Rząd przygotował kolejne udogodnienia dla gmin szczególnie dotkniętych problemem smogu, a także ich mieszkańców. Łatwiej będzie uzyskać dotację na wymianę pieców czy inne inwestycje proekologiczne przede wszystkim osobom o niskich dochodach. Zmiany mają obowiązywać już od 1 października 2020 r.
Przygotowano też pakiet zmian dla przedsiębiorców, którzy będą mieli kolejną szansę na wsparcie z programu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej „Energia Plus”. W drugim naborze, na lepszych zasadach, do rozdysponowania jest 1,3 mld zł.
Dzięki nowelizacji ustawy dotyczącej programu Czyste Powietrze od 1 października br. ma zostać podwyższona dotacja, jeśli dochód netto na osobę w gospodarstwie wieloosobowym jest mniejszy niż 1400 zł, a w gospodarstwach jednoosobowych – niższy niż 1960 zł.
Minister klimatu Michał Kurtyka wraz z wiceministrami Ireneuszem Zyską i Piotrem Dziadzio spotkali się niedawno w Śląskiem z przedstawicielami władz regionu i naukowcami z Głównego Instytutu Górnictwa w celu omówienia działań zmierzających do poprawy jakości powietrza. Przedstawiono też nowelizację programu „Czyste Powietrze” i „Stop Smog”.
Program „Stop Smog” finansuje wymianę bądź likwidację źródeł ciepła i termomodernizację w budynkach mieszkalnych jednorodzinnych osób dotkniętych ubóstwem energetycznym. Wnioskodawcą w programie jest gmina, która uzyskuje z budżetu państwa do 70% dofinansowania kosztów inwestycji.
- Czyste Powietrze to program, który ma na celu poprawę efektywności energetycznej oraz zmniejszenie emisji pyłów i innych zanieczyszczeń do atmosfery, które powstają na skutek ogrzewania domów jednorodzinnych z wykorzystaniem przestarzałych źródeł ciepła oraz niskiej jakości paliwa. Ze względu na konieczność pilnej poprawy jakości powietrza program jest stale ulepszany na potrzeby właścicieli budynków mieszkalnych, organizacji pozarządowych oraz Wojewódzkich Funduszy Ochrony Środowiska
Ministrowie wraz z prezesem NFOŚIGW Maciejej Chorowskim i wiceprezesem NFOŚIGW Pawłem Mirowskim, a także wojewodą Jarosławem Wieczorkiem spotkali się z włodarzami Pszczyny, którzy zainteresowani są przeprowadzeniem w gminie pilotażu nowej wersji programu „Czyste Powietrze” (3.0), skierowanego do gmin, gdzie problem jakości powietrza jest najbardziej znaczący.
- Ministerstwo Klimatu chce „w sposób szczególny wyjść naprzeciw takim gminom, jak Pszczyna, które łączą w sobie aktywność i ogromne wyzwania, jeśli chodzi o czyste powietrze – i zaproponować dodatkowe wsparcie: podwyższone korzyści finansowe dla mieszkańców tych gmin – powiedział minister Michał Kurtyka.
- To jest miasto, gmina, która szczególnie z tym problemem boryka się, ale również to jest miejsce, które wykazuje ogromną aktywność” – dodał.
- W tej gminie jest prawie 78 proc. gospodarstw domowych ogrzewanych piecami trzeciej, czwartej bądź nawet pozaklasowej generacji. To należy jak najszybciej zmienić, jak najszybciej poprawić jakość powietrza na terenie województwa
Dzięki wspomnianym zmianom w programie Czyste Powietrze, zyskają właśnie takie gminy jak Pszczyna - w sumie przewiduje się objęcie dofinansowaniem ok. 3,05 mln tych budynków. Ministerstwo stale poprawia ten program. Już od maja 2020 r. nabór wniosków o dofinansowanie odbywa się na nowych zasadach. Skrócono maksymalny czas rozpatrywania wniosków z 90 do 30 dni. Również sam wniosek o dofinansowanie w ramach Programu „Czyste Powietrze” został uproszczony, tak aby jego wypełnienie zajęło możliwie niewiele czasu.
Większość dokumentów wymaganych do pozytywnego rozpatrzenia zastąpiono oświadczeniami. Poniesione koszty mogą być dokumentowane nie tylko fakturami VAT, ale również rachunkami imiennymi.
Zrezygnowano też z konieczności podawania we wniosku informacji technicznych. Ponadto od 10 czerwca 2020 r. mamy możliwość składania wniosków o dofinansowanie na stronie https://www.gov.pl/web/gov/skorzystaj-z-programu-czyste-powietrze.
