Obowiązek wypłacania zaliczek i częściowych płatności, zakaz stosowania kar za działania, za które wykonawca nie ponosi odpowiedzialności - m.in. takie korzystne dla MŚP rozwiązania zakłada Prawo zamówień publicznych, które wchodzi od 1 stycznia 2021 r.
Od piątku obowiązują przepisy nowego Prawa zamówień publicznych (PZP), które, jak podkreśla resort rozwoju, pracy i technologii, mają zwiększyć "efektywność systemu zamówień publicznych, aby stały się one opłacalne dla firm, zwłaszcza z sektora MŚP".
W myśl nowych przepisów zamawiający będzie musiał jeszcze na etapie planowania dokonać analizy swoich potrzeb i wymagań. Będzie także zobowiązany do aktualizacji planów postępowań oraz przygotowania raportu z realizacji zamówienia w przypadku wystąpienia określonych problemów, np. odstąpienia od umowy przez jedną ze stron.
Jak powiedział wiceminister rozwoju, pracy i technologii Marek Niedużak nowa ustawa PZP "doprowadza też do zmiany akcentów - z etapu przeprowadzenia konkretnego postępowania na pozostałe etapy procesu zakupowego". Chodzi m.in. o kwestie związane z planowaniem, np. wprowadzenie Polityki Zakupowej Państwa; czy realizację zamówienia, gdzie wprowadzony został szereg zmian w zakresie umów o zamówienie publiczne, korzystnych z punktu widzenia przedsiębiorców.
Jednym z kluczowych rozwiązań nowego PZP jest zwiększenie znaczenia współpracy między zamawiającym i wykonawcą. W tym celu będą przeprowadzać ze sobą wstępne konsultacje rynkowe. Ma to pozwolić wykonawcom i zamawiającym "rozmawiać już na wczesnym etapie o dostępnych na rynku możliwościach" – wyjaśnił Niedużak.
Umowy na realizację zamówienia publicznego w nowym PZP mają zawierać wyrównanie pozycji kontraktowej obu stron. W umowie będzie też spisany katalog tzw. klauzul abuzywnych. Zakazane będzie m.in. naliczanie kar umownych za działania, za które wykonawca nie ponosi odpowiedzialności, w tym opóźnienia nie z jego winy.
Nie będzie też można dowolnie ograniczać zakresu zamówienia, czyli np. zamawiający nie będzie mógł wskazać, że maksymalna wartość dostaw wyniesie milion złotych, po czym nic nie zamówi.
Nowe PZP zawiera również obowiązkowe postanowienia umowne. W umowie dot. zamówienia publicznego zamawiający musi przewidzieć m.in. precyzyjne warunki zapłaty wynagrodzenia, łączną maksymalną wysokość kar umownych oraz termin zakończenia umowy przez określenie czasu jej trwania.
Dłuższe umowy na realizację robót budowlanych lub usługi muszą zawierać postanowienia o waloryzacji wynagrodzenia wykonawcy, co jest istotne w przypadku zmiany cen materiałów lub kosztów realizacji zamówienia.
Kluczowe znaczenie może mieć wprowadzenie w nowym PZP obowiązku stosowania zaliczek i częściowych płatności w umowach powyżej 12 miesięcy. Nastąpi także zmniejszenie obciążeń związanych z wysokością wadium i gwarancji należytego wykonania umowy. Dopuszczalna wysokość zabezpieczenia należytego wykonania umowy wynosi, co do zasady, 5 proc. ceny całkowitej podanej w ofercie.
Według MRPiT nowe przepisy "oferują liczne i korzystne rozwiązania dla wykonawców", w tym należących do sektora małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP), które są "grupą najbardziej dotkniętą sytuacją pandemiczną".
Zmiany w PZP zostały wraz z nowelizacją ustawy o umowie koncesji na roboty budowlane lub usługi uchwalone przez Sejm 27 listopada. Prezydent podpisał ustawę 7 grudnia.
