarunkowych przekroczy kwotę miliona euro.
- Powiadomienie musi zawierać informacje o rodzaju usług, jakie firma świadczy, oraz wskazywać, na jakiej podstawie korzysta z wyjątku. Po otrzymaniu takiego zgłoszenia KNF ocenia, czy działalność firmy spełnia warunki określone w przepisach. Jeśli spełnia, zostaje wpisana do rejestru podmiotów wykonujących działalność w oparciu o wyłączenie z tytułu ograniczonej sieci. Jeśli nie spełnia, musi albo tak dostosować prowadzoną działalność, by spełniała warunki wyłączenia, albo uzyskać zezwolenie KNF w związku ze statusem dostawcy usług płatniczych – dodaje Maciej Bednarek.
Karty podarunkowe to wszechstronne i bardzo skuteczne narzędzie, które pozytywnie wpływa na wizerunek sklepu, buduje lojalność klientów i podnosi sprzedaż. Jednak jak każdy instrument płatniczy podlegają regulacjom prawnym. Wprowadzając je, warto zapoznać się z przepisami i skonsultować z ekspertami, by korzystać z dobrodziejstw kart zgodnie z literą prawa.
