OECD przeprowadziło piątą edycję Wskaźnika Instytucji Społecznych i Płci (The Social Institutions and Gender Index, SIGI). Indeks ten funkcjonuje od 2009 r. i mierzy instytucjonalne czynniki, które mają dyskryminujący wpływ na życie kobiet oraz dziewcząt. Zadaniem wskaźnika jest mierzenie dyskryminacji wśród państw na różnym etapie rozwoju.
Jego celem jest wspieranie kształtowania polityk publicznych przez dostarczanie danych
decydentom, ekspertom, naukowcom oraz ogółowi społeczeństwa. Oto wyniki i zasady działania tego narzędzia - pisze Tygodnik Gospodarczy PIE, nr 32/2023.
Indeks składa się z czterech wymiarów obejmujących różne elementy społeczno-ekonomiczne. Są to:
- „dyskryminacja w rodzinie” – obejmuje czynniki, które ograniczają
władzę decyzyjną kobiet i nie doceniają ich statusu w gospodarstwie domowym oraz życiu
rodzinnym; - „ograniczenia integralności cielesnej” – obejmuje czynniki, które zwiększają
podatność kobiet i dziewcząt na różne formy przemocy oraz ograniczają ich kontrolę nad
własnym ciałem i autonomią reprodukcyjną; - „ograniczenia dostępu do zasobów produkcyjnych i finansowych” – ograniczenia w dostępie i kontroli nad kluczowymi zasobami oraz aktywami;
- „ograniczenia wolności obywatelskich” – które opisują ograniczenia kobiet w sferze publicznej oraz społecznej.
Na każdy z wymiarów indeksu składają się po 4 wskaźniki, na które w tegorocznej
edycji łącznie przypadło 25 zmiennych z obszarów: prawo, postawy, panujące praktyki.
Indeks SIGI klasyfikuje państwa według 5 kategorii, które określają stopień dyskryminacji. Skala indeksu wynosi od 0 do 100 pkt. i im niższy wynik osiąga państwo tym mniejsza skala dyskryminacji w nim panuje.
Polska uzyskała 18 pkt., co w skali świata plasuje ją w grupie krajów o najniższym stopniu dyskryminacji. Odnosząc ten wynik do obszaru Europy, Polska znajduje się dopiero na 30. miejscu. Rozpatrując wyniki dla poszczególnych wymiarów wskaźnika Polska otrzymała najlepsze wyniki w kategorii dyskryminacji w rodzinie oraz ograniczeń swobód obywatelskich. Są to odpowiednio 8 i 11 pkt. Znacznie gorsze wyniki Polska otrzymała w kategorii ograniczeń integralności cielesnej – 32 pkt. i ograniczeń w dostępie do zasobów produkcyjnych oraz finansowych – 21 pkt.
Występują znaczne regionalne różnice w wynikach indeksu. W Europie większość państw otrzymuje najlepszą, tak zwaną „bardzo niską” kategorię dyskryminacji. Pojedyncze państwa otrzymały kategorię „niską”. Średni wynik dla Europy wyniósł 14 pkt., czyniąc ją regionem o najniższym stopniu dyskryminacji.
Pozytywne wyniki indeksu otrzymały również państwa z obu Ameryk. Średni wynik dla Ameryki Północnej oraz Południowej wyniósł 21 pkt. i zakwalifikował je do kategorii „niski”. Państwa Afryki oraz Azji znacznie częściej otrzymują bardziej negatywne kategorie, czyli „średni”, „wysoki” oraz „bardzo wysoki”.
Afryka i Azja otrzymały przeciętnie 40 oraz 37 pkt., co oznacza „wysoki” oraz „średni” poziom dyskryminacji dla tych kontynentów.
