Kluczową rolę w uszczelnianiu sankcji powinny odgrywać działania dyplomatyczne Unii Europejskiej wspólnie z innymi krajami, które są zaangażowane w reeksport.
Na rosyjskiej inwazji na Ukrainę skorzystały kraje takie jak Gruzja i Armenia. Gruzińskie PKB, opierające się na rosyjskich dezerterach, według szacunków wzrosło w 2022 roku o 10 proc. - napisał Cezary Bachański z Warsaw Enterprise Institute.
Jak podkreśla ekspert, Rosja importuje towary za pośrednictwem krajów, które nie są objęte sankcjami. W ujęciu rocznym, według danych ilościowych, Kazachstan wyeksportował prawie 328 razy więcej smartfonów do Rosji.
Ponadto firmy z rynku rosyjskiego, które opuszczają ten rynek, zazwyczaj sprzedają swoje udziały lokalnym rosyjskim przedsiębiorcom, którzy kontynuują ich działalność, zmieniając tylko nazwę i logo. A dostęp do kapitału oraz do już wypracowanych łańcuchów handlowych powoduje, że skuteczne zastosowanie sankcji przeciwko Rosji jest bardzo trudnym zadaniem.
Wobec tego, zdaniem eksperta, kluczową rolę w uszczelnianiu sankcji powinny odgrywać działania dyplomatyczne Unii Europejskiej wspólnie z innymi krajami, które są zaangażowane w reeksport. Skalę potencjalnej katastrofy gospodarczej w Rosji może oddawać wzrost deficytu budżetowego, który w ciągu roku wzrósł aż 14-krotnie, z 125 mld rubli do 1.776 bln rubli. Ponadto warto zauważyć, że rosyjski eksport do Unii Europejskiej spadł z 22 mld euro do 12.8 mld euro.
Sankcje mogą być skuteczne w dłuższej perspektywie, pomimo pozornej nieskuteczności w krótkim okresie.
Na zakończenie autor zwraca uwagę, iż mówienie, że sankcje nałożone na Rosję nie działają, jest znacznym wyolbrzymieniem i mijaniem się z prawdą. Utrudniają one funkcjonowanie tego kraju i przyczyniają się bezpośrednio do potencjalnej katastrofy gospodarczej, która została tylko odłożona w czasie.
Według eksperta WEI, wbrew obiegowej opinii, pierwsze ograniczenia nie przyniosły tak spektakularnego efektu, jakiego oczekiwano, po rosyjskiej inwazji na Ukrainę. Nie stało się to w krótkim czasie. Obecnie stan rosyjskiej gospodarki można porównać do kolosa na glinianych nogach, który jest utrzymywany kroplówką, z szansą na wyzdrowienie lub zgon. Zdaniem Bachańskiego, aby wskazać obszary, w których sankcje wymagają uszczelnienia, głównym z nich jest kontrola przez Unię Europejską reeksportu towarów do Rosji. Bardziej istotną rolę musiałyby tu odgrywać działania dyplomatyczne wobec krajów pośredniczących w tym procederze, co jest jednak niezwykle trudnym zadaniem.
Konieczne jest dalsze poszerzanie listy osób i firm objętych sankcjami – podkreśla autor. Pomimo istnienia reeksportu i możliwego omijania sankcji, w długim terminie może być to uciążliwe dla rosyjskich podmiotów. Wzrost nakładów finansowych i czasu na próbę ominięcia ograniczeń może mieć wydatny wpływ na dalszy wzrost cen importowanych towarów w Rosji.
W opinii eksperta kolejnym ważnym elementem jest powolne usankcjonowanie handlu produktami spożywczymi pomiędzy Rosją a UE. Nie może się to odbyć od razu – ze względu na utrzymującą się wysoką inflację w Europie – ale etapami. Izolacja Rosji w Europie coraz bardziej staje się faktem, ale nie musi to oznaczać jej końca. Coraz bardziej zwraca się ona w kierunku Azji, mając coraz więcej wspólnego z takimi krajami jak Indie, Chiny, czy Pakistan.
