Senat Stanów Zjednoczonych uchwalił w piątek ustawę o wydatkach obronnych na 2021 rok. "Za" opowiedziało się 84 senatorów, a "przeciwko" było 13. Ustawę poparło więcej parlamentarzystów niż potrzeba do odrzucenia zapowiadanego weta prezydenta USA Donalda Trumpa.
Stosunkiem głosów 335-78 ustawę o wydatkach obronnych (National Defense Authorization Act - NDAA) na rok fiskalny 2021 wcześniej we wtorek przegłosowała kontrolowana przez Demokratów Izba Reprezentantów.
Liczby popierających ustawę parlamentarzystów w Kongresie są wystarczające, by parlament USA odrzucił zapowiadane przez Trumpa weto. Prezydent USA kilkakrotnie wzywał Republikanów do głosowania przeciw NDAA, gdyż wbrew jego żądaniom nie zawarto w niej przepisów, ułatwiających pozywanie serwisów społecznościowych za moderację umieszczanych w nich treści (sprawa sekcji 230 tzw. ustawy o przyzwoitości komunikacyjnej).
W wydanym we wtorek oświadczeniu Biały Dom oznajmił, że sprzeciwia się NDAA, gdyż "nie ma w niej kluczowych środków bezpieczeństwa". Ustawa ma też "zaprzeczać działaniom administracji, by stawiać Amerykę na pierwszym miejscu w działaniach w zakresie bezpieczeństwa narodowego i polityki zagranicznej".
Stanowisko Białego Domu jest rozbieżne z opiniami Republikanów w Senacie, którzy w większości popierają NDAA. Do przegłosowania ustawy wzywał swoich kolegów z partyjnych ław lider republikańskiej większości w izbie wyższej Kongresu Mitch McConnell. Argumentował, że NDAA "zabezpieczy wielki progres prezydenta Trumpa w modernizacji naszych zdolności wojskowych, technologii i strategicznego odstraszania nuklearnego".
Nie przekonało to wszystkich Republikanów. Senator Rand Paul z Kentucky mówił, że NDAA powinna nazywać się "ustawą uniemożliwiającą prezydentowi zakończenie wojny w Afganistanie". Libertariański parlamentarzysta za militarną politykę krytykował "jastrzębi oraz neokonserwatystów".
"Kiedy prezydent próbuje zawrócić wojska mówią: +O nie, nie, nie. To, czego naprawdę chcemy, to 535 generałów w Kongresie, którzy mówią, że nie może zakończyć wojny+. To jest absurdalne. To dokładne przeciwieństwo tego, co stanowi Konstytucja i głosi logika"
Ostateczny kształt NDAA, to wynik długich negocjacji i licznych kompromisów między Republikanami i Demokratami w Kongresie. Część senatorów GOP deklarowała wcześniej, że Trump ma rację postulując wprowadzenie obostrzeń na media społecznościowe, ale nie jest to kwestia, która powinna być zawierana w ustawie o budżecie Pentagonu.
Zapisy ustawy odzwierciedlają ponadpartyjną zgodę, iż największe zagrożenie dla USA stanowią Rosja i Chiny. O krajach tych wielokrotnie wspominali amerykańscy parlamentarzyści podczas debaty przed głosowaniem.
NDAA na rok fiskalny 2021 przewiduje poszerzenie sankcji na Nord Stream 2. Mogą zostać nimi objęte podmioty pośrednio zaangażowane w projekt, jak np. jego ubezpieczyciele, czy instytucje dokonujące inspekcji i certyfikacji gazociągu. Jednocześnie NDAA umożliwia zwolnienie podmiotów z sankcji, jeżeli będzie to leżało w interesie narodowym USA.
Poprzednia przegłosowana przez Kongres i podpisana rok temu przez Trumpa ustawa o budżecie Pentagonu doprowadziła do wstrzymania budowy gazociągu i wycofania się z projektu specjalistycznej szwajcarskiej firmy Allseas.
W tekście ustawy na 2021 rok znajduje się poparcie dla utrzymania dotychczasowej obecności wojskowej USA w Niemczech. NDAA ogranicza możliwość redukcji liczebności stacjonujących tam żołnierzy poniżej 34,5 tys. bez dokonania formalnej oceny skutków takiego działania.
Docelowo może to pokrzyżować plany Trumpa dotyczące zmniejszenia amerykańskiego kontyngentu w Niemczech.
Podobne zapisy dotyczą wycofania części amerykańskich wojsk z Afganistanu. W listopadzie resort obrony USA zapowiadał, że w styczniu do kraju powróci ok. 2 tys. spośród 4,5 tys. żołnierzy wciąż tam stacjonujących.
Ważnym aspektem NDAA jest usunięcie pomników dowódców Konfederacji i ich nazwisk z nazw baz wojskowych oraz innych obiektów militarnych, co jest pokłosiem masowych antyrasistowskich protestów, które przeszły przez największe miasta USA w tym roku. Do zmiany ma dojść w ciągu trzech lat. O takich krokach krytycznie wypowiadał się wcześniej prezydent Trump.
NDAA na rok fiskalny 2021 przewiduje także 2,2 mld dolarów na rozpoczęcie przez Pentagon Inicjatywy Odstraszania na Pacyfiku w celu powstrzymania rosnącej potęgi militarnej Chin w regionie Indo-Pacyfiku. Wzorowana ma być na Europejskiej Inicjatywie Odstraszania, którą to ministerstwo obrony USA uruchomiło w odpowiedzi na rosyjską agresję w 2014 roku i aneksję Krymu.
Ustawa mówi również o nałożeniu sankcji na Turcję w związku z zakupem przez ten kraj NATO rosyjskich systemów obrony przeciwlotniczej i przeciwrakietowej S-400.
NDAA, która była przyjmowana rok w rok przez ostatnie 59 lat, jest w USA uznawana za niezbędną do funkcjonowania ministerstwa obrony. Jeśli wejdzie w życie, to amerykański wojskowy personel w 2021 roku może liczyć na podwyżki swych pensji o 3 proc.
Weto Trumpa oznaczałoby, że 1 stycznia niektóre fundusze dla amerykańskiego wojska zostałyby zamrożone, w tym np. 8,5 mld USD na rozbudowę infrastruktury czy część dodatków do pensji dla personelu wojskowego.
