Najpóźniej do końca roku podpisana zostanie nowelizacja rozporządzenia Ministra Rozwoju i Technologii przewidująca uwzględnienie ogrodów działkowych we wszystkich strefach planistycznych planu ogólnego - zapowiedział w ostatnim czasie wiceszef resortu Michał Jaros. Jeśli obietnica się ziści, w niepamięć odejdą obawy działkowiczów ostatnich miesięcy, którzy bili na alarm o rychłych likwidacjach ogrodów ROD.
Plany ogólne gmin – o co chodzi?
Każda gmina w Polsce zobowiązana została do końca 2025 roku uchwalić plan ogólny, który obejmie cały obszar gminy, a nie - jak dotychczas - zaledwie jego fragment.
Nieodłączny elementem planu ogólnego stanowią strefy planistyczne. Czym są? Wprost i bez niedopowiedzeń określą sposób zagospodarowania poszczególnych terenów gminy. Ustawodawca wyszczególnił 13 takich stref. To kolejno:
1) strefa wielofunkcyjna z zabudową mieszkaniową wielorodzinną;
2) strefa wielofunkcyjna z zabudową mieszkaniową jednorodzinną;
3) strefa wielofunkcyjna z zabudową zagrodową;
4) strefa usługowa;
5) strefa handlu wielkopowierzchniowego;
6) strefa gospodarcza;
7) strefa produkcji rolniczej;
8) strefa infrastrukturalna;
9) strefa zieleni i rekreacji;
10) strefa cmentarzy;
11) strefa górnictwa;
12) strefa otwarta;
13) strefa komunikacyjna.
Dla przykładu: założono, że strefa wielofunkcyjna z zabudową mieszkaniową wielorodzinną (SW) obejmie teren zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej, teren usług, teren komunikacji, teren zieleni urządzonej oraz teren infrastruktury technicznej. Ale to tylko katalog z profilu podstawowego. Dodatkowo gmina będzie miało prawo wprowadzić do takiej strefy profile dodatkowe. W zasobie katalogu profilu dodatkowego będą właśnie tereny ogrodów działkowych.
Strefy planistyczne, ich profile podstawowe i dodatkowe szczegółowo zdefiniowano w załączniku nr 1 do Rozporządzenia Ministra Rozwoju i Technologii z dnia 8 grudnia 2023 r. w sprawie projektu planu ogólnego gminy, dokumentowania prac planistycznych w zakresie tego planu oraz wydawania z niego wypisów i wyrysów (pozycja w Dzienniku Ustaw nr 2758).
W nim wyczytamy dziś, że obecność ogrodów działkowych możliwa jest wyłącznie w trzech z trzynastu stref planistycznych:
- SW - w strefie wielofunkcyjnej z zabudową mieszkaniową wielorodzinną;
- SJ - w strefie wielofunkcyjnej z zabudową mieszkaniową jednorodzinną;
- SN – w strefie zieleni i rekreacji.
Właśnie to jest obiektem zapowiedzianej korekty. 20 września 2024 roku na stronie Rządowego Centrum Legislacji pojawił się projekt rozporządzenia MRiT, zgodnie z którym teren ogrodów działkowych ma wchodzić w skład profilu podstawowego każdej z 13 stref planistycznych określonych w Rozporządzeniu.
Oznacza to, że ogrody działkowe będą mogły funkcjonować w każdej zdefiniowanej w polskim prawie strefie planistycznej.
Wiceszef MRiT: Nie planujemy więcej zmian ws. ROD
Wiceminister rozwoju i technologii Michał Jaros, pytany, czy przedłożona korzystna zmiana to efekt zabiegów działkowiczów z całej Polski i samego Polskiego Związku Działkowców, przychyla się:
„Zmiany w przepisach planistycznych, które opracowaliśmy, są odpowiedzią na obawy i wnioski składane przez działkowców reprezentowanych przez Krajową Radę Polskiego Związku Działkowców. Opracowaliśmy nowelę rozporządzenia, które wprowadza do każdej z 13 stref planistycznych planu ogólnego teren ogrodów działkowych. Pozwoli to gminom uwzględnić przy opracowywaniu planów miejscowych tereny ogrodów działkowych”.
