Elektronika, sprzęt AGD/RTV, tekstylia, kosmetyki – Polacy chętnie odwiedzają sklepy i napełniają koszyki w ramach Black Friday i Cyber Monday, które otwierają sezon na świąteczne zakupy. Tegoroczne okazje mogą zwiększyć sprzedaż, ale na rekordowe wyniki może liczyć niewielu, a to ze względu na coraz trudniejszą sytuację finansową Polaków.
Coraz mniej osób planuje poważniejsze wydatki w nadchodzącym roku – jedynie 44,9% badanych konsumentów ma zamiar dokonać zakupu dóbr trwałych w ciągu najbliższych 12 miesięcy. Jeszcze rok temu było to 63,5% respondentów.
W ostatni piątek listopada, czyli w Black Friday 2021 według Tpay, Krajowego Integratora Płatności, specjalizującego się w e-commerce, nastąpił skokowy wzrost transakcji i obrotów o średnio 160%. W tym czasie w zakresie AGD/RTV nastąpił wzrost średniej liczby transakcji o 166% względem średniej miesięcznej, a w przypadku zakupów z kategorii moda i akcesoria zanotowano ruch intensywniejszy aż o 271%. Nic jednak nie wskazuje na to, że w tym roku Polacy równie tłumnie będą kompletować swoje koszyki.
Marcin Czugan, ekspert Związku Przedsiębiorstw Finansowych przestrzega przed bezrefleksyjnym korzystaniem z promocji, które mogą nie tylko uszczuplić portfel, zrujnować finansowo, ale też przysporzyć nowych długów lub, co gorsza, zachwiać płynność w regulacji dotychczasowych zobowiązań.
Idziemy na zakupy
Promocja, rabat, wielka obniżka cen, gratis – niezależnie od tego, jak zostanie nazwana taka okazja, zwykle kojarzy się z możliwością nabycia danego produktu lub usługi w atrakcyjniejszej cenie niż standardowo. W obliczu wysokiej inflacji – rosnących cen, coraz wyższych kosztów, atrakcyjność cenowa staje się często najważniejszym kryterium decydującym o zakupie. Black Friday czy Cyber Monday wydaje się być dla wielu klientów idealną okazją do nabycia upatrzonych produktów.
- Warto jednak podkreślić, że sytuacja finansowa Polaków nie sprzyja pozytywnym nastrojom konsumenckim. Według przeprowadzonego przez nas badania w ramach raportu „Sytuacja na rynku consumer finance” w trzecim kwartale bieżącego roku chęć nabycia dóbr trwałych była stosunkowo niewielka. W perspektywie bieżącego roku takie zakupy planuje 44,9% badanych, gdzie jeszcze w minionym roku było to ok. 63,5% respondentów. Stąd też mój wniosek, że wzrost sprzedaży z racji Black Friday będzie widoczny, ale rekordów raczej nie powinniśmy się spodziewać – mówi Marcin Czugan, prezes Związku Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce.
Promocje nie zawsze są dobrą okazją
Świadomość konsumencka jest coraz większa. Rośnie także poziom wiedzy Polaków na temat finansów. Te elementy sprawiają, że nieuczciwe praktyki sprzedawców są coraz rzadsze lub coraz mocniej ukrywane, ale też bardzo często odkrywane i piętnowane. W przypływie euforii wywołanej kilkudziesięcioprocentową obniżką ceny towaru, można nie zauważyć kryjącego się pod tym zabiegu – zawyżenia ceny początkowej, warunkowania otrzymania rabatu, niejasnych zasad naliczania rabatów i innych.
- Praktyki stosowane przez niektórych sprzedawców mogą budzić wątpliwości. Boom na korzystanie z promocji stwarza idealne okazje ku temu. Toteż szczególnie w czasie wyprzedaży, akcji promocyjnych typu Black Friday czy Cyber Monday warto wykazać się chłodnym podejściem, spokojem i trzeźwą oceną sytuacji. Dzięki temu istnieje mniejsze prawdopodobieństwo „nacięcia się”. Zachęcam też do każdorazowego dochodzenia swoich praw i zgłaszania nieuczciwych chwytów do UOKiK. Taka chłodna ocena pozwoli nam też podjąć bardziej świadomą decyzję dotyczącą zakupu, co może być kluczowe dla budżetu domowego – wyjaśnia Marcin Czugan.
Z pewnością zakupy – nawet w obliczu promocji – nie są też dobrym wyborem, jeśli borykamy się z problemami finansowymi, opóźnieniami w płatnościach czy zadłużeniem. Kolejne wydatki mogą jedynie spotęgować problem, wygenerować nowe długi.
Konto coraz uboższe, długi coraz wyższe
17,2% - tyle wyniosła inflacja w Polsce we wrześniu tego roku. Rosną ceny najmu mieszkań, mediów, licznych towarów i usług. Portfele Polaków stają się coraz szczuplejsze. Barometr Rynku Consumer Finance w trzecim kwartale 2022 r. był niższy niż na początku roku. W stosunku do drugiego kwartału, obecna sytuacja w zakresie obsługi zobowiązań również uległa pogorszeniu. Obecnie ponad 65,2% badanych wskazuje, że spłaca swoje zobowiązania bezproblemowo, jednak w prognozach obraz ten staje się mniej optymistyczny – bezproblemową spłatę zobowiązań w najbliższym czasie szacuje jedynie 47% ankietowanych.
- Taka sytuacja powinna wzbudzić w nas czujność, większą ostrożność w dysponowaniu finansami i zarządzaniu budżetem. Ewidentnie znajdujemy się w trudnym położeniu, zwłaszcza jeśli na koncie mamy długi. Naszym priorytetem powinno stać się możliwie jak najszybsze uregulowanie zobowiązań, bo ich posiadanie też jest kosztowne. Black Friday czy Cyber Monday to jedna z wielu okazji do skorzystania z promocji, jeśli nasz budżet nie jest gotowy na pewne wydatki, lepiej jest ich sobie zaoszczędzić – podsumowuje Marcin Czugan.