Zmiany w Programie „Czyste Powietrze” zapewniły również szerszy dostęp do finansowania: włączono w nie sektor bankowy (dystrybucja dotacji odbywa się w jego placówkach). Lukę w sieci dystrybucji programu „Czyste Powietrze” uzupełniły także gminy, włączone w jego realizację. Ich zadanie polega m.in. na wydawaniu zaświadczeń potwierdzających prawo do zwiększonego dofinansowania, pomocy w złożeniu wniosku, umożliwieniu udzielania pożyczek osobom uprawnionym do zwiększonego dofinansowania.
W ramach zmian w programie zrezygnowano z podziału na dotacje i pożyczki, których wysokość była uzależniona od stopniowanego poziomu dochodów. W tej chwili program pomocy ma formę dotacji lub dotacji przeznaczonej na częściową spłatę kapitału kredytu bankowego.
Połączono też programy „Czyste Powietrze” oraz „Mój Prąd” umożliwiając wnioskodawcom uzyskanie dotacji na montaż instalacji fotowoltaicznej bez konieczności składania dwóch osobnych wniosków. Osoby ubiegające się o dofinansowanie z programu „Czyste Powietrze” będą mogły też liczyć na premię w przypadku inwestycji bezemisyjnych i umożliwiających redukcję emisji CO2. Najwyższe dofinansowanie będzie przyznawane dla inwestycji polegającej na połączeniu pompy ciepła oraz instalacji fotowoltaicznej.
W zmienionym od połowy maja br. programie uprawnionych do dotacji na wymianę pieców na nowocześniejsze podzielono na trzy grupy, ze względu na poziom dochodów w gospodarstwie domowym. W pierwszej grupie pozostają osoby "średniozamożne", którym będzie przysługiwało do 20 tys. zł, jeśli zdecydują się na wymianę przestarzałego pieca i ocieplenie swojego domu. Jeżeli dodatkowo będą chciały mieć instalację fotowoltaiczną, otrzymają 5 tys. zł dotacji do jej montażu.
Druga grupa to osoby potrzebujące podwyższonego dofinansowania, bez którego nie są one w stanie przeprowadzić inwestycji.
Gospodarstwom domowym, które znajdą się w tej grupie, będzie przysługiwało do 32 tys. zł, a jeśli zdecydują się na instalację fotowoltaiczną - dodatkowo 5 tys. zł. Podwyższona dotacja ma przysługiwać, jeśli dochód netto na osobę w gospodarstwie wieloosobowym jest mniejszy niż 1400 zł na osobę, a w gospodarstwach jednoosobowych - niższy niż 1960 zł na osobę.
Ostatnia część programu ma być kierowana do osób, które nie są w stanie samodzielnie wymienić przestarzałych pieców i termomodernizować swoich domów. W tym przypadku NFOŚiGW miałby finansować do 100 proc. wartości inwestycji.
Zmienia się też program „Energia Plus”. W drugim naborze, na lepszych zasadach, na przedsiębiorców czekają: dotacje z budżetem prawie 50 mln zł (przy uwzględnieniu technologii ORC – Organiczny cykl Rankine'a) oraz pożyczki preferencyjne i na zasadach rynkowych, na które zarezerwowano ponad 1,2 mld zł.
W ulepszonym programie „Energia Plus” minimalna wysokość kwoty pożyczki została zmniejszona z 1 mln zł do 0,5 mln zł, przyjęto niższe oprocentowanie (tj. WIBOR 3m + 50 pkt nie mniej niż 1,5% zamiast 2%), wprowadzono też możliwość umorzenia dla wszystkich rodzajów przedsięwzięć do 10% nie więcej niż 1mln zł, rozszerzono rodzaje przedsięwzięć o nowe źródła energii, w tym instalacje na paliwa niskoemisyjne gazowe, mieszanki gazów, gaz syntetyczny lub wodór. Dodatkowo wnioskodawcy będą mieli możliwość składania wniosków tylko w formie elektronicznej, bez konieczności przesyłania wersji papierowej.
Przyjmowanie wniosków w I naborze zostało skrócone do 28 września br., ale wnioskodawcy, którzy złożą w nim wnioski – i jednocześnie: nie rozpoczęli jeszcze realizacji przedsięwzięcia, nie zostały zatwierdzone przez organy statutowe NFOŚiGW warunki dofinansowania na realizowane przedsięwzięcie oraz nie została zawarta umowa o dofinansowanie – mogą ubiegać się o przeniesienie swojego wniosku do II naboru, z prawem do zmodyfikowania i dostosowania do warunków programu dla tego właśnie naboru, ale bez zmian zakresu rzeczowego projektu.