Przyznaje, że działkowcy merytorycznie uzasadnili widmo likwidacji ROD. - Nie były to pojedyncze głosy, ale stanowisko całego środowiska. Działkowcy wskazywali, że zapisy rozporządzenia, które weszło w życie w 2023 r. mogło doprowadzić do likwidacji ogrodów. Wprowadzamy rozwiązanie, które zostało bardzo pozytywnie przyjęte przez społeczność działkowców - zapewnia.
Jaros dopytywany, czy podpisanie takiej nowelizacji w 100 proc. wykluczy ryzyko likwidacji ogrodów ROD, odpowiada:
„dajemy gminom konkretne narzędzie i większy wachlarz możliwości związanych z lokalizowaniem ogrodów działkowych w opracowywanych planach miejscowych. Wprowadzenie ogrodów działkowych w każdej strefie, oznacza nic innego, jak możliwość wyznaczenia w tworzonych przez gminy planach miejscowych wszystkich istniejących już terenów ogrodów działkowych”.
- Plan ogólny wyznacza strefy planistyczne, które określą, jakie przeznaczenia terenu będą możliwe do ustalenia w planach miejscowych na obszarze danej strefy. Dla każdej strefy jest to katalog minimum kilku funkcji. Zgodność planu miejscowego z planem ogólnym, zgodnie z przepisami ustawy, będzie występować, jeżeli w planie miejscowym ustalono przeznaczenie terenu zgodne z profilem funkcjonalnym strefy planistycznej obejmującej teren. Może to być dowolne przeznaczenie terenu wybrane z profilu funkcjonalnego danej strefy. Może to być teren ogrodów działkowych, a może być też inny teren
- tłumaczy.
Zaznacza przy tym, że „gminy będą kształtowały przestrzeń, ale nie same - dzięki reformie planistycznej z większym udziałem społecznym”. - Zakłada ona bowiem większą partycypację społeczeństwa w procesie planowania przestrzennego, większą dostępność i bardziej przyjazne narzędzia konsultacji społecznych – mówi.
I dalej: „przepisy projektu znowelizowanego rozporządzenia dają większą możliwość zaangażowanie społecznego. Reagując na postulaty działkowców i modyfikując przepisy, chcemy zminimalizować obawy, że tereny ogródków działkowych, które od dziesiątek lat są integralną częścią wielu miejscowości i od lat są miejscem rekreacji, ale też „zielonymi płucami” miast, będą zmieniały swoje przeznaczenie”.
- Jest to też o tyle ważne, że zmienia się też podejście do możliwości wykorzystania ogrodów działkowych. Są miejsca, gdzie przestają być zamkniętą enklawą, z której korzystają tylko działkowcy. Stają się otwarte, a z ich walorów mogą korzystać okoliczni mieszkańcy. I mam nadzieję, że taki będzie trend w najbliższych latach
- podkreśla Jaros.
Pytany, czy pojawi się jakaś rekomendacja, by były to np. strefy zieleni i rekreacji, odpowiada:
„taka rekomendacja była zgłaszana w korespondencji kierowanej do działkowców, aby wnioski uwzględniające ten aspekt były składane do gmin, które właśnie opracowują kluczowy dokument planistyczny, jakim jest plan ogólny. Otrzymujemy informacje, że z tej możliwości korzystają działkowcy aktywnie włączając się w proces planowania”.
Dopytywany na koniec, czy trwają inne prace, bezpośrednio dotyczące ogrodów ROD, zapewnia: „najważniejsza zmiana dziś to procedowane właśnie rozporządzenia ws. projektu planu ogólnego gminy, dokumentowania prac planistycznych z zakresu tego planu oraz wydawania z niego wypisów i wyrysów. Chcemy, aby jak najszybciej jego zapisy weszły w życie. Natomiast w najbliższej przyszłości nie planujemy zmian dotyczących funkcjonowania ogrodów działkowych”.
