W Polsce padł rekord postępowań restrukturyzacyjnych. Było ich trzy razy więcej niż rok temu
W pierwszych trzech miesiącach 2021 r. otwarto rekordową liczbę 407 postępowań restrukturyzacyjnych – wynika z raportu Kancelarii Tatara i Współpracownicy oraz spółki Alerion przesłanego redakcji serwisu FilaryBiznesu.pl. Warto odnotować, że w analogicznym okresie 2020 r. było ich tylko 121. Po raz kolejny prawie wszystkie otwierane restrukturyzacje to uproszczone postępowanie restrukturyzacyjne (UPR).
Z treści raportu przygotowanego przez Kancelarię Prawa Restrukturyzacyjnego i Upadłościowego Tatara i Współpracownicy, spółkę Alerion oraz Sekcję INSO Instytutu Allerhanda wynika, że w I kwartale 2021 r. otwarto 407 restrukturyzacji, o blisko 100 więcej niż w dotychczas rekordowym IV kwartale 2020 r. W ubiegłym roku najwięcej (127) postępowań restrukturyzacyjnych otwarto w grudniu, tymczasem liczba restrukturyzacji otwartych w lutym br. wyniosła 134, a w marcu ogłoszono otwarcie aż 165 postępowań.
Od momentu wprowadzenia uproszczonego postępowania restrukturyzacyjnego w połowie 2020 r. UPR dominuje wśród otwieranych restrukturyzacji. W III kwartale ubiegłego roku uproszczone postępowanie stanowiło 63 proc. wszystkich postępowań, w kolejnym kwartale było to już 85 proc. Z kolei w pierwszych trzech miesiącach 2021 r. UPR stanowił już 91 proc. wszystkich otwieranych postępowań, ogłaszanych w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. W ciągu 9 miesięcy funkcjonowania uproszczone postępowanie stanowiło 81 proc. wszystkich restrukturyzacji.
Tak jak w poprzednim badanym okresie najczęściej z uproszczonego postępowania korzystają jednoosobowe działalności gospodarcze (łącznie 365 ze wszystkich 765 otwartych od połowy 2020 r.). Ponadto, UPR został otwarty m.in. przez 239 spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, z najbardziej pozasądowego postępowania restrukturyzacyjnego skorzystało też 89 gospodarstw rolnych.
Spośród 276 postępowań otwartych do końca listopada 2020 r. (z końcem marca 2021 r. upłynął czteromiesięczny termin na złożenie wniosku o zatwierdzenie układu w stosunku do tych postępowań) układ został zawarty w 166 przypadkach, czyli w 60 proc. wszystkich otwartych postępowań. Sądy upadłościowo-restrukturyzacyjne zatwierdziły układy w 26 przypadkach (czyli w 16 proc. zawartych układów), z kolei tylko w 2 postępowaniach sądy odmówiły zatwierdzenia układu. W ramach UPR stosowany jest także układ częściowy – dotychczas złożono 9 takich wniosków, a sądy zatwierdziły już 2 takie układy.
W 110 przypadkach umorzono postępowania, przy czym w 28 przypadkach dokonano obwieszczeń w MSiG. Ta liczba może wzrosnąć wraz z publikowanymi kolejnymi obwieszczeniami, ponieważ postępowanie umarza się z mocy prawa, jeżeli w ciągu 4 miesięcy od obwieszczenia o jego otwarciu nie zostanie przyjęty układ. Należy podkreślić, że jak do tej pory 138 przyjętych układów, które zawarto w postępowaniach otwartych do końca listopada 2020 r., nie zostało rozpoznanych przez sądy upadłościowo-restrukturyzacyjne.
System sądowy nie był przygotowany na wzrost liczby restrukturyzacji, mimo że w przypadku tego postępowania sąd jest niezbędny dopiero na etapie zatwierdzania układu. Sądy upadłościowo-restrukturyzacyjne są obciążone sprawami upadłości konsumenckiej, których przybywa lawinowo. Dlatego na zatwierdzenie układu w UPR oczekuje się nawet 9 miesięcy, czyli dłużej niż trwa samo postępowanie. Mam nadzieję, że wdrożenie systemu informatycznego poprawi tę sytuację, ale konieczne są w tym kontekście dalsze reformy organizacyjne. Mogą być one wprowadzone przy okazji implementacji unijnej Dyrektywy Drugiej Szansy (2019/1023), dla której UPR może być modelowym postępowaniem.
Warto zauważyć, że choć zgodnie z założeniami Tarczy 4.0 z uproszczonego postępowania można korzystać tylko do końca czerwca br., to nowe narzędzie w nieco zmienionym kształcie zostanie w prawie restrukturyzacyjnym na stałe.
Nowelizacja ustawy o Krajowym Rejestrze Zadłużonych wprowadza do postępowania o zatwierdzenie układu kluczowe rozwiązania zawarte w UPR. Projekt ustawy został 20 kwietnia przyjęty przez Sejm i będzie przedmiotem dalszych prac legislacyjnych.
